Morgunblaðið - 11.02.2012, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 11. FEBRÚAR 2012
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Ekki þarf aðkoma áóvart að
nýtt framboð á
vinstri væng
stjórnmálanna fái
þokkalegar við-
tökur. Lilja Mósesdóttir,
stofnandi Samstöðu – flokks
lýðræðis og velferðar, og aðr-
ir sem þann flokk fylla vilja að
vísu ekki telja sig til hægri,
vinstri eða miðju stjórnmál-
anna. Líkt og ýmis ný stjórn-
málaöfl eru þau að eigin mati
utan og ofan við hið pólitíska
litróf. Engu að síður verður
hverjum manni sem les
stefnuskrá framboðsins ljóst
að þar er á ferðinni ofur-
hefðbundið klofningsframboð
á vinstri vængnum.
Annað klofningsframboð á
sama væng, Björt framtíð,
fær að vísu ekki jafn vinsam-
legar móttökur kjósenda, en
við því var heldur ekki að bú-
ast því að trúverðugleiki
framboðanna er ólíkur. Leið-
togi Samstöðu hefur nauðsyn-
legan trúverðugleika sem for-
ystumaður á vinstri væng
stjórnmálanna. Leiðtoga
Bjartrar framtíðar skortir
hins vegar allan trúverð-
ugleika til annars en baráttu
fyrir eigin pólitískum fram-
gangi.
En hvað skyldi valda því að
jarðvegurinn er jafn frjór og
raun ber vitni fyrir nýtt fram-
boð vinstrimanna? Skýring-
arnar er að finna í ríkisstjórn-
arflokkunum tveimur,
umgengni þeirra við kjós-
endur sína og kosningaloforð
annars vegar og stefnu þeirra
og árangur eftir kosningar
hins vegar.
Formaður Vinstri grænna
og nánustu meðreiðarsveinar
hans hafa af ótrúlegri stað-
festu og eljusemi hrakið stór-
an hluta fyrrverandi stuðn-
ingsmanna frá flokknum með
því að taka upp þau stefnumál
Samfylking-
arinnar sem
flokksmenn höfðu
mesta andúð á.
Enginn treystir
formanninum
lengur til að
standa vörð um hagsmuni Ís-
lands gagnvart erlendum
ríkjum, en fyrir síðustu kosn-
ingar töldu ýmsir að enginn
væri líklegri til að verja hags-
muni landsins.
Samfylkingin hefur sýnt að
metnaður hennar er aðeins
einn: Að þröngva Íslandi inn í
ESB. Margir kusu flokkinn
að vísu út á þá stefnu, en þeir
gerðu flestir ráð fyrir að hann
stæði fyrir fleira. Þeir gerðu
til að mynda ráð fyrir að
flokkurinn mundi gæta hags-
muna heimilanna í landinu og
að hann mundi sýna einhvern
skilning á hagsmunum at-
vinnulífsins. Áhugi Samfylk-
ingarinnar á atvinnulífinu
hvarf hins vegar eins og dögg
fyrir sólu eftir kosningar og
virðist aldrei hafa snúist um
annað en að nota atvinnulífið
sem röksemd fyrir aðild að
ESB og að koma sér vel við
fáeina auðmenn. Þegar kem-
ur að því að stuðla að upp-
byggingu öflugs atvinnulífs
öllum til gagns er áhugi Sam-
fylkingarinnar ekki fyrir
hendi og við landsmönnum,
líka kjósendum á vinstri
vængnum, blasir flokkur sem
kærir sig kollóttan um at-
vinnulífið og þar með um störf
landsmanna.
Á meðan ríkisstjórn-
arflokkarnir halda upp-
teknum hætti er næsta víst að
jarðvegurinn verður áfram
frjór fyrir sæmilega trúverð-
ug ný framboð á vinstri væng
stjórnmálanna. Og miðað við
þær vangaveltur og þreif-
ingar sem verið hafa gæti vel
farið svo að slíkum fram-
boðum mundi fjölga fram að
kosningum.
Ríkisstjórnarflokk-
arnir hafa skapað
góðar forsendur
fyrir ný framboð}
Frjór jarðvegur fyrir
ný vinstri framboð
Enn einu sinnihafa þeir
sem ráða ferðinni
innan Evrópu-
sambandsins gef-
ið Grikkjum loka-
frest til að uppfylla skilyrði
um harkalegan niðurskurð
ella verði ekkert af lánafyr-
irgreiðslu.
Almenningur í Aþenu
svaraði í gær með grjótkasti
og bensínsprengjum sem
lögreglan mætti með tára-
gasi. Ástandið er með öðrum
orðum skelfilegt
og svo virðist
sem fátt geti orð-
ið til að forðast
hið óumflýjan-
lega.
