Morgunblaðið - 02.03.2012, Page 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 2. MARS 2012
Kjartan Kjartansson
Egill Ólafsson
Jarðskjálftarnir sem riðu yfir á
suðvesturhorninu í fyrrinótt áttu
upptök sín óvenjulega nálægt höf-
uðborgarsvæðinu. Þeir áttu upptök
sín á Krýsuvíkursprungusveim
suðaustur af Helgafelli, sunnan
Hafnarfjarðar, aðeins tæpa átta
kílómetra frá næstu byggð á Völl-
um í Hafnarfirði og um sextán kíló-
metra frá miðborg Reykjavíkur.
Stærsti skjálftinn var 4,2 stig og
reið yfir um klukkan eitt aðfaranótt
fimmtudags en minni skjálfti, sem
varð hálftíma fyrr, mældist 3,7 stig.
Síðdegis í gær höfðu sjö tilkynn-
ingar um tjón borist Viðlagatrygg-
ingu Íslands en við fyrstu skoðun
virtist tjónið vera smávægilegt.
Utan við flekaskilin
„Það sem er sérstakt við þessa
skjálfta er að þeir eru ekki alveg á
flekaskilunum heldur norðan við
þau. Upptökin eru nær höfuðborg-
arsvæðinu heldur en vant er,“ segir
Páll Einarsson, jarðeðlisfræðingur.
Bylgjurnar frá skjálftunum bár-
ust í gegnum minna sprungna jarð-
skorpu og því fundust þeir betur að
sögn Páls. Þegar jarðskjálftar eigi
upptök sín sunnar á flekaskilunum,
sem liggja eftir Reykjanesskagan-
um endilöngum, eins og algengast
sé deyfist þeir meira.
Páll segir ekkert benda til kviku-
hreyfinga í tengslum við þessa
skjálfta. Enginn kvikuórói hafi
komið fram á mælum.
„Þetta eru skjálftar sem stafa af
spennulosun í jarðskorpunni og
misgengishreyfingum.“
Þó að engin hætta hafi stafað af
skjálftunum í fyrrinótt bendir Páll
á að Reykjanesskaginn sé vissulega
virkt jarðskjálftasvæði. „Þarna
geta vissulega orðið skjálftar sem
geta valdið umtalsverðu tjóni þó að
þeir valdi kannski ekki húshruni
eða dauðsföllum.“ Bestu dæmin um
þetta eru jarðskjálftar sem riðu yf-
ir árið 1929 og 1968 að sögn Páls en
það séu stærstu skjálftarnir sem
hafi átt upptök sín í nágrenni borg-
arinnar. Upptök þeirra voru við
Hvalhnúksmisgengi í eldstöðva-
kerfi Brennisteinsfjalla. Þeir voru á
bilinu sex til sex og hálft stig. „Þeir
ollu ekki gríðarlegu tjóni en smá-
tjóni nokkuð víða. Það urðu ein-
hverjar skemmdir á húsum.“
Helsta gagnið sem hægt sé að
hafa jarðskjálftum eins og þeim
sem riðu yfir í fyrrinótt er að það
gefi tækifæri til að rifja upp varnir
við jarðskjálftum að mati Páls.
„Til að koma í veg fyrir alls konar
smátjón er tiltölulega lítið sem fólk
þarf að gera. Athuga hillufestingar,
hluti í hillum og gá hvort að þungir
hlutir séu nálægt rúmum og þess
háttar. Það er sjálfsagt að nota
þetta sem tilefni til að fara yfir
jarðskjálftavarnir heimilanna.“
Eiga að þola sjö stig
„Byggingar í Reykjavík hafa í
gegnum tíðina verið hannaðar mið-
að við jarðskjálfta af stærðinni sjö
og eiga að þola þá,“ segir Björn
Stefán Hallsson, byggingafulltrúi
Reykjavíkurborgar. Jafnframt séu
þær hannaðar eftir ströngum Evr-
ópustöðlum. Elstu húsin í borginni,
sem eru timburhús, þola almennt
mjög vel jarðskjálfta, sögn Björns
Stefáns. Þau taki vel við svignun-
inni sem verði að völdum skjálft-
anna. Það séu frekar steinsteypt
mannvirki sem eiga erfiðara með
það vegna þess að þau eru stífari.
Hann segir að stærri jarðskjálft-
ar geti þó valdið minniháttar
skemmdum á innveggjum og hlut-
um sem ekki séu beinlínis hannaðir
til þess ráða við jarðskjálfta.
„Reykjavík er töluvert örugg borg
gagnvart jarðskjálftum.“
Jarðskjálftarnir
aðfaranótt
fimmtudags
Grunnkort/Loftmyndir ehf.
Reykjavík
Álftanes
Hafnarfjörður
Garðabær
Kópavogur
Mosfellsbær
Helgafell
Kleifarvatn
Upptök skjálftanna
Elliðavatn
Rey
kjan
esbr
aut
Sv
ei
flu
há
lsFagradalsfjall Geitafell
Vífilsfell
Þríhnúkar
Stóru skjálftarnir 1929 og 1968
Frá miðborg Reykjavíkur:
~16 km
Frá Áslandi:
~7,5 km
Sprungur og
misgengi
Flekaskil
Sniðgengi
Jarðskjálftahrinur
Heimildir: Plate boundaries, rifts
and transforms in Iceland eftir Pál
Einarsson
Skjálfti í höfuðborginni
 Fáir tilkynnt tjón eftir jarðskjálfta í fyrrinótt  Upptök skjálftanna óvenju-
lega nálægt borginni  Mannvirki í Reykjavík hönnuð fyrir sjö stig
Tilkynnt var í gær að húsnæðis-
samvinnufélagið Búseti hefði samið
við Fasteignafélagið Regin um kaup
á svokölluðum Einholtsreit í Reykja-
vík sem hefur staðið auður frá árinu
2008 þegar metnaðarfullar fram-
kvæmdir á reitnum runnu út í sand-
inn. Búseti hyggst reisa íbúðar-
húsnæði á reitnum og er gert ráð
fyrir að fyrstu íbúarnir flytji inn árið
2014.
