Sveitarstjórnarmál - 01.10.2001, Blaðsíða 59

Húsnæ&ismál
377
er farin þarf mikla ijármuni til lækkunar lána og
erfitt að gera áætlun 34 ár fram í tímann um lækk-
un lána hjá öllum þeim sveitarfélögum sem eiga
við rekstrarerfiðleika vegna innlausnaríbúða að
stríða. Viðmiðunin 34 ár er sá tími sem að meðal-
tali er eftir hjá sveitarfélögum landsins af lánum í
kerfinu. Hjá sumum er þessi tími lengri en öðrum
styttri.
Við nána skoðun á þessari aðferð, að lækka lán
til að lækka rekstrarkostnað, komu í ljós ýmsir
gallar á henni. Sérstaklega að verulega mikið íjár-
magn þarf til að lækka öll þessi lán. Nefndin vill
þó skoða núvirðislækkun þessara sömu lána.
Hin leiðin og sú sem nefndin telur að eigi að fara
er að gera upp reksturinn árlega í hverju sveitarfé-
lagi í umsömdum hlutföllum milli sveitarfélaga og
ríkis. Þessi aðferð krefst minni íjármuna í einu og í
heild því alltaf er verið að selja einhverjar íbúðir út
úr kerfinu með aðkomu varasjóðsins í samstarfi
við það sveitarfélag sem selur og þar með batnar
staðan í viðkomandi sveitarfélagi.
Hvað er verið að gera núna í nefndinni?
Nú er verið að vinna eftir þessari hugmynda-
fræði, þ.e. að gera reksturinn upp árlega. Fulltrúar
sveitarfélaga í nefndinni hafa lagt til að árið 2001
verði lagt til viðmiðunar sem fyrsta uppgjörsárið
skv. tillögum nefndarinnar. í það hefur verið vel
tekið af öðrum nefhdarmönnum en taka verður
fram að það er auðvitað ekki nefndarinnar sjálfrar
að semja um í hvaða hlutfollum slíkt uppgjör verð-
ur. Fulltrúar sveitarfélaga leggja áherslu á að það
verði í hlutfollunum 90/10 þar sem ríkið/Varasjóð-
ur viðbótarlána leggi til 90% á móti 10% sveitarfé-
laganna.
Hjá nefndinni er núna í vinnslu einfalt líkan þar
sem hægt er að skrá grundvallarupplýsingar úr árs-
reikningum og öðrum upplýsingum fyrir hvert
sveitarfélag. Þar verður lögð áhersla á að sveitar-
félögin geti fengið aðstoð vegna erfiðleika við að
reka innlausnaríbúðir að uppfylltum ákveðnum
skilyrðum. Sem dæmi um slík skilyrði er að færa
verður allan kostnað og tekjur rétt hjá sveitarfélag-
inu. Ef viðkomandi sveitarfélag greiðir niður húsa-
leigu einhverra starfsstétta, s.s. kennara, verður að
sýna það sem kostnað á viðkomandi deild en ekki í
formi lægri leigutekna. Hið sama gildir um kostn-
að vegna félagslegrar húsnæðisaðstoðar. Kostnaður
verður einnig að vera marktækur og samanburðar-
hæfur. Bundnar eru vonir við að þetta líkan verði
tilbúið í janúar 2002 og hægt verði að gera saman-
burð á sveitarfélögum í framhaldi af því. Niður-
staða þess verður væntanlega sú að einhver sveitar-
félög þurfa á rekstrarframlagi að halda. Hversu hátt
það framlag verður byggist á því hversu mikið fjár-
magn er til ráðstöfunar af hálfu sveitarfélaga og
ríkis. Um það verða ríkisvaldið og Samband ís-
lenskra sveitarfélaga að ná samningum. Nefndar
hafa verið 100 milljónir á ári fyrstu árin meðan
verið er að vinda ofan af mesta vandanum. Sú tala
gæti verið nærri lagi en það kemur betur í ljós þeg-
ar búið er að meta hvert og eitt sveitarfélag eftir
þeirri aðferð sem hér segir frá.
Tillögur nefndarinnar samandregnar
1. Stofnuð verði eignarhaldsfélög, hlutafélög í
hverju sveitarfélagi í þeim tilgangi að afmarka
rekstur innlausnaríbúðanna enn betur frá öðr-
um rekstri sveitarfélagsins.
2. í stað þess að sveitarfélög beri kostnaðinn
100% komi rikið að fjármögnun. (Samningar
milli ríkisvaldsins og Sambands íslenskra
sveitarfélaga.) Talan 100 milljónir frá ríkinu
árlega hefur verið nefnd og kom fram í reikni-
likani PWC.
3. Gerðar verði sérstakar ráðstafanir vegna auðra
íbúða. í sumum tilfellum komi til greina að
rifa hús hafi þau staðið auð mjög lengi og séu
illa farin. Einnig komi til greina að selja slíkar
íbúðir á lágu verði svo framarlega sem það
hafi ekki skaðleg áhrif á fasteignamarkaðinn í
viðkomandi sveitarfélagi.
4. Varasjóðnum verði breytt og hann fái frekara
Qármagn til að koma að þessum málum. M.a.
með auknu Qárframlagi frá ríkinu.
5. Ekki er gert ráð fyrir sérstöku framlagi vegna
viðhalds húsnæðis.
6. Ekki er reiknað með að sveitarsjóðir fái inn-
eign sína hjá húsnæðisnefndum endurgreidda
með framlagi frá ríkinu.
7. Ríkið hækki ekki vexti lána sem hvíla á inn-
lausnaríbúðum.
8. Sveigjanleiki í kerfinu verði aukinn svo sveit-
arfélög eigi auðveldara með að selja þessar
íbúðir, t.d. að hægt verði að taka aðrar eignir
upp i og eiga viðskipti með íbúðirnar í líkingu
við það sem gerist á almennum markaði.
9. Lögð er áhersla á að lögum verði breytt svo
hægt verði að selja félagslegar leiguíbúðir inn