Sveitarstjórnarmál - 01.09.2004, Blaðsíða 5

Forystugrein
Viljayfirlýsing um eflingu
sveitarstjórnarstigsins
Hinn 17. september si. var undirrituð
sameiginleg viljayfirlýsing félagsmála-
ráðherra, fjármálaráðherra og Sambands
íslenskra sveitararfélaga vegna átaks um
eflingu sveitarstjórnarstigsins. Þessi yfir-
lýsing er mikilvæg í Ijósi þess að sveit-
arstjórnarmönnum hefur fundist, í þeirri
vinnu sem þegar hefur átt sér stað varð-
andi þetta mál, að það vantaði skýrari
vilja ríkisins til að takast á við þetta
mikilvæga verkefni og um leið ræða nú-
verandi fjárhagsstöðu sveitarfélaga, ekki
síst þeirra sveitarfélaga sem í dag standa
frammi fyrir verulegum fjárhags-
vanda.
Efling sveitarstjórnarstigsins og sú
fjárhagslega umgjörð sem sveitarfélög-
unum er búin er ekki einkamál sveitar-
stjórnarmanna. Það á að vera sameigin-
legt hlutverk ríkis og sveitarfélaga að sjá
til þess að sveitarfélögunum séu tryggð-
ar nægilegar tekjur til að sinna þeim
lögbundnu og venjubundnu verkefnum
sem löggjafar- og framkvæmdavaldið
hefur sett á herðar þeirra.
Nú er það svo að fjárhagsstaða sveit-
arfélaganna er afar mismunandi. Sam-
kvæmt nýlegri könnun er hún verst hjá
sveitarfélögunum víða á landsbyggðinni
með u.þ.b. 1.000-5.000 íbúa. Þessi
sveitarfélög hafa á undanförnum árum
almennt lagt áherslu á góða og öfluga
þjónustu fyrir íbúa sína en á sama tíma
hefur íbúum margra þeirra fækkað veru-
lega. Það þýðir tekjutap sem reynst get-
ur afar örðugt að mæta með samdrætti í
þjónustu.
í viljayfirlýsingunni er tekjustofna-
nefndinni, sem jafnframt á að leggja
mat á fjárhagsleg áhrif tillagna um
breytta verkaskiptingu ríkis og sveitarfé-
laga, falið það hlutverk að skoða þau
sveitarfélög og svæði sem standa höll-
um fæti fjárhagslega, meta ástæður fyrir
þeim vanda og gera tillögur sem leitt
geta til úrbóta. Lausn þessa vanda er al-
gjör forsenda þess að sveitarfélögin taki
við nýjum verkefnum jafnfram því að
sveitarfélögunum verði tryggðir eðlilegir
tekjustofnar vegna hugsanlegra nýrra
verkefna.
Sameining sveitarfélaga, flutningur
nýrra verkefna til sveitarfélaga og traust-
ari fjárhagsstaða þeirra á að vera sam-
eiginlegt viðfangsefni ríkis og sveitarfé-
laga og í viðræðum um þessi mál er
það algjört grundvallaratriði að ríki
gagnkvæmt traust og skilningur. Von-
andi stuðlar þessi viljayfirlýsing að því
að svo verði.
í viljayfirlýsingunni er tryggt fjármagn
að upphæð 2-2,5 milljarðar króna á ár-
unum 2005-2009 til að aðstoða einstök
sveitarfélög við sameiningu í samræmi
við reglur Jöfnunarsjóðs sveitarfélaga.
Einnig er því lýst yfir að lögð verði
áhersla á að gera samráð og samstarf
ríkis og sveitarfélaga um efnahags- og
kjaramál og fjármálaleg samskipti skil-
virkara en nú er. Þetta er ákaflega mikil-
vægt því þótt fjármálaleg samskipti ríkis
og sveitarfélaga hafi í nokkrum veiga-
miklum málum verið í lagi er öllum
Ijóst að oft og tíðum hafa þau ekki verið
með eðlilegum hætti. Þau samskipti
verður að bæta.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson
SVEITARSTJÓRNARMÁL
Útgefandi:
Samband íslenskra sveitarfélaga
Borgartúni 30, 5. hæð • 105 Reykjavík • Sími: 515 4900
samband@samband.is • www.samband.is
Ritstjórar:
Magnús Karel Hannesson (ábm.) • magnus@samband.is
Bragi V. Bergmann • bragi@fremri.is
Ritstjórn:
Fremri kynningarþjónusta • Furuvöllum 13 • 600 Akureyri
Sími 461 3666 ■ fremri@fremri.is
Blaðamenn:
Þórður Ingimarsson • thord@itn.is
Auglýsingar:
P. J. Markaðs- og auglýsingaþjónusta
Símar: 566 8262 & 861 8262 • pj@pj.is
Umbrot og prentun:
Ásprent Stíll hf. ■ Clerárgötu 28 • 600 Akureyri
Sími 4 600 700 ■ asprent@asprent.is
Dreifing:
íslandspóstur
Forsíðan: Forsíðumyndin var tekin af flugeldasýningu við Jökulsárlón að
kvöldi 31. júlí sl. Flugeldasýningin er árlegur viðburður um verslunar-
mannahelgina og hluti af þeirri margvíslegu ferðaþjónustu sem Horn-
firðingar eru að byggja upp. - Mynd: Júlía Imsland.
Tímaritið Sveitarstjórnarmál kemur út 10 sinnum á ári
Áskriftarsíminn er 461 3666 7. tbl. var prentaft 23. september 2004
SFS
TÖLVUMIÐLUN
www.tm.is
5