Í tilkynningu kemur fram að áætl-
anir Búseta geri ráð fyrir mun
minna byggingamagni og lægra nýt-
ingarhlutfalli en fyrra skipulag gerði
ráð fyrir. Verðmæti samningsins
nemur um 550 milljónum króna.
Þeir fyrstu
flytja inn
árið 2014
Brotið Árið 2007 var hafist handa við nið-
urrif húsanna sem fyrir voru á reitnum.
Morgunblaðið/ÞÖK
Hæstiréttur
dæmdi í gær ís-
lenska ríkið til að
greiða Skarp-
héðni Berg Stein-
arssyni, fyrrver-
andi
stjórnarformanni
FL Group, 300
þúsund krónur í
miskabætur
vegna þess að
eignir hans voru kyrrsettar í fyrra.
Kyrrsetningin var síðar felld úr gildi
þar sem ekki var nægur lagagrund-
völlur fyrir henni.
Skarphéðinn krafðist 5 milljóna
króna í skaðabætur og 5 milljóna í
miskabætur fyrir héraðsdómi, en
lækkaði kröfur sínar niður í 750 þús-
und krónur fyrir Hæstarétti.
Hæstiréttur taldi að Skarphéðinn
hefði ekki, ef frá væri talin að-
ilaskýrsla hans fyrir héraðsdómi,
fært nein gögn fram til stuðnings því
að hann hefði beðið fjártjón vegna
kyrrsetningarinnar. Á hinn bóginn
taldi rétturinn að fullnægt væri skil-
yrðum laga til greiðslu miskabóta.
Ríkið var einnig dæmt til að greiða
honum milljón í málskostnað.
Fær miska-
bætur vegna
kyrrsetningar
Skarphéðinn Berg
Steinarsson
„Þörfin er miklu meiri en þetta en
tölurnar potast upp á við og það er
jákvætt,“ segir Özur Lárusson,
framkvæmdastjóri Bílgreinasam-
bandsins, um nýjustu tölur Umferð-
arstofu um nýskráningar bifreiða
það sem af er árinu. Fyrstu tvo mán-
uðina voru 883 ökutæki nýskráð en
voru 589 eftir sama tímabil í fyrra.
Aukningin er um 50%.
Allt síðasta ár voru um fimm þús-
und ökutæki nýskráð og þrjú þúsund
árið þar áður. Özur segir Bílgreina-
sambandið gera ráð fyrir að á þessu
ári verði um 6.500 nýir bílar fluttir
inn, að öllu óbreyttu. Þörfin sé hins
vegar 12-14 þúsund bílar á ári.
Margt geti átt eftir að hafa áhrif á
þessa þróun, eins og eldsneytisverð
og ástand efnahagsmála.
Özur bendir á að fyrstu mánuði
ársins komi jafnan kippur í nýskrán-
ingar. Margir haldi að sér höndum í
nóvember og desember en taki bíl-
ana síðan út í janúar til að fá nýja
skoðunarmiða á númerin. Af þessum
tæplega 900 bílum eigi bílaleigurnar
líka nokkurn hlut.
„Þörfin á endurnýjun bílaflotans
er mikil, bæði hjá fólki og fyrirtækj-
um. Það duttu út heilu árgangarnir í
bílasölu,“ segir Özur. Helst er að al-
menningur kaupi minni og sparneyt-
nari bíla, bæði notaða og nýja, en
stóru „bensínhákarnir“ hreyfast lít-
ið. bjb@mbl.is
„Tölurnar potast upp á
við og það er jákvætt“
 Nýskráðum bílum fjölgaði um 50% fyrstu tvo mánuðina
Fjöldi nýskráninga
Í janúar og febrúar
2011 2012
900
800
700
600
500
400
300
200
100
0
Byrjun jan. Lok feb.
Jarðskjálftinn sem reið yfir þann 5. desem-
ber árið 1968 og er talinn hafa verið um sex
stig olli rafmagnsleysi í Hafnarfirði í nokkrar
mínútur og gamlar sprungur í húsum opn-
uðust að því er kemur fram í frétt Morg-
unblaðsins daginn eftir skjálftann. Þá titr-
uðu hús og munir, m.a. í verslun í
Hafnarfirði.
„Við vissum hreint ekki hvaðan á okkur
stóð veðrið. Allt í einu lék allt á reiðiskjálfi;
vörur duttu niður úr hillunum og svo fór raf-
magnið. Þetta var hreint út sagt allt annað
en þægilegt,“ hefur blaðamaður Morg-
unblaðsins eftir Lárusi Sigurðssyni í
Stebbabúð.
„Buldi við brestur“
JARÐSKJÁLFTI UPP Á SEX STIG ÁRIÐ 1968
Lárus tínir upp vörur eftir
skjálftann.
EFTIR OHAD NAHARIN
minus 16