Sveitarstjórnarmál - 01.12.2004, Blaðsíða 5

Forystugrein
Tímamót á
Á XVII. landsþingi Sambands íslenskra
sveitarfélaga árið 2002 var lögum þess
breytt. Fjölgað var í fulltrúaráði úr 55 í 60
og í stjórn úr níu f 11 og tiltekinn fjöldi
einstaklinga kjörinn í fulltrúaráð og stjórn
úr hverju kjördæmi fyrir sig. Markmið
breytinganna var að laga stjórnskipanina
að breyttri kjördæmaskipan og auka
stjórnunarleg áhrif fjölmennari sveitarfé-
laga innan sambandsins. I kjöifarið fjölg-
aði fulltrúum höfuðborgarsvæðisins í full-
trúaráði og stjórn sambandsins.
Skiptar skoðanir voru um þessar breyt-
ingar á landsþinginu. Réttilega kom fram
að einungis hluti sveitarfélaga ætti fulltrúa
í fulltrúaráði og stjórn og landsþing, þar
sem fulltrúar allra sveitarfélaga eiga sæti,
kemur einungis saman einu sinni á hverju
kjörtímabili. Einnig var bent á að við
fækkun sveitarfélaga myndi ójafnvægi
milli minni og stærri sveitarfélaga á lands-
þingum jafnast af sjálfu sér og landsþingin
yrðu ekki jafn fjölmenn og umfangsmikil.
Því samþykkti landsþingið að fela stjórn
þess að taka lögin til frekari endurskoðun-
ar með það að markmiði að fulltrúaráðið
yrði Iagt niður og þess í stað boðað til ár-
legra landsþinga. Jafnframt var samþykkt
að boðað yrði til landsþings á árinu 2004
til að fjalla um tillögur stjórnarinnar um
breytingar á lögunum.
Tillögur stjórnarinnar voru til umfjöll-
landsþingi
unar á fulltrúaráðsfundi í apríl sl. og síðan
á XVIII. landsþingi sambandsins sem hald-
ið var 26. nóvember sl. Þar var gengið frá
samþykkt nýrra laga fyrir sambandið.
Nýju lögin leiða til ákveðinna tíma-
móta í stjórnskipulegri uppbyggingu sam-
bandsins. Frá stofnun þess 11. júní 1945
hefur fulltrúaráðið farið með æðsta vald í
málefnum þess milli landsþinga. Síðan
1999 hefur fulltrúaráðið komið saman
tvisvar á ári að undanteknu því ári sem
landsþing er haldið að afloknum sveitar-
stjórnarkosningum en þá hefur haustfund-
ur þess fallið niður. Með breytingu lag-
anna hefur fulltrúaráðið nú verið lagt nið-
ur og í þess stað verður framvegis boðað
til árlegra landsþinga þar sem öll sveitarfé-
lög í landinu eiga sína fulltrúa.
Landsþingin verða að jafnaði haldin í
mars/apríl að undanteknu því ári sem
sveitarstjórnarkosningar eru haldnar en þá
verða þau haldin í september/október.
Ástæða þess er sú að reynslan sýnir að
sveitarstjórnarmenn eru mjög uppteknir í
aðdraganda sveitarstjórnarkosninganna.
Að kosningunum loknum er síðan unnið
að myndun meirihluta og jafnframt þykir
rétt að sveitarstjórnir fái nokkurn tíma til
starfa áður en landsþing er haldið.
Miðað við núverandi sveitarfélagaskip-
an er landsþingið að miklum meirihluta
skipað fulltrúum fámennari sveitarfélaga.
Þau hlutföll koma til með að breytast nái
tillögur þær sem nú liggja fyrir um sam-
einingu sveitarfélaga að verulegu leyti
fram að ganga. í því Ijósi var tillaga stjórn-
ar um fjölgun fulltrúa fjölmennari sveitar-
félaga á landsþingi dregin til baka.
í öllum meginatriðum fara heildarhags-
munir sveitarfélaganna saman þótt áhersl-
ur í einstaka málum geti verið mismun-
andi milli fámennra sveitarfélaga og þeirra
sem fjölmennari eru. Innan sambandsins
hefur alla jafna verið góð samstaða um
stefnumörkun og ályktanir um einstök mál
á landsþingum og ekki komið til þess að
landsþingsfulItrúar hafi skipt sér í fylkingar
fámennra og fjölmennra sveitarfélaga.
Mikilvægt er að sátt sé um stjórnunar-
leg áhrif fámennra og fjölmennra sveitar-
félaga innan sambandsins og að stjórn-
skipuleg uppbygging þess sé sem lýðræð-
islegust. Jafnframt þarf sá lagarammi, sem
unnið er eftir að leiða til skilvirkrar starf-
semi. Lögum sambandsins er einungis
hægt að breyta á landsþingum þess. Árleg
landsþing sambandsins leiða til þess að
auðveldara verður að laga lög þess jafn-
óðum að breyttum aðstæðum og viðhorf-
um með framangreind markmið að leiðar-
Ijósi.
Þórður Skúlason,
framkvæmdastjóri
SVEITARSTJÓRNARMÁL
Útgefandi:
Samband íslenskra sveitarfélaga
Borgartúni 30, 5. hæð • 105 Reykjavík • Sími: 515 4900
samband@samband.is • www.samband.is
Ritstjórar:
Magnús Karel Hannesson (ábm.) • magnus@samband.is
Bragi V. Bergmann • bragi@fremri.is
Ritstjórn:
Fremri kynningarþjónusta • Þórsstíg 4 • 600 Akureyri
Sími 461 3666 • fremri@fremri.is
Blaðamenn:
Þórður Ingimarsson - thord@itn.is
Ásgrímur Örn Hallgrímsson - a@fremri.is
Auglýsingar:
P. J. Markaðs- og auglýsingaþjónusta
Símar: 566 8262 & 861 8262 • pj@pj.is
Umbrot og prentun:
Ásprent Stfll hf. • Glerárgötu 28 • 600 Akureyri
Sími 4 600 700 • asprent@asprent.is
Dreifing:
íslandspóstur
Forsíðan: Nú er enn eitt árið að kveðja og nýtt að taka við.
Sveitarstjórnarmál óska lesendum sínum farsældar á nýju ári.
Mynd: Asgrímur Örn Hallgrímsson
Tímaritið Sveitarstjórnarmál kemur út 10 sinnum á ári
Áskriftarsíminn er 461 3666 to. tbl. var prcntaö 23. dcscmber 2004
SFS
TÖLVUMIÐLUN
www.tm.is
5