Sveitarstjórnarmál - 01.08.2004, Blaðsíða 21

að mínu mati skref sem við verðum að stíga hið bráðasta. Síðan
geta menn velt því fyrir sér hvort þetta séu nægilega stórar ein-
ingar. Vestur-Húnvetningar og Skagfirðingar eru búnir að ganga í
gegnum sameiningarferli og eru nú að þróa sín sveitarfélög sam-
an. Ég lít svo á að því verki sé ekki lokið, heldur séu menn enn
að vinna af fullum krafti að því viðfangsefni. Ég tel að þegar búið
verður að sameina Austur-Húnavatnssýslu í eitt sveitarfélag, líkt
og sýslurnar beggja vegna, þá taki það þróunarferli einnig við þar
en að því loknu geti menn farið að ræða saman um hvort ástæða
sé til frekari sameininga, til dæmis hvort mögulegt geti verið eða
hagstætt að sameina allt Norðvesturland frá Holtavörðuheiði að
Öxnadalsheiði í eitt sveitarfélag. Ég held að menn komist ekkert
hjá því í framtíðinni að taka þann möguleika til alvarlegrar athug-
unar og kanna kosti hans og galla til hlítar. Við verðum að gera
okkur grein fyrir því að hver þessara sýslna um sig er ekki fjöl-
mennt sveitarféiag né sterk eining þótt hver þeirra um sig eigi að
geta nálgast það markmið að vera félagslegt þjónustusvæði í
grunnþjónustu og samstæð atvinnusvæði."
þarfnast þess að eiga bakhjarl þar sem sveitarfélögin eru." Val-
garður bendir einnig á stöðu Norðvesturlands og segir það eitt af
veikustu svæðum landsins hvað atvinnu- og búsetuþróun varðar.
„Því er mikil þörf á að efla þennan landshluta og mikilvægur
þáttur þess er að sveitarstjórnarstigið verði styrkt og eflt. Menn
verða sjálfir að skilgreina byggðirnar og þann vanda, sem þar er
að finna og takast á við hann á hverjum tíma. Ég tel að þetta hafi
setið á hakanum allt of víða á landsbyggðinni en menn þess í
stað horft um of til ríkisvaldsins um lausnir. Menn hafa líka verið
of sundraðir, meðal annars í litlum og vanmegnugum sveitarfé-
lögum og ekki náð að vinna eðlilega saman og takast á við málin
á eigin forsendum."
Samtakamátturinn ræður úrslitum
Valgarður neitar því þó að sveitarfélögin eigi sjálf að standa í
rekstri fyrirtækja. Þau geti komið að atvinnumálunum með öðru
móti. „Verkefni sveitarfélaganna er að þessu leyti einkum að
skapa þær aðstæður sem at-
vinnuvegunum eru nauðsyn-
legar en síður að leggja fram
beina fjármuni til stofnunar
eða reksturs einstakra atvinnu-
fyrirtækja. En þrátt fyrir það
verða sveitarfélögin að hafa
styrk til þess að sinna þeim
verkefnum engu síður en
grunnþjónustunni, sem þeim er samkvæmt lögum skylt að inna af
hendi. Sá styrkur fæst ekki með örsmáum félagslegum einingum
og sundurlyndi. Þar ræður samtakamátturinn úrslitum."
Fjölþættara hlutverk
Valgarður segir að þótt grunn-
þjónustan sé meginhlutverk
sveitarfélaganna þá sé ekki
hægt að loka augunum fyrir
þeirri staðreynd að sveitarfélög
á landsbyggðinni þurfi að
koma að atvinnumálum með ýmsu móti og styðja mun meira við
bakið á atvinnulífinu en sveitarfélögin á höfuðborgarsvæðinu.
„Sveitarfélög úti á landi hafa því raunverulega fjölþættara hlut-
verki að gegna vegna þess hversu atvinnulífið er oft veikburða og
„Hugsanlega verður meirihluti þeirra sameiningar-
tillagna, sem lagðar verða fram, samþykktur en við
höfum enga tryggingu fyrir að svo verði og líklegt
verður að telja að mjög litlar einingar standi eftir."
Heimilisiðnaðarsafn
Á undanförnum árum hefur verið unnið að uppbyggingu veglegs
heimilisiðnaðarsafns á Blönduósi, sem er eitt sinnar tegundar á
landinu. Staðurinn hefur löngum verið þekktur fyrir rætur heimil-
isiðnaðar, sem að hluta tengjast tilvist Húsmæðraskólans er starf-
ræktur var þar um áratugi. Lokið hefur verið við byggingu glæsi-
legs húsnæðis yfir safnið og var vel til fundið að byggja það við
fjós og hlöðu Húsmæðraskólans, sem í dag eru hluti af húsa-
kynnum þess. Hönnun hússins var f höndum Guðrúnar Jónsdótt-
ur arkitekts en hún á rætur að rekja til Húsmæðraskólans á
Blönduósi, er dóttir Huldu Stefánsdóttur sem lengi var skólastýra
þar. Húsið var tekið í notkun 29. maí í fyrra.
Safnið geymir marga muni og minjar um sögu þessa algenga
iðnaðar hér á landi í gegnum tíðina auk þess sem þar er sérstakt
sýningarrými fyrir handverks- og listsýningar. Einnig er sérstök
sýningarstofa í safninu tileinkuð Halldóru Bjarnadóttur, nefnd
Halldórustofa, en þar er margt muna úr búi þeirrar merku fram-
taks- og framfarakonu.
á Blöndubökkum
Nokkrar sýningar eru jafnan til staðar í safninu og má þar
nefna ullarsýningu þar sem vinnsluferli ullarinnar er sýnt allt frá
því reifið kemur af sauðkindinni til fullunninna flíka. Þá er að
finna sýningar á útsaumi, þjóðbúningum, áhöldum og verkfærum
ásamt fleiru. Einn þáttur í starfsemi safnsins er að standa fyrir sýn-
ingum textílhönnuða og listamanna og nýlega opnaði Guðrún
Guðmundsdóttir, textíllistamaður þar sýningu sem hún nefnir
Samtal við fortíð. Textílverk sín byggir Guðrún á þræðinum, sem
er grunneiningin að sköpun textílverka, og spinnur hann frá upp-
hafi að fullunnu verki þar sem hún á myndrænan hátt leitar á vit
liðins tíma en tengir hann jafnframt nútíðinni í óhefðbundnum
formum. Við opnun sýningar Guðrúnar þann 27. maí sl. rakti Elín
Sigurðardóttir áTorfalæk, forstöðumaður safnsins, uppbyggingu
þess nokkuð og tilgang og sagði einnig frá listamanninum og
verkum hans. Heimilisiðnaðarsafnið á Blönduósi stendur á bökk-
um Blöndu, rétt við ósa hennar, á einhverjum fallegasta stað í
bænum.
21