Morgunblaðið - 02.12.2011, Blaðsíða 20

FRÉTTASKÝRING
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbli.is
Á
ætlað er að skila frum-
matsskýrslu vegna um-
hverfisáhrifa kísil-
málmverksmiðju PCC
á Bakka við Húsavík
inn til meðferðar Skipulagsstofn-
unar í apríl á næsta ári og að álit
Skipulagsstofnunar á matsskýrslu
geti legið fyrir í október 2012. Stefnt
er að því að framkvæmdir við verk-
smiðju PCC geti hafist á árinu 2012
og að fyrsta þrepi í uppbyggingu á
verksmiðju með framleiðslugetu
sem nemur 33 þúsund tonnum ljúki
á árinu 2014, segir í drögum að til-
lögu að matsáætlun, sem unnin er af
Eflu verkfræðistofu.
Samstarfssamningur var gerður í
haust milli þýska fyrirtæksins PCC
og sveitarfélgsins Norðurþings
varðandi uppbyggingu orkufreks
iðnaðar í landi Bakka. Ekki hefur
verið gengið frá raforkusamningum,
en í frétt frá Eflu um mat á um-
hverfisáhrifum kemur fram að
samningaviðræður standi yfir á milli
fyrirtækisins og Landsvirkjunar um
kaup á orku til verksmiðjunnar.
Heildarorkuþörf hennar verður um
52 megawött í upphafi og 104 MW
þegar stækkun er lokið.
Engar ákvarðanir
Bæði PCC og fyrirtækið Thorsil
hafa sótt um lóð á Bakka, en Thorsil
hefur um tveggja ára skeið unnið að
undirbúningi að byggingu kísil-
málmverksmiðju þar. Stefnt hefur
verið að því að hún verði gangsett á
fyrsta ársfjórðungi 2015. Þá hefur
fyrirtækið Carbon Recycling Int-
ernational, sem er í eigu íslenskra og
bandarískra aðila, uppi áform um
metanólverksmiðju við Kröflu.
Finnska fyrirtækið Kemira hefur
sent inn fyrirspurn um matsskyldu
vegna mögulegrar natríumklórat-
verksmiðju á Bakka og Grundar-
tanga. Engar ákvarðanir liggja fyrir
um þessi verkefni.
Álit Skipulagsstofnunar sam-
kvæmt lögum um mat á umhverfis-
áhrifum er ein af forsendum þess að
sveitarfélagið geti gefið út fram-
kvæmdaleyfi og Umhverfisstofnun
starfsleyfi. Í vinnu við frummats-
skýrsluna verður lögð áhersla á að
skoða þætti eins og loftmengun,
samfélagsleg áhrif, flutning og
geymslu efna, áhrif á landslag og
sjónræna þætti og umhverfisáhrif á
framkvæmdatíma. Á sínum tíma var
gert umhverfismat vegna álvers á
Bakka sem þá var í umræðunni og
gæti hluti gagna sem aflað hefur
verið nýst við matið nú, eins og hvað
varðar grunnástand í umhverfinu.
Alþjóðlegur hópur fyrirtækja
Í frétt frá Eflu kemur fram að
PCC er alþjóðlegur hópur fyrir-
tækja með höfuðstöðvar í Duisburg í
Þýskalandi. Fyrirtæki PCC eru með
starfsemi í 13 löndum með um 2.200
starfsmenn. Starfsemin nær yfir
þrjár megingreinar: efnafram-
leiðslu, orkuframleiðslu og flutninga
og er áætluð velta ársins 2011 alls
um 620 milljónir evra. Meðal fyr-
irtækja í PCC er efnaverksmiðja í
Wroclaw í Póllandi sem er ein
stærsta verksmiðja sinnar tegundar
í landinu, þar sem framleidd eru efni
fyrir plastiðnað, húsgagnafram-
leiðslu og efni fyrir framleiðslu á
þvotta- og hreinsiefnum.
Gert er ráð fyrir að verksmiðjan á
Bakka verði reist í tveimur áföng-
um, hvor um sig með 33 þúsund
tonna framleiðslugetu á ári. Gert er
ráð fyrir að verksmiðjan rísi á um 20
hektara iðnaðarsvæði á Bakka.
Áætlað er að 150 framtíðarstörf
skapist við rekstur kísilmálmverk-
smiðjunnar að ótöldum þeim störf-
um sem skapast á svæðinu vegna
kaupa verksmiðjunnar á orku og
þjónustu.
Tíu mánaða ferli við
umhverfismat hafið
Áhugi Fyrirtækin PCC og Thorsil hafa bæði sótt um lóð á iðnaðarsvæðinu
á Bakka við Húsavík og hafið er ferli umhverfismats vegna áforma PCC.
