Morgunblaðið - 25.05.2012, Blaðsíða 24

Morgunblaðið - 25.05.2012, Blaðsíða 24
24 UMRÆÐAN MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 25. MAÍ 2012 Við lestur SÁÁ blaðsins á dögunum vakna ýmsar kenndir og hugrenningar hjá þeim sem hefur auðn- ast að eiga bindindið að lífsvali. Vel veit ég að það er ekki eins auðvelt öllum og það var mér og skal ekki í neinu gjört lítið úr því sem veldur öðru vali eða sem verður án þess menn ætli sér það. Það geta ekki allir orðið bindindismenn, sagði góðvinur minn einn og víst veit ég það en bless- unarlega hefi ég hitt svo ótalmarga sem átt hafa Bakkus að vini og jafn- vel herra, en hafa svo orðið jafngóðir bindindismenn og við sem aldrei höf- um ánetjast eitrinu. Þar hafa SÁÁ og eins AA samtökin gjört afar góða hluti og mörgu mannslífinu bjargað og leitt fjölmarga inn á heillaríkar hamingjubrautir. Samhljóm með áherzlum okkar bindindismanna er víða að finna og það gladdi mitt gamla hjarta að lesa viðtalið við Margréti Pálu sem er í svo mörgu eins og endurómur eigin hugleiðinga. Það er ekki lítið sagt þegar hún segir á einum stað: „Gleði sálarinnar að vera allsgáð“, en tær sannleikur er það. Hún segir einnig í viðtalinu orðrétt: „Íslendingar eru margir hverjir hræsnarar sem upp- hefja drykkju, bæði samkvæm- isdrykkju og létta drykkju, reglu- bundna helgar- og kvölddrykkju og göfga hana með fallegum ímyndum. Svo skilji þeir ekkert í þeim sem drekki sig á botninn eða fari