Morgunblaðið - 07.02.2012, Blaðsíða 14

14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 7. FEBRÚAR 2012
á þriðjudögum
ÚT ÚR SKÁPNUM
„Stundum
vildi ég að
ég væri ekki
samkyn-
hneigður“
- Haffi Haff.
BAKSVIÐ
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Eikarbáturinn Þorsteinn GK 15 hef-
ur þrátt fyrir einkennisstafina borið
björg í bú á Raufarhöfn í áratugi.
Þessi aldursforseti íslenskra fiski-
skipa er 51 brúttótonn, smíðaður í
Svíþjóð árið 1946 og er því kominn
talsvert á sjötugsaldurinn. Önundur
skipstjóri og útgerðarmaður Krist-
jánsson er þó nokkru eldri eða 78
ára gamall og reyndar verður hann
79 ára í vikulokin. „Það er
fermingarmunur á okkur félögun-
um,“ segir Önundur þar sem hann
er að leggja netin í fyrsta róðri
vetrarins átta mílur austnorðaustur
af Hraunhafnartanganum.
Þorsteinn GK 15 var smíðaður í
Falkenberg og var fyrsta nýsmíði
sem Aðalsteinn Loftsson á Dalvík
réðst í. Báturinn hefur alltaf borið
þetta nafn, en var fyrst EA 15. Ýms-
ir hafa átt bátinn, en Önundur
keypti hann við annan mann árið
1970 af Þórkötlustaðaútgerðinni í
Grindavík, þá með einkennisstöf-
unum GK 15. Önundur bjó þá í Vest-
mannaeyjum og vildi gjarnan fá VE
15 á bátinn, en það lá ekki á lausu.
Ekki heldur ÞH 15.
Fimm öðrum tölum frekar
„Þá voru góð ráð dýr, en ég talaði
við Hjálmar Bárðarson, siglinga-
málastjóra, og hann sagði mér að
hafa ekki áhyggjur af þessu. Ég
mætti nota þetta skráningarnúmer
áfram og hef gert það þó ýmsir hafi
falast eftir þessum stöfum. Ég vil
fimm öðrum tölum frekar og þetta
passar vel,“ segir Önundur.
Þorsteinn er elstur þeirra fiski-
skipa sem höfðu haffærisskírteini á
síðasta ári samkvæmt upplýsingum
Siglingastofnunar. Í næstu sætum
koma hvalveiðiskipin Hvalur 8 og
Hvalur 9, sem voru smíðuð 1948 og
1952.
Önundur segir að báturinn sé
vandaður og hafi reynst vel. Hann
hafi í gamla daga verið á nokkrum
öðrum sænskum eikarbátum, þetta
hafi allt verið mjög góð skip og hann
hefði ekki viljað skipta.
„Það var skipt um framstykkið á
brúnni á Þorsteini á sínum tíma, það
var orðið svolítið gisið og gustaði
með gluggum og hurðum,“ segir Ön-
undur. „Við höfum reynt að halda
bátnum vel við og ekki farið út í
stórar lántökur nema þegar við
keyptum nýja vél í hann. Þá fengum
við tæpar þrjár milljónir að láni, en
ég er alveg á móti því að menn eyði
meiru en þeir eiga. Enda hefur það
sýnt sig á síðustu árum hvernig farið
getur safni menn skuldum.“
Um kvótann segir Önundur að
hann sé „þokkalegur fyrir svona
horn“. Alls er hann með rúmlega 300
tonn í aflamarki og segist Önundur
taka þann afla á nokkrum mánuðum.
Enginn skældi út af plássleysi
Önundur viðurkennir að báturinn
hafi þótt þokkalega stór á sínum
tíma. „Elskan mín, þetta voru haf-
borgir þegar ég man eftir þeim sem
unglingur. Fín síldarskip, sextán
manns í áhöfn og það skældi enginn
út af plássleysi, sem ég vissi um. Nú
orðið þætti þetta náttúrlega þröngt
fyrir svo marga menn, en er allt í
lagi fyrir okkur fimm sem erum um
borð á netunum.
Við megum heldur ekki vera
nema fjórtán klukkutíma á sjó af því
að við erum á undanþágu. Þá þurf-
um við að fara í land hvernig sem
allt veltur. Það er ekki auðvelt að fá
réttindamenn hérna á Raufarhöfn
og reynslan virðist engu skipta.
Stýrimaðurinn er ekki með full rétt-
indi og þó hann hafi verið á sjó í 27
vetur þá þarf hann að fá undanþágu
og svo erum við ekki með 2. vél-
stjóra.
Ég þurfti að berjast fyrir því að fá
undanþágu og það tók langan tíma
að koma þessu í lag. Ég var að
hugsa um að hætta og selja þetta, en
ég þráaðist við því ekki vil ég leggj-
ast í kör. Það er margt skrýtið í
þessum skráningum, mælingum og
réttindamálum, sem mætti athuga,“
segir Önundur. Sjálfur er hann bæði
með skipstjórnar- og vélstjórarétt-
indi.