20
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 2. DESEMBER 2011
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Í vikunni lögðunokkrir þing-menn fram
tillögu til þings-
ályktunar „um
faglega úttekt á
réttargeðdeildinni
að Sogni í Ölfusi“. Nánar til
tekið er þar lagt til að Alþingi
álykti „að fram fari fagleg út-
tekt á rekstri og reynslu af
starfrækslu réttargeðdeild-
arinnar að Sogni í Ölfusi.
Einnig verði metnir kostir og
gallar þess að flytja starfsem-
ina frá Sogni á Kleppsspítala
út frá faglegum rökum. Þar til
úttektin liggur fyrir verði
flutningi stofnunarinnar frá
Sogni á Kleppsspítala frest-
að“.
Í tillögunni segir ennfremur
að velferðarráðherra skuli
skipa starfshóp til að fram-
kvæma hina faglegu úttekt og
að í þeim hópi skuli eiga full-
trúa Geðvernd, sem velji full-
trúa úr hópi gæslufólks á
Sogni, Geðlæknafélag Íslands,
Læknafélag Íslands og Félag
íslenskra hjúkrunarfræðinga.
Úttektinni skuli lokið í maí á
næsta ári.
Allt lítur þetta ágætlega út
og virðist gefa til kynna að
flutningsmönnum tillögunnar
sé annt um starfsemina á
Sogni og að hún haldi áfram á
þeim stað, enda eru í grein-
argerð færð rök fyrir því að
jákvæð reynsla sé af rekstr-
inum og að samfélagið hafi
„fóstrað starfsemina vel“ og
að uppbygging hennar á
svæðinu sé „um leið skuld-
binding við samfélagið“. Af
þessum sökum þurfi ekki að-
eins fagleg rök fyrir flutningi
deildarinnar, heldur „afger-
andi fagleg rök“.
Svo er rakið að
velferð vistmann-
anna skipti mestu
um hvort deildin
skuli flutt og
ítrekað að það
þurfi „skýr fagleg
rök að liggja að baki ákvörðun
um flutning rótgróinnar stofn-
unar á borð við Sogn“.
Ýmsum öðrum sjónarmiðum
er bætt við til að rökstyðja að
réttargeðdeildin skuli vera
áfram á Sogni, meðal annars
að reynslan sé góð og hafi það
verið „niðurstaða fyrri úttekta
á starfseminni og þarf því að
rökstyðja það ítarlega og fag-
lega ef á að leggja deildina
niður og flytja annað“.
Öllu meiri áhersla verður
varla lögð á að réttargeðdeild-
in fari hvergi og alls ekki
nema „afgerandi fagleg rök“
styðji flutninginn.
Sama dag og þessi þings-
ályktunartillaga var lögð fram
skilaði meirihluti fjár-
laganefndar inn breyting-
artillögu við fjárlagafrum-
varpið þar sem
fjármálaráðherra er veitt
heimild til að „selja fasteignir
ríkisins að Sogni í Ölfusi og
ráðstafa andvirðinu að hluta
til uppbyggingar nýrrar rétt-
argeðdeildar á Kleppi“. Svo
einkennilega vill til að tveir
þingmenn, þeir Björgvin G.
Sigurðsson og Sigmundur
Ernir Rúnarsson, eru flutn-
ingsmenn að báðum þessum
tillögum.
Eiga réttargeðdeildin á
Sogni, vistmenn þar, starfs-
menn og ofangreind fagfélög,
að ógleymdum kjósendum,
ekki betra skilið en að þing-
menn séu með slíkan leik-
araskap?
Stundum verður
sýndarmennskan
öllu öðru
yfirsterkari}
Tvær tillögur
tveggja þingmanna
Hræðsluauglýs-ingar eru sér-
stakt fyrirbæri og
ekki í sérstöku
uppáhaldi hjá öll-
um. En þær eru
gerðar vegna þess
að fagmenn segja
að þær „virki“. Sama gildir um
svokallaðar „neikvæðar“ aug-
lýsingar stjórnmálaflokka, sem
Íslendingar hafa séð glitta í en
eru áberandi í bandarískum
stjórnmálum. Bandaríkin eru
háborg neyslusælunnar í heim-
inum og þarlendir vita allt um
auglýsingar. Reynslan kennir
þeim að neikvæðar auglýsingar
og þær sem spila á óttann þræl-
virka, þótt flestir segist hafa
skömm á þeim.
Heimurinn var hræddur upp
úr skónum af spuna- og tækni-
meisturum vegna
2000-„vandans“.
Opinber yfirvöld
hvarvetna voru með
óteljandi nefndir og
fólk til að bregðast
við vandanum óg-
urlega og á því
græddi margur óhemju fé. Allir
þeir sem tóku 2000-vandann há-
tíðlega hlæja hins vegar digur-
barkalega að körlum og kerl-
ingum sem reglubundið spá
heimsendi af óbifanlegu öryggi.
Í augnablikinu eru stjórn-
málakórar og einsöngvarar úr
röðum leiðtoga ríkja að góla á
hæstu nótum um allan hrylling-
inn sem verði „falli“ evran. En
hefur örlagadómurinn verið bor-
inn undir heimsendaspámann-
inn mikla í Kaliforníu? Hann er
fagmaður með reynslu.
