Uppeldi og menntun - 01.01.2014, Síða 94

Uppeldi og menntun - 01.01.2014, Síða 94
Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 23(1) 201494 TÓmsTUnDamennTUn MiKilVÆgi Csikszentmihalyi (1997) segir í bók sinni Finding Flow að fólk haldi almennt að ekki þurfi neina sérstaka þekkingu eða færni til að hafa gagn og gaman af frítímanum. Rannsóknarniðurstöður sýni aftur á móti hið gagnstæða: að það geti verið erfiðara að njóta frítímans en vinnunnar. Að hafa nægan frítíma bæti því ekki lífsgæði, ekki nema að viðkomandi viti hvernig eigi að nota þennan tíma á árangursríkan hátt. Csikszent- mihalyi bætir við að þessi þekking og færni sé alls ekki eitthvað sem lærist sjálfkrafa og að rannsóknaniðurstöður bendi til þess að meðalmanneskjan sé illa undir frítím- ann búin. Má segja að hér sé kominn grunnurinn að mikilvægi tómstundamenntunar: að í frítímanum liggi aðeins þetta mikla tækifæri til að bæta lífsgæði, heilsu og vellíð- an ef ákveðin kunnátta er fyrir hendi (Ruskin og Sivan, 2002; Stumbo o.fl. 2011). Rannsóknir á mikilvægi tómstundamenntunar hafa flestar verið gerðar eftir 1990. Fram að þeim tíma voru flest skrif um tómstundamenntun lýsandi, þ.e. lýstu tóm- stundamenntunaráætlunum og innihaldi þeirra (Stumbo o.fl., 2011). Flestar rannsókn- irnar hafa beinst að hópum sem búa við hindranir á þátttöku í tómstundum og eða glíma við frítímatengd vandamál (Dattilo, 2008; Stumbo o.fl., 2011). Til að mynda sýna rannsóknir að fólk með fötlun tekur minni þátt í tómstundastarfi en þeir sem ekki eru fatlaðir (Solish, Perry og Minnes, 2010) og er tómstundamenntun því sérlega mikilvæg fyrir fatlaða einstaklinga (Dattilo, 2008; Stumbo o.fl., 2011). Sama á við um aldraða og hafa rannsóknir sýnt fram á að tómstundamenntun hefur jákvæð áhrif á báða þessa hópa. Má þar nefna félagsfærni, tómstundafærni og þekkingu á þeim tómstundum sem eru í boði, betri tímastjórnun, aukna ábyrgð á eigin lífi og nýjar leiðir til að tak- ast á við hindranir (Bedini, Bullock og Driscoll, 1993; Dattilo, 2008). Einnig má nefna betri skilning á mikilvægi tómstunda, meiri lífsgleði (Hoge og Dattilo, 1999; Mahon og Goatcher, 1999), hærra sjálfsmat og minni leiða (e. boredom) (Nour, Desrosiers, Gauthier og Carbonneau, 2002), aukið sjálfstæði, aukna innri hvatningu til að stunda tómstundir, tíðari og lengri þátttöku í slíkri iðju og aukningu á lífsgæðum almennt (Dattilo, 2008; Janssen, 2004; Mundy, 1998). Þá sýna rannsóknir að tómstundamenntun getur verið vernd fyrir unglinga, sér- staklega gegn áhættuhegðun (Caldwell o.fl., 2004). Má þar nefna aukið frumkvæði, sem hefur jákvæð áhrif á þrautseigju sem er unglingum mikilvæg, m.a. þegar kemur að því að takast á við erfiðleika og mótlæti (Caldwell o.fl., 2004; Daining og DePan- filis, 2007). Einnig eykur tómstundamenntun hæfileikann til að breyta stundum sem einkennast af leiða (e. boring situations) í áhugaverðari stundir. Þetta er mjög mikil- vægur hæfileiki því leiði hefur verið tengdur við ýmis vandamál unglinga, þar á meðal fíkniefnaneyslu (Caldwell og Smith, 1995; Iso-Ahola og Crowley, 1991). Tómstunda- menntun hefur auk þess jákvæð áhrif á þátttöku unglinga í tómstundastarfi (Caldwell o.fl., 2004). Að lokum er vert að minnast á þróun samfélagsins í átt að auknu hreyf- ingarleysi og inniveru. Í raun er þessi þróun næg ástæða ein og sér fyrir því að taka ætti upp tómstundamenntun á öllum skólastigum eins fljótt og auðið er (Leitner og Leitner, 2012; Ruskin og Sivan, 2002).
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129

x

Uppeldi og menntun

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.