Hermes - 01.04.1971, Blaðsíða 3

YASUNARI KAWABATA
Ég verð fyrst að biðja afsökunar á því, hve ég veit
í raun og veru ákaflega lítið um það efni, sem ég
hefi verið beðinn að tala um hér, rithöfundinn
Yasunari Kawabata eða japanskar bókmenntir. En
þegar Guðmundur Sveinsson skólastjóri fór þess á
leit við mig að ég segði eitthvað frá þessum höfundi,
fullvissaði hann mig um, að enginn vissi neitt um
hann á Islandi, hvort eð væri, og þá var mér kannske
ekki meiri vorkunn en öðrum. Ég hefi ekki heyrt
þess getið, að neinn íslendingur læsi japönsku, og það
er reyndar ekki sérlega líklegt. Annars er japanska
kennd sums staðar við háskóla á Vesturlöndum nú
orðið.
Hins vegar er ég skólastjóranum þakklátur að
hann setti mér þetta fyrir, því að ég hefi menntazt
svolítið á því og Kawabata er áreiðanlega merkileg-
ur höfundur. Fram til þessa vissi ég þetta helzt um
hann: Hann hafði fengið Nóbelsverðlaunin 1968,
ég hafði lesið eftir hann tvær stuttar skáldsög-
ur (allar skáldsögur hans munu vera stuttar eða
það, sem við köllum novellur). Og ég hafði séð hann
álengdar á P. E. N. þingi í Oslo, 1964. Hann er mjög
lítill maður vexti, magur, grár fyrir hærum, skarp-
legur og tekinn í andliti, rólegur og fjarlægur á
svip, eins og okkur þykir við eiga, að austurlenzkir
menn séu. Kawabata hefir víst um langt skeið verið
forseti P.E.N. félags Japans. En P. E. N. samtökin
eru, eins og kunnugt er, alþjóðlegt samband rithöf-
unda, gagnrýnenda og ritstjóra, að sumu leyti hug-
sjónaleg samtök, að sumu leyti hagsmunaleg. Forusta
Kawabatas í þessu félagi stingur nokkuð í stúf við
þær spurnir, sem af honum ganga að hann sé mjög
fráhverfur stjórnmálum og hvers konar félagsmálum.
En þá er ef til dregin ályktun af sögum hans, sem
gerast á allt öðrum vettvangi.
Þegar ég fór að leita fyrir mér um heimildir og
þýðingar á sögum Kawabata, kom í ljós eins og ég
hafði reyndar óttast, að þar var ekki um auðugan