Hvað er svona voða-
legt við það ef mis-
heppnað mynt-
samstarf leysist
upp?}
Evruheimsendir
F
acebook er gagnlegt fyrirbæri á
margan hátt. Ekki einungis til
samskipta við skólafélaga sem
hafa ekki hist í aldarfjórðung eða
til að fylgjast með skini og skúr-
um í lífi fólks sem maður vann með í frystihús-
inu sumarið góða árið 1986, heldur til að fá
upplýsingar um hvað það er sem maður þarfn-
ast hverju sinni. Eða réttara sagt: það sem
aðrir telja mann þarfnast.
Skyldi það hafa farið fram hjá einhverjum,
þá úir allt og grúir af auglýsingum á Face-
book, en ekki fá allir notendur að sjá sömu
auglýsingarnar. Auglýsendur geta nefnilega
valið hverjum þeir birta auglýsingar sínar til
að ná sem bestum árangri í sölu varnings síns.
Samkvæmt upplýsingum á Facebook eru ýms-
ir möguleikar fyrir auglýsendur á að búa til
markhóp. Velja má aldur, staðsetningu, kyn, áhugamál
og menntun, svo eitthvað sé nefnt, og þetta kallast lýð-
fræðilegt úrtak í markaðsfræðunum. Þannig getur aug-
lýsandi t.d. auglýst eingöngu fyrir háskólamenntaðar
konur á aldrinum 25-30 ára sem eru búsettar á höf-
uðborgarsvæðinu og hafa áhuga á fiskeldi og annar gæti
beint auglýsingaspjótum sínum að einhleypum karl-
mönnum á sjötugsaldri sem hafa áhuga á bútasaumi og
ferðalögum á framandi slóðir.
Þær auglýsingar sem birtast á facebooksíðu hvers og
eins hljóta því að taka mið af því sem talið er höfða til við-
komandi og nýtast honum í leik og starfi. Af þeim sökum
rak mig í rogastans fyrir skömmu þegar á
facebooksíðunni minni birtist auglýsing undir
fyrirsögninni „Engir ömmuvængir“. Ég hafði
aldrei heyrt um fyrirbærið og smellti því á
auglýsinguna í ofboði til að svala forvitni
minni. Í ljós kom að ömmuvængir eru óhófleg
fitusöfnun á upphandleggjum og þykja síður
en svo eftirsóknarverðir. Í auglýsingunni var
svo kynntur til sögunnar handhægur útbún-
aður sem minnkar umfang þessara vængja.
Af öðrum þarfaþingum og dýrgripum sem
auglýsendur á Facebook sjá sér skylt að halda
að mér er netverslun fyrir konur með mjúkar
línur, dáleiðslutækni (sem meðal annars á að
hjálpa fólki við að léttast), lyf sem minnkar
matarlyst, frábærar og æðislegar smágjafir á
dásamlegu verði, og náttúrulyf við þvagfæra-
sýkingu.
Nú er ekki verið að leggja mat á þann varning eða
þjónustu sem hér er nefnt til sögunnar. En auglýsingar
geta verið móðgandi. Lífið er nú nógu erfitt fyrir, þó að
óviðeigandi (og ótímabærar) auglýsingar séu ekki að
gera manni gramt í geði. Eflaust eru margir sem taka öll-
um auglýsingum opnum örmum með þakklæti í hjarta þó
að aðrir séu jafnvanþakklátir og þessi skrif bera vitni um.
Kannski er þetta bara óþarfa viðkvæmni. Hvað með það
þó að einhver telji mann þurfa á þessu og hinu að halda?
Og verði einhvern tímann þörf á að vinna bug á ömmu-
vængjum, þá þarf ég ekki að leita langt yfir skammt. Það
er nóg að fara á Facebook. annalilja@mbl.is
Anna Lilja
Þórisdóttir
Pistill
Með ömmuvængi á Facebook
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
Sveitarfélagið Norðurþing og
PCC SE hafa boðað til opins
kynningarfundar um mat á um-
hverfisáhrifum vegna fyrirhug-
aðrar byggingar á kísilmálm-
verksmiðju PCC SE á iðnaðar-
svæðinu á Bakka við Húsavík og
verður hann haldinn í Fosshóteli
á Húsavík kl. 17:30 þann 13.
desember.
Fjallað verður um verkefnið,
en einnig hefur verið óskað eftir
að PCC kynni íbúum svæðisins
starfsemi fyrirtækisins, áform
þess og hvar það starfar.
Drög að tillögu að matsáætl-
un verða til kynningar frá 1. des-
ember til 22. desember.
Fundur með
íbúum nyrðra
KYNNA FYRIRTÆKIÐ
Fundur Húsvíkingar eru ekki óvanir
því að ræða um stóriðju á Bakka.