Sveitarstjórnarmál - 01.01.2004, Blaðsíða 28

Samgöngubætur, samfélag og byggð
Ljúft þegar draumar okkar
verða að veruleika
Er hálendisvegur réttlætanlegur í Ijósi jákvæðra áhrifa á Eyjafjarðarsvæðið? Er hann ekki réttlætanleg-
ur í Ijósi neikvæðra áhrifa á önnur svæði? Getur draumur Eyfirðinga orðið að martröð Húnvetninga?
Samgöngubætur, samfélag og byggð voru
til umræðu á ráðstefnu Byggðaþróunar-
stofnunar íslands í lok nóvember. Krist-
ján Þór Júlíusson, bæjarstjóri á Akureyri,
ogjóna Fanney Friðriksdóttir, bæjarstjóri
á Blönduósi, skiptust meðal annars á
skoðunum um réttmæti hálendisvegar
eða annarra framkvæmda sem stytta
myndu leiðina milli Norðausturlands og
höfuðborgarsvæðisins. Kristján Þór lýsti
draumum sínum í þeim efnum og sagði
Ijúft þegar draumar verða að veruleika -
en getur draumur hans orðið martröð
Jónu Fanneyjar og sveitunga hennar?
Samgöngubætur eru ekki
einkamál
Víkjum fyrst að nokkrum atriðum í erindi
Kristjáns Þórs. Honum finnst hafa skort
nokkuð á víðsýni í umræðum um sam-
göngumál hér á landi. „Annars vegar er
talað um samgöngubætur úti á landi og
hins vegar um framkvæmdir á höfuð-
borgarsvæðinu. Að mínu mati er þetta
mikill misskilningur því það þarf að líta meira á landið sem eina
heild," sagði hann. Kristján Þór fór lauslega yfir forgangsverkefni
og sagði óumdeilt að setja þurfi í forgang þau verkefni sem efla og
styrkja einstök þjónustusvæði.
„Grundvallaratriði í þeim efnum er að stórbæta samgöngur innan
og á milli þjónustusvæða með þeim hætti að samræmist nútíma-
þörfum. Ef ég lít á málið út frá hagsmunum Akureyrar og Eyjafjarð-
arsvæðisins þá eru forgangsverkefnin að mínu mati eftirfarandi:
1. Héðinsfjarðargöng. 2. Vaðlaheiðargöng. 3. Hálendisvegur.
4. Sundabraut. 5. Almennar samgöngubætur í vegakerfinu.
6. Tryggja ennfremur fleiri en einn punkt á landinu fyrir flutninga á
sjó og landi."
Varðandi vegaframkvæmdir og samgöngubætur á einstökum
svæðum benti Kristján Þór á að slíkt væri ekki einkamál íbúa á til-
teknu svæði; Sundabrautin væri ekki einkamál Reykvíkinga því til
dæmis muni hún stytta aksturstíma Norðlendinga til Reykjavíkur
um hálfa klukkustund og á sama hátt séu Héðinsfjarðargöngin ekki
einkamál Siglfirðinga og Ólafsfirðinga. „Það er vilji meirihluta
þjóðarinnar að efla Eyjafjarðarsvæðið sem annan valkost til búsetu
í landinu en höfuðborgarsvæðið. Héðinsfjarðargöng eru áfangi á
leið okkar að því markmiði."
Flálendisvegur og hryggurinn moösteiktur
í lok erindis síns tók Kristján Þór áheyrendur með sér f ferðalag inn
í framtíðina, til ársins 2025:
„Klukkan er um 11 að morgni fallegs
föstudags í júlí og ég á Ratrol-jeppanum
mínum að koma af fundi sem haldinn
var í morgun að fræðasetrinu í Ljósa-
vatni. Eg er á leiðinni á fund í Reykjavík
sem hefjast á kl. 15:00 og ek nú göngin
undir Vaðlaheiði og er einmitt staddur
þar sem vatnið úr Fnjóská rennur undir
veggólfið í átt til túrbínunnar sem fram-
leiðir rafmagnið sem lýsir upp skamm-
degið í Eyjafirði á haustin.
Þegar ég renni inn í Akureyrarborg
kem ég við í Ásveginum og krydda
þennan indælis lambahrygg, set hann í
ofninn og stilli á prógrammið mitt fyrir 4
klst. moðsteikingu - held áfram til
Reykjavíkur en þar á ráðstefnan að hefj-
ast eftir u.þ.b. 2 klst.
Að sjálfsögðu ek ég Hálendisveginn
sem einungis hefur lokast 6 daga á síð-
astliðnum þremur árum. Vegurinn er all-
ur hnitasettur og umferðinni allri stýrt af
tölvu þannig að aksturstölvan í bílnum
sér um aksturinn meðan ég undirbý er-
indi mitt sem ég á að flytja, um flugvöllinn í Reykjavík.
Eftir erindi mitt í Reykjavfk hugsa ég um það „Grettistak" sem
unnið hefur verið í samgöngumálum þegar ég keyri Sundabrautina
- ég set mig sfðan í samband með gagnvirka samskiptakerfinu við
konuna og börnin sem eru á hinum ýmsu stöðum - og við höldum
stuttan fjölskyldufund til að skipuleggja komandi verslunarmanna-
helgi.
Þegar ég kem síðan aftur til Akureyrarborgar rétt á áttunda tím-
anum (19:00+) mæti ég Guðmundi úr hverfinu á Siglufirði og
heilsa með virktum - og þá hugsa ég allt í einu til ráðstefnunnar
sem Byggðarannsóknastofnun hélt árið 2003 og hversu Ijúft það er
þegar draumar okkar verða að veruleika!"
Efnahagsleg gildi eða samfélagsleg?
Jóna Fanney velti fyrir sér samgöngubótum og styttingu vegalengda
milli þjónustusvæða og landshluta út frá áhrifum þeirra á samfé-
lagið á Blönduósi og í Húnavatnssýslum. Hún benti meðal annars
á að markmið samgöngubóta væru margþætt. Þar væri horft meðal
annars til aukinnar hagræðingar sem fylgdi sparnaði í eldsneytis-
notkun og styttri ferðatíma, styrkingar vaxtarkjarna og innviða sam-
félaga með tengingu búsvæða, aukins öryggis í umferðinni og síð-
ast en ekki síst gætu samgöngubætur verið mikilvægar með
áherslu á jákvæða þróun byggðar.
Það síðasttalda vill hún meina að gleymist þegar rætt er til
dæmis um hálendisveg eða tilfærslu þjóðvegar um Húnavatns-
Kristján Þór júlíusson, bæjarstjóri á Akureyri, og Jóna Fann-
ey Friöriksdóttir, bæjarstjóri á Blönduósi, skiptust á skoöun-
um um samgöngubætur og áhrif þeirra á samfélag og
byggö á ráöstefnu Byggöarannsóknastofnunar f nóvember.
28