Sótti björg í bú á
árabát fyrir 71 ári
Önundur segir margt hafa breyst
frá því hann fór fyrst á sjó sjö ára
gamall fyrir 71 ári. Þá sótti hann
björg í bú á árabát frá Raufarhöfn
ásamt frænda sínum. Fiskinn seldu
þeir íbúum í plássinu og um borð í
síldarbáta, sem lögðu þar upp. Hann
hefur alla tíð stundað sjóinn að und-
anskildum tveimur mánuðum, sem
hann vann í steypustöð í Vest-
mannaeyjum.
„Við skulum ekkert vera að tala
um það og auglýstu mig sem allra
minnst. Ég er enginn leikari; feim-
inn, mannfælinn og sumir segja sér-
vitur og hangi mest saman á þráan-
um,“ segir Önundur Kristjánsson að
lokum.
Fermingarmunur á félögunum
 Elsta fiskiskipið í flotanum er rúmlega 65 ára gamall eikarbátur sem gerður er út frá Raufarhöfn
 Önundur Kristjánsson, skipstjóri og útgerðarmaður, nálgast áttrætt og hefur alla tíð verið á sjó
Morgunblaðið/Erlingur Thoroddssen
Raufarhöfn Þorsteinn GK 15 kemur til hafnar á laugardag með um þrjú tonn úr fyrsta róðri vetrarins. Önundur skipstjóri sagðist þokkalega sáttur.
Morgunblaðið/Erlingur Thoroddssen
Áhöfnin Önundur Kristjánsson í brúarglugganum, á dekki eru Jón Ketils-
son, Smári Sigurjónsson, Róbert Bjarnason og Víðir Már Hermannsson.
Elstu skipin
Skip Heimah. Smíðaár
Þorsteinn GK15 Grindavík 1946
Hvalur 8 RE388 Reykjavík 1948
Hvalur 9 RE399 Reykjavík 1952
Freyr SU122 Djúpiv. 1953
Aníta KE399 Keflavík 1954
Freymundur ÓF6 Ólafsfj. 1954
Maron HU522 Blönduós 1955
Grímsey ST2 Drangsn. 1955
Tjaldur BA068 Barðastr. 1955
Hafrún HU12 Skagastr. 1956
Tíu elstu fiskiskipin sem voru með
haffærisskírteini á síðasta ári
(Heimild Siglingastofnun)
Morgunblaðið/Jón Páll Ásgeirsson
Aldursforseti Þorsteinn GK 15 er eikarbátur smíðaðaður í Falkenberg í
Svíþjóð árið 1946 og er elsta skipið í íslenska fiskiskipaflotanum
Starfsstöð Umboðsmanns skuldara
á Akureyri var opnuð í gær. Þar
verða tveir starfsmenn og segist
annar þeirra, Harpa Halldórsdóttir,
finna strax að þörfin sé greinileg.
„Hingað kom fólk strax á föstu-
daginn til þess að panta tíma, þótt
við værum í raun ekki búnar að opna.
Það fólk kom hingað í dag í viðtal og
aðrir komu inn af götunni,“ sagði
Harpa í samtali við Morgunblaðið í
gær, þegar fyrsta vinnudegi var um
það bil að ljúka.
Búið er að bóka viðtöl hjá báðum
starfsmönnunum næstu tvo daga.
„Það hefur verið mikill þrýstingur
héðan að norðan um að umboðsmað-
ur skuldara opni útibú og töluverðar
vangaveltur áttu sér stað hvort þess
þyrfti. Mál héðan hafa ekki verið sér-
lega mörg og hlutfallið ekki verið
hátt miðað við fjölda mála á landinu
öllu, sem er gríðarlegur. En reynsla
mín núna strax sýnir að þörfin er
fyrir hendi,“ segir Harpa í gær. Hún
leggur áherslu á að útibúið á Akur-
eyri sé fyrir Norðurland allt. „Og
fólk er auðvitað velkomið á hvaða
starfsstöð sem er, hér, í Reykjavík
eða í Reykjanessbæ og við hvetjum
fólk til að nýta sér þjónustuna. Hún
er ekki bara fyrir þá sem eru í erf-
iðastri stöðu heldur er hér boðið upp
á almenna fjármálaráðgjöf fyrir
hvern sem er.“
Útibúið er í Glerárgötu 26, 1. hæð.
Opið verður alla virka daga frá kl.
9.00 til 15.00.
Auk Hörpu verður starfandi á
skrifstofunni Heiðrún Ósk Ólafs-
dóttir lögfræðingur.
Hægt er að panta viðtalstíma hjá
ráðgjafa í síma 512-6600.
skapti@mbl.is
Útibú umboðsmanns
skuldara opnað nyrðra
Morgunblaðið/Skapti
Þörf Harpa Halldórsdóttir starfs-
maður Umboðsmanns skuldara.