Sveitarstjórnarmál - 01.02.2001, Blaðsíða 32

FRÆÐSLUMÁL
Nýjar úthlutunarreglur námsstyrkja-
nefndar - hærri framlög
Magntís B. Jónsson, sveitarstjóri á Skagaströnd
Styrkjum til jöfnunar námskostn-
aðar er úthlutað af svonefndri náms-
styrkjanefnd og hefur sá háttur verið
á síðan um 1970. Styrkir þessir hafa
lengst af verið kallaðir dreifbýlis-
styrkir og bundnir því skilyrði að
viðkomandi stundi hér á landi reglu-
bundið framhaldsnám sem ekki er á
háskólastigi eða gerir sambærilegar
kröfur til undirbúningsmenntunar
og nám á háskólastigi og verða að
vista sig utan lögheimilis og fjarri
fjölskyldu sinni vegna námsins. Sú
regla gilti frá upphafí og allt ffam á
árið 2000 að þeir framhaldsskóla-
nemendur væru styrkhæfir sem ekki
gætu stundað sambærilegt nám í
heimabyggð. Þetta skilyrði var túlk-
að þröngt og þótti ekki fylgja kalli
tímans nægjanlega vel. Það þótti
einnig vera til þess fallið að hefta
valfrelsi nemenda til náms. Því kom
Björn Bjarnason menntamálaráð-
herra á fót nefnd á árinu 2000 sem
hafði það verkefni að gera tillögur
að nýjum úthlutunarreglum. 1 ffam-
haldi af niðurstöðum hennar setti
ráðherra síðan nýja reglugerð nr.
746/2000 24. október sl. um jöfnun
námskostnaðar nemenda á fram-
haldsskólastigi. I reglugerðinni eru
settar aðgengilegri reglur og kveðið
á um skilvirkari ffamkvæmd en ver-
ið hefúr.
í hinni nýju reglugerð er eftir sem
áður megináhersla lögð á að styrkja
námsmenn vegna viðbótarkostnaðar
sem fylgir tvöfoldu heimilishaldi en
jafnffamt er leitast við að auka rétt
og möguleika einstaklinga til að
velja og ákveða sjálfir það nám og
þann námsstað sem þeir telja eftir-
sóknarverðan. Að loknu 1. ári sam-
kvæmt skipulagi skóla fá náms-
menn þannig rýmri möguleika en
áður til að sækja nám utan heima-
byggðar, þar á meðal námsmenn af
höfuðborgarsvæðinu til náms á
landsbyggðinni.
Enn sem fyrr er almennt skilyrði
fyrir styrk að búseta og/eða skóla-
sókn sé fjarri lögheimili námsmanns
og nánustu fjölskyldu, þ.e. for-
eldra/forráðamanns. Heimilt verður
síðan að víkja ffá kröfú um búsetu
fjarri foreldrum/forráðamanni að
ákveðnum skilyrðum uppfylltum,
s.s. ef lögheimilishúsnæði er i eigu
námsmanns. Þannig er leitast við að
koma í veg fýrir ranga lögheimilis-
skráningu og misnotkun styrkja
með tilbúinni tilfærslu á lögheimili.
Breytingarnar
Helstu breytingar sem hin nýja
reglugerð kveður á um eru:
• Lánasjóði íslenskra námsmanna
er falin öll framkvæmd og um-
sýsla fyrir námsstyrkjanefnd en
undanfarin ár hefúr umsýslan ver-
ið hjá menntamálaráðuneytinu.
• Skilyrði um að sambærilegt nám
sé ekki hægt að stunda í heima-
byggð verður rýmkað. Við mat á
sambærilegu námi og styrkhæfi
nemenda á 1. ári verður áfram
vísað til námsbrauta, en vegna
náms eftir það verður visað til
eðlis og gæða skóla eða einstakra
námsáfanga að mati umsækjanda.
• Aður en námsstyrkir verða
greiddir út verður leitað eftir upp-
lýsingum frá skóla um ástundun
eða námsárangur til staðfestingar
skilyrði um reglubundið nám.
Fram að þessu hefur skráning í
nám verið talin nægja.
• Meginflokkum jöfnunarstyrkja
fækkar úr ijórum í tvo, þ.e. annars
vegar styrki vegna dvalar fjarri
lögheimili og fjölskyldu náms-
manns og hins vegar styrki vegna
ferða (skólaaksturs) milli skóla og
lögheimilis.
Styrkur vegna dvalar ijarri lög-
heimili tekur mið af lögheimili.
Þannig verður landinu skipt í þrjú
svæði:
W: 421 4820 • 897 3840 • 893 3503
28