Sveitarstjórnarmál - 01.10.2001, Síða 43

Orkumál
361
á landi og möguleika sem við eigum ónýtta á þessu á næstu árum, enda fái heilbrigð skynsemi í um-
sviði. Það sést best á 1. og 2. mynd hér á efitir: hverfismálum að ráða.
TWst/ári
50
100%
0 J
Heimild: Landsvirkjun
,A . Markaður
40 - Jaröhiti „ . ... .
8,5 TWst/ari
30
í Stóriðja
201 i’S nsa' Ip
10 -1
8.5 17% Aimennur
markaður
20
10
8.5
65%
35%
1. mynd. Raforkugeta og raforkunotkun árið 2000.
í nýlegri grein í Morgunblaðinu kaus ég að ræða
fyrirbærin raforkustofn ogfiskistofn. I. mynd frá
Landsvirkjun sýnir raforkustofninn og það hve
miklir framtíðarmöguleikar felast í honum. Fiski-
stofninn er á hinn bóginn „fullnýttur“ og aðferðir
við „réttláta“ nýtingu hans eilíflt umræðuefni og
ásteytingarsteinn í þjóðmálaumræðunni.
Þótt ekki sé litið á þá gífurlegu framtíðarmögu-
leika sem felast í hinum vannýtta orkustofni,
heldur einungis á umfang orkubúskaparins eins og
hann er nú, sést að miðað við ijármunaeign er
hann viðamestur allra atvinnugreina. Það segir
auðvitað ekki söguna alla. Þetta er sýnt á einfaldan
hátt á 2. mynd með sérstökum samanburði við
„frumgreinarnar“ sjávarútveg og landbúnað. Allt
bendir til að hlutdeild orkubúskapar muni enn vaxa
Þjónusta
Iðnaður
Samgöngur
og fleira
Landbúnaöur
Sjávarútvegur

Orkubúskapur
Samtals 910.000 milljónir kr.
Heimild: Þjóðhagsstofnun
2. mynd. Fjármunaeign atvinnugreina 2000 í lok árs á
meðalverðlagi ársins.
Stóriðja - almennur markaður - sam-
keppni
í sama tölublaði Morgunblaðsins og pistill minn
birtist, 6. desember sl., gat að líta mjög fróðlega
umfjöllun blaðamanns um Samkeppni á raforku-
markaði, svo og viðtöl við fjármálastjóra Lands-
virkjunar, annars vegar, og talsmann fyrirtækja-
sviðs íslandsbanka, hins vegar.
Undir það skal tekið að óþarft er að gera róttæk-
ari breytingar en Tilskipun Evrópusambandsins, og
þar með EES-samningurinn, segir til um. Fjármála-
stjóri Landsvirkjunar fullyrðir að lánshæfiseinkunn
Landsvirkjunar muni versna til muna sem og sam-
keppnishæfni fyrirtækisins á markaðinum fyrir
stóriðju, enda yrði geta Landsvirkjunar til vatns-
aflsframkvæmda stórlega skert. Þá segir fjármála-
stjórinn að verkefnaQármögnun henti mjög illa.
Réttilega bendir hann á að ef ný raforkulög verði
til þess að samkeppnishœfni Landsvirkjunar (Is-
lands?) á stóriðjumarkaði skerðist vegna verra
lánshæfis, en leiði til fullrar samkeppni (og þar
með lægra raforkuverðs?) á almennum markaði,
verði löggjafinn að velja þarna á milli.
Talsmaður íslandsbanka kemst hins vegar svo að
orði að hann telji að þó að komiðyrði á samkeppni
á raforkumarkaðinum myndi það ekki óhjákvæmi-
lega breyta áhættuflokkun á orkufyrirtækjum. Hann
segir einnig að ábyrgð ríkis og/eða sveitarfélags
geti leitt til þess að menn ráðist í framkvœmdir sem
ekki eru arðsamar eða teldust ekki arðsamar við
eðlileg skilyrði. Enn fremur segist hann halda að í
þessum breydngum felist ákveðinn styrkur - og það
sé ekki skynsamlegt að ráðist sé í verkefni í skjóli
þess að þau séu með ríkisábyrgð. Loks kemur það
fram hjá honum að almennt muni lánveitendur
gera meiri kröfur um upplýsingar varðandi verk-
efnin sjálf og alla þœtti sem þau snerta. Hann full-
yrðir að sú krafa muni gera öll vinnubrögð við
undirbúning orkuverkefna enn agaðri sem hann
vill líta á sem styrk fremur en eitthvað neikvœtt.
Yfirlit yfir Evrópuríkin
Áður en lengra er haldið er rétt að líta á mynd af
Evrópuríkjunum og samtökum þeirra. Hún sýnir
bæði ESB-ríkin og hin fáu EES- og EFTA-ríki,