Um leið fara áhyggjur af
öðrum evruríkjum og evr-
unni vaxandi.
En vandi Grikklands og
evrusvæðisins hefur enn
ekki borist íslenskum stjórn-
völdum til eyrna. Þau sjá
ekki eldtungurnar í Aþenu,
aðeins evruna í hillingum.
Ögurstundin nálgast
enn í Grikklandi og
á evrusvæðinu}
Eldtungur í Aþenu
Þ
egar ég var að alast upp var alltaf
eins og Ameríka (lesist Bandarík-
in) væri fyrirheitna landið í bíó-
myndum, þar sem allt flaut í hun-
angi og smjör draup af hverju
strái. Þangað fór fólk sem vildi vinna sig upp úr
eymd og volæði og komast í álnir. Trú mín
styrktist þegar ég las um íslensku vesturfarana
sem forðuðu sér undan afleiðingum Öskjugoss,
harðræði íslensks veðurfars og atvinnuleysi í
lok 19. aldar og byrjun þeirra tuttugustu til
gósenlandsins í vestri.
Í dag virðist ameríski draumurinn ekki nema
svipur hjá sjón. Síðustu árin virðist líka sem
Bandaríkjamenn sjálfir séu að vakna upp við
vondan draum og átta sig á að ameríski draum-
urinn er úti. Fyrir ekki svo löngu fjallaði
bandaríska blaðið The New York Times um
efnið og það hefur svo sem verið fjallað um það af og til síð-
ustu ár. Kannski er fólk bara svona lengi að hrista af sér
martröðina. Ameríski draumurinn er í dag líkari fantasíu
að mati NYT. Þar sé orðið mun erfiðara fyrir fólk að koma
sér upp þjóðfélagsstigann heldur en fólk sem býr í Evrópu,
Kanada eða í öðrum þróuðum löndum. Einnig hafi aldrei
verið erfiðara fyrir þá sem standa neðst í stiganum að
vinna sig upp.
Í þessu sambandi er áhugavert að sjá að Indland, eitt
BRIC-landanna svokölluðu, hefur notið góðs af hnignandi
orðspori Bandaríkjanna sem draumalands. Batnandi efna-
hagur Indlands hefur dregið aftur til sín fólk sem hafði
haldið til Bandaríkjanna til að mennta sig. Það
sem mér fannst líka merkilegt er að börn ind-
verskra innflytjenda í bæði Bandaríkjunum og
Bretlandi eru farin að snúa aftur til Indlands.
BBC greindi frá þessum öfuga spekileka í
fyrrasumar. Þar kom fram að í stað þess að
menningin og fjölskyldan væri að draga unga
fólkið til sín væri líka orðið mun áhugaverðara
fyrir það að snúa aftur heim vegna efnahags-
umhverfisins. Í framhaldinu var áhugavert að
sjá hvað skyldi hafa valdið því að unga vel
menntaða fólkið taldi efnahagsumhverfið orðið
sér hagstæðara. Par sem flutti heim og stofn-
aði ferðaþjónustufyrirtæki sagði að batnandi
efnahagur þýddi að millistéttin hefði stækkað
og hefði meira fé á milli handanna. Þar af
leiddi að markaðurinn stækkaði. Viðskiptaum-
hverfi fannst þeim líka hagstæðara þar sem
það var ekki litað af hruni eins og í Bandaríkjunum. Í
sama streng tók einstaklingur sem var nýfluttur heim og
benti á að það væri orðið mun auðveldara að fjármagna og
koma nýjum fyrirtækjum á koppinn.
BBC studdi þetta með vísan til könnunar Kaufmann-
frumkvöðlastofnunarinnar. Þar kom fram að lykilþáttur í
því að vel menntaðir indverskir og kínverskir einstakl-
ingar sneru heim, var að það var orðið mun auðveldara að
stofna fyrirtæki og fólkið vildi leggja eitthvað af mörkum
við uppbyggingu þjóðar sinnar.
Því datt mér í hug, hvar stendur íslenski draumurinn?
sigrunrosa@mbl.is
Sigrún Rósa
Björnsdóttir
Pistill
Öfugur spekileki
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
FRÉTTASKÝRING
Skúli Hansen
skulih@mbl.is
Á
síðustu tveim vikum
hafa tveir fullorðnir
einstaklinga greinst
með rauða hunda á Ís-
landi. Hvorugur þeirra
hafði hlotið bólusetningu í æsku og
talið er að annar þeirra hafi smitast
af sjúkdóminum erlendis. Rauðir
hundar greindust síðast hér á landi
fyrir tveimur áratugum, árið 1992.
