Sveitarstjórnarmál - 01.09.2004, Blaðsíða 25

Félagslegt íbúðarhúsnæði er víða að finna í Reykjavík. Þessi mynd er af félagsbústöðum við Hringbraut.
samsetningu á milli sveitarfélaga. Reykja-
víkurborg sé t.d. að veita hlutfallslega um
helmingi hærri upphæð til félagslegrar
þjónustu en það sveitarfélag sem næst
komi. „Ástæða þess liggur fyrst og fremst í
íbúasamsetningunni og hvernig byggð er
skipulögð frá einu sveitarfélagi til annars.
Þegar skipulag íbúðabyggða heilla sveitar-
félaga byggist einkum eða alfarið á dýru
húsnæði gefur það augaleið að félagslegu
vandamálin flytjast til þeirra sveitarfélaga
þar sem ódýrara húsnæði og félagslegar
íbúðir er að finna. Þetta kemur augljóslega
niður á Reykjavíkurborg í samanburði við
nágrannasveitarfélögin á höfuðborgar-
svæðinu og hugsanlega Akureyrarkaupstað
í samanburði við sveitarfélög á lands-
byggðinni."
áratugum," segir Björk og bendir á hátt íbúðaverð sem hluta af
þessum vanda. „Þótt íbúðaverð sé ekki út af fyrir sig á þeirri verk-
efnaáætlun gegn fátækt og félagslegri útskúfun sem var til um-
ræðu á Kaupmannahafnarfundinum finnst mér ekki hægt að ræða
þessi mál án þess að minnast
á það. íbúðaverð er hæst í
stórborgunum þar sem gríðar-
lega hár húsnæðiskostnaður
leiðir beinlínis til þess að fólk
getur ekki eignast húsnæði
eða staðið straum af húsnæð-
iskostnaði með neinum hætti og lendir því í þeirri stöðu að eiga
ekkert heimili. Þetta er ein af aðalorsökum heimilisleysisins og
ástæða fyrir því að það er nær eingöngu bundið við borgir."
Byggðastefna forsenda velferðar
„Þess vegna tel ég," heldur Björk áfram „að byggðastefna sé ein
af þeim leiðum sem samfélög ráða yfir til þess að sporna við þró-
un, sem leiðir fólk til fátæktar og heimilisleysis. Stöðug sam-
þjöppun fólks í stórborgunum leiðir sjálfkrafa til þess að fólk
lendir í þeirri stöðu að það hefur ekki vinnu eða tekjur til þess að
skapa sér heimili eða standa undir lágmarks lífsskilyrðum. Þetta
gerist þótt tekjumöguleikar séu að hluta til meiri í borgunum en í
dreifðari byggðum því hættan á lágum tekjum og tekjuleysi er
einnig mun meiri í borgunum en í landsbyggðarsamfélögum.
Misskiptingin verður meiri innan borgarsamfélagsins og virk
byggðastefna á því meðal annars að geta borgað sig að einhverju
leyti með minni útgjöldum til félagsmála. Öflug byggðastefna er
því ein af forsendum velferðar."
Mikill munur á íbúasamsetningu
Björk segir þetta fela í sér ákveðin skilaboð inn í sveitarstjórnar-
málin því hér á landi megi finna mikinn mun á félagslegri íbúa-
Jöfnun félagslegs kostnaðar
Björk kveðst hafa hugleitt mögulega aðkomu Jöfnunarsjóðs sveit-
arfélaga að þessu máli; að sjóðurinn taki þátt í kostnaði sveitarfé-
laga vegna félagslegra þátta á
sama hátt og hann tekur þátt í
kostnaði þeirra við menntamál
og húsaleigubætur. „Mér finnst
athugandi að þau sveitarfélög,
sem hafa háar útsvarstekjur á
mann en lítil félagsleg útgjöld,
greiði í gegnum Jöfnunarsjóð til þeirra sveitarfélaga sem búa við
erfiða félagslega byrði þannig að sá kostnaður, sem vaxandi fé-
lagslegur vandi fólks veldur sveitarfélögunum, komi jafnar niður
á þau. Ég tel að slíkt gæti orðið liður í þeirri baráttu sem þarf að
heyja vegna vaxandi félagslegs óréttlætis og einangrunar fólks og
hið samevrópska starf miðar að því að finna lausnir á."
Vélsmiðjan Foss ehf
Ófeigstanga 15, 780 Homafirði
Sími 478 2144 • Fax 478 2145 • foss@fossehf.is • www.fossehf.is
Stöðug samþjöppun fólks í stórborgunum leiðir
sjálfkrafa til þess að fólk lendir í þeirri stöðu að
það hefur ekki vinnu eða tekjur.
SFS
TÖLVUMIÐLUN
vwvw.tm.is
25