Sveitarstjórnarmál - 01.01.2004, Blaðsíða 16
Haf narfjarðarkaupstaður
Úr útvegs- í iðnaðar- og
(búum Hafnarfjarðar hefur fjölgað jafnt og stöðugt á undanförnum árum. Á sama tíma hefur samfé-
lagið verið að breytast úr útvegs- í iðnaðar- og þjónustubæ.
íbúum hefur óvíða fjölgað hlutfallslega
meira í einu sveitarfélagi á undanförnum
árum en í Hafnarfirði. Þeim fjölgaði um lið-
lega 520 á nýliðnu ári eða um 2,5%. Er
það svipuð fjölgun og árin á undan og hef-
ur leitt til þess að bæjarbúar eru nú vel á
22. þúsundið. Um það bil sjö þúsund störf
eru í ýmsum greinum atvinnulífsins í bæn-
um og hefur bæjarfélagið ákveðna sérstöðu
á meðal sveitarfélaganna á höfuðborgar-
svæðinu að því leyti að meirihluti íbúanna
starfar innan þess. Nálægðin við annað
þéttbýli styrkir tilvist þessa bæjarfélags en
sagan og umgjörðin eiga auk öflugrar at-
vinnustarfsemi sinn þátt í að viðhalda sér-
stöðu þess sem samfélags.
Byggð sögu og menningar
Hafnarfjarðarkaupstaður fékk kaupstaðar-
réttindi 1. júní 1908 en byggðin á sér langa
sögu. Hafnarfjarðar mun fyrst getið í Land-
námabók og heimildir um byggð má finna
alltafturtil upphafs 15. aldar. Hafnfirðingar
nutu hafnarskilyrða af náttúrunnar hendi og
stunduðu útveg og verslun um aldir. Fyrsta
tilraun til þilskipaútgerðar á íslandi var gerð
frá Hafnarfirði á árunum 1753 til 1759 og með komu Bjarna Sí-
vertsen, eða Bjarna riddara eins og hann var oft nefndur, árið
1794 tók útgerð og verslun að eflast. Togaraútgerð íslendinga
hófst einnig í Hafnarfirði þaðan sem togarinn Coot var gerður út
á árunum 1905 til 1908. Ketillinn úr þessu fyrsta togskipi útvegs-
sögunnar stendur nú við hringtorgið þar sem Reykjavíkurvegur,
Strandgata ogVesturgata mætast sem tákn og minni um langa út-
vegssögu í bænum.
Vaxandi menntabær
Menntamál hafa sett og setja nú vaxandi svip á ímynd bæjarins.
Þar er einn afeldri framhaldsskólum landsins, Flensborgarskólinn
og nú er rekið öflugt símenntunarsetur í gamla barnaskólanum
við Lækinn sem meðal annars
stendur fyrir vaxandi kennslu á
háskólastigi í samvinnu við
Háskólann á Akureyri og
myndar starfsstöð hans á höf-
uðborgarsvæðinu. Unnið er að
því að nýbygging Tæknihá-
skóla íslands rfsi á Völlunum í Hafnarfirði og einnig eru hafnar
viðræður um byggingu námsmannaíbúða á Vallasvæðinu. Rúm-
lega 3.600 börn og ungmenni stunda nám í sjö grunnskólum á
vegum Hafnarfjarðarkaupstaðar og um
1.260 börn dvelja og nema í 15 leikskólum
en bæjarfélagið rekur 12 þeirra. Um 600
nemendur stunda tónlistarnám viðTónlist-
arskólann í Hafnarfirði. Öflugur Iðnskóli er
í bænum og um helmingur nemenda kemur
annars staðar að af landinu til þess að
stunda nám og raunar víða að því skólinn
býður námsbrautir sem hvergi er annars
staðar að finna.
Sterk tilfinning
Verulegur hluti bæjarbúa eru innfæddir
Hafnfirðingar eða Gaflarar eins og þeir eru
stundum kallaðir. Lúðvík Geirsson bæjar-
stjóri segir að aðfluttu fólki hafi reynst auð-
velt að laga sig að umhverfinu og mannlíf-
inu í bænum. „Áberandi er hversu fólk af
landsbyggðinni hefur sóst eftir að búa í
Hafnarfirði. Margt af því hefur komið frá
sjávarplássum víða um land. Þetta fólk
skynjar ákveðna samsvörun við sína gömlu
heimabyggð sem ekki er að finna annars
staðar á höfuðborgarsvæðinu. Það hefur
höfnina, bátana og miðbæjarkjarnann og ef
til vill skynjar það ákveðinn þorpsbrag í
þetta stóru sveitarfélagi. Finnur ræturnar frá þvf mannlífi sem það
ólst upp í. Að mínum dómi er mikilvægt að halda í þessa bæjarí-
mynd. Við höfum stuðlað að eflingu hennar með áherslu á upp-
byggingu miðbæjarins sem verslunar- og menningarlegs miðdep-
ils í samfélaginu. Við höfðum áhyggjur af því að miðbærinn
myndi glata hlutverki sínu. En með því að leita nýrra leiða og
með markvissri uppbyggingu hefur okkur tekist að varðveita þetta
hlutverk og nú er mun öflugri starfsemi á miðbæjarsvæðinu en
var fyrir nokkrum árum."
Aldrei rætt um stöðumæla
Athygli vekur að enga stöðumæla er að finna í Hafnarfirði þrátt
fyrir stærð samfélagsins og ákveðna miðbæjarmenningu. Lúðvík
Geirsson segir engin áform um
að setja þá upp. „Hugmyndir í
þá veru hafa aldrei komið
fram né umræða orðið um
hvort nauðsynlegt sé að stýra
umferð um miðbæinn með
þeim hætti. Hitt er annað mál
að þegar verið er að byggja upp miðbæjarsvæði þar sem nýta
verður hvern fermetra til hins ýtrasta þá er bílaumferð eitt þeirra
atriða sem huga verður vandlega að. Þess vegna er miðbæjar-
„Samskipti ríkisins og sveitaríélaganna varðandi
tekjuskiptinguna eru ekki viðsættanleg," segir Lúð-
vík Geirsson. „Þar hallar á sveitaríélögin."
„Við njótum góðs af því í dag að hafa átt og eiga
enn mikið af góðu byggingarlandi þar sem við
höfum verið að undirbúa og byggja ný hverfi."
16