„Við vitum að það er dálítið af
karlmönnum sem eru óbólusettir og
hafa kannski ekki fengið rauða
hunda,“ segir Haraldur Briem sótt-
varnalæknir og bætir við að fram til
ársins 1989 hafi engir íslenskir karl-
menn verið bólusettir enda hafi fyrir
þann tíma aðaláhersla verið lögð á
að bólusetja ungar stúlkur. Að sögn
Haralds eru rauðir hundar sér-
staklega hættulegir kvenfólki sök-
um þess að sjúkdómurinn getur leitt
til fósturskaða hjá þunguðum kon-
um. „Við erum að verja börnin, þetta
er ein af þeim bólusetningum þar
sem við erum í sjálfu sér ekki að
bólusetja gegn sjúkdómnum heldur
afleiðingum hans,“ segir Haraldur
og bendir jafnframt á að hann telji
ekki þörf á fjöldabólusetningum hjá
þeim aldursflokki sem ekki er bólu-
settur fyrir rauðum hundum enda sé
ólíklegt að hér á landi myndist far-
aldur í ljósi þess hve margir lands-
menn eru varðir fyrir smiti af sjúk-
dóminum.
Mislingar finnast á ný í Evrópu
Aðspurður hvort smitsjúkdómar,
á borð við t.d. rauða hunda og misl-
inga, séu algengari í Evrópu heldur
en hér á landi segir Haraldur að
flestöll nágrannaríki okkar hafi
bólusett gegn rauðum hundum,
mislingum og hettusótt, saman, og
því eigi þessir sjúkdómar að vera
nánast horfnir úr nágrannaríkj-
unum. Haraldur bendir þó á að misl-
ingar hafi verið að greinast á ný í
Evrópu og segir hann að þar sé um
að kenna lélegri þátttöku í bólusetn-
ingum. „Þegar þátttaka í bólusetn-
ingum verður léleg koma þessir
sjúkdómar aftur eins og bréf með
pósti,“ segir Haraldur og bætir við:
„Þess vegna erum við alltaf að
hamra á því að það megi aldrei slaka
á í bólusetningum.“ Sem dæmi um
slæmar afleiðingar þess að draga úr
bólusetningum bendir Haraldur á að
nú greinist árlega tugþúsundir
manna með mislinga í Evrópu. Hann
tekur þó fram að hér á landi sé
ástand bólusetninga gott og hlutfall
þeirra sem bólusettir séu mjög hátt
eða um 90-95%. Haraldur bendir á
að svokallað hjarðónæmi hér á landi
sé mikið og þeir sem ekki hafi verið
bólusettir njóti góðs af því.
Að sögn Haralds er hægt að
bægja frá sjúkdómum á borð við
mislinga og rauðum hundum með
bólusetningum þó svo að engin lyf
séu til við þeim.
Berklar sjaldgæfir á Íslandi
„Við höfum verið með mjög lága
tíðni af berklum á Íslandi, einhverja
þá lægstu í heiminum, og við vorum
ekki með mörg berklatilfelli í fyrra,“
segir Haraldur spurður út tíðni
berkla hér á landi. Haraldur segist
mestar áhyggjur hafa af því að hing-
að til lands berist fjölónæmir berkl-
ar, sem berklalyf vinna illa á. „Við
höfum ekki séð mikið af því, en það
hefur komið fyrir eitt og eitt tilfelli,
sérstaklega frá Austur-Evrópu en
þar er berklatíðnin mun hærri en í
vesturhluta álfunnar,“ segir Har-
aldur. Hann tekur fram að þó svo að
fjölónæmir berklar séu mun vand-
meðfarnari en hefðbundnir berklar
sé hægt að kljást við þá.
Bólusetningar og
fornir smitsjúkdómar
Bólusetningar Hægt er að halda smitsjúkdómum í skefjum með bólusetn-
ingum. Hætta er þó á því að þeir breiðist út á ný ef bólusetningum fækkar.
„Þetta er fylgifiskur þess ef þér
tekst vel að halda frá smit-
sjúkdómum, þá smám saman
gleyma menn sjúkdómunum og
þurfa kannski að rifja það upp
hvernig þeir raunverulega voru
og eru,“ segir Haraldur Briem
sóttvarnalæknir aðspurður
hvort ekki geti verið erfitt fyrir
unga lækna að kljást við sjúk-
dóma sem lengi hafa verið tald-
ir tilheyra sögunni. Að sögn
Haralds hafa verið sendar út til-
kynningar um þessa sjúkdóma
og læknar þannig hvattir til
þess muna eftir þeim.
Læknar á
varðbergi
FORNIR SMITSJÚKDÓMAR
Sóttvarnalæknir Haraldur Briem.