Sveitarstjórnarmál - 01.09.2004, Blaðsíða 24

Félagsmál
Byggðastefna ein forsenda velferðar
Björk Vilhelmsdóttir segir félagsleg vandamál þyngri í borgum en í dreifbýli og því sé virk byggða-
stefna ein af forsendum velferðar.
Björk Vilhelmsdóttir, borgarfulltrúi og for-
maður félagsmálaráðs Reykjavíkurborgar,
sótti fund European Pubilc Social Platform,
sem haldinn var í Kaupmannahöfn á liðnu
vori. EPSP er samráðsvettvangur ýmissa
samtaka um félagslega uppbyggingu í Evr-
ópu og er Samband íslenskra sveitarfélaga
aðili að þessu starfi.
Barátta gegn atvinnu-
og heimilisleysi
Björk segir að á fundinum í Kaupmanna-
höfn hafi fulltrúar Norðurlandanna kynnt
áætlanir þeirra í baráttunni gegn fátækt, fé-
lagslegri útskúfun og heimilisleysi en á
fundi EPSP í Lissabon árið 2000 var ákveð-
ið að Evrópusambandslöndin settu sér
ákveðin markmið í þessu efni og stendur
átakið yfir fram til ársins 2010. Hún segir
mismunandi hvernig unnið er að þessum
málum í hverju landi fyrir sig og áherslur
taki mið af félagslegri stöðu íbúa á hverjum
stað. Þrátt fyrir það megi greina ákveðna
meginstrauma. „Þar ber fyrst að nefna at-
vinnuskapandi verkefni þar sem reynt er að
sníða atvinnu fyrir fólk undir 25 ára aldri og
sérstaklega fyrir fólk sem býr við slæman
félagslegan bakgrunn." Björk segir samfellu
í vinnumarkaði raunverulega það eina sem
geti dregið verulega úr fátækt þegar litið sé
til lengri tíma. Þess vegna hafi vinnumálin
verið eitt meginefni þessa fundar þar sem
vandi dreifbýlis jafnt sem stórborganna hafi
verið til umfjöllunar enda virðist hann algerlega óháður búsetu
fólks. Annað mikilvægt verkefni á þessum vettvangi er að vinna
gegn heimilisleysi fólks en það er að sögn Bjarkar nær eingöngu
bundið við borgir. Hún segir að í því efni sé fremur lögð áhersla
á að vinna með þeim sem
þegar hafi orðið algjörlega
utangarðs í samfélaginu en á
fyrirbyggjandi aðgerðir vegna
þess alvarlega vanda sem við-
varandi heimilisleysi valdi
fólki.
Að fylla flórinn
Björk segir Norðurlöndin hafa
verið nokkuð leiðandi í Evrópusamstarfinu gegn fátækt og félags-
legri einangrun, einkum á sviði rannsókna. Nú er farið að rann-
saka mun meira mismunandi áhrif aðgerða á félagslegar horfur
Björk Vilhelmsdóttir stýrir fundi á fulltrúaráösfundi
Sambands íslenskra sveitarfélaga á liönu vori.
fólks, bæði til lengri og skemmri tíma, og
afla þannig aukinnar þekkingar á þessum
málaflokki. Hún segir einnig farið að bera
á því að horft sé á þessi mál frá nýju sjón-
arhorni og kveðst sérstaklega hafa veitt at-
hygli innleggi frá dönskum aðila á Kaup-
mannahafnarfundinum í því efni. „Hann
flutti mjög athyglisverðan fyrirlestur þar
sem hann benti á að breyta verði um
grundvallarhugsun í baráttunni við félags-
lega útskúfun. Hann sagði m.a. að nú
verði að hætta að hugsa eingöngu um þá
sem þegar eru félagslega útskúfaðir en
fara þess í stað að hugsa meira um þá sem
útskúfa fólki. Ef engir útskúfi þá verða
engir útskúfaðir. Hann sagði að margt af
því fólki sem lendir utangarðs eigi að hafa
bæði félagslega og efnahagslega mögu-
leika á að tilheyra samfélaginu. Það lendi
hins vegar utangarðs vegna þess að þeir
sem ráða ýmsum meginstraumum á borð
við neyslu og tísku geri svo miklar kröfur
að þeir hópar, sem ekki komast nálægt
þeim viðmiðunum, sem fólk hefur frá um-
hverfinu, verði alltaf stærri og stærri. í
sumum tilfellum sé þessi vandi jafnvel far-
inn að færast á milli kynslóða sem félags-
legur arfur. Þessi fyrirlesari hreyfði hvað
mest við mér vegna þess frá hvaða sjónar-
horni hann nálgaðist málið. Hann benti
okkur kurteislega á að við værum alltaf að
reyna að moka flórinn en gættum ekki að
því hverjir fylltu hann stöðugt á móti."
Liður í baráttunni gegn fátækt og félagslegri
útskúfun eru atvinnuskapandi verkefni þar sem
reynt er að sníða atvinnu fyrir fólk undir 25 ára
aldri og sérstaklega fyrir fólk sem býr við slæman
félagslegan bakgrunn.
Heimilisleysiö bundiö við borgir
Björk segir að eftir því sem kröfurnar verði meiri, verði velferðar-
kerfið dýrara og stöðugt kosti meira fé að koma fólki út úr erfiðri
stöðu fátæktar og félagslegrar
einangrunar. „Eftir því sem
fleiri lenda í félagslega erfiðri
stöðu ættum við að bregðast
við með aðgerðum sem vinna
gegn því að fólk lendi stöðugt
í þessum aðstæðum. Annað er
ógerningur vegna þess fjar-
------------------------------- magns sem fer í að hjálpa
hverjum og einum sem er fast-
ur í félagslegum erfiðleikum. Þróunin er líka svo hröð og kröfurn-
ar vaxa það hratt að margt af því fólki, sem er orðið útundan eða
er á leið þangað, hefði ekki lent í þeirri stöðu fyrir um tveimur
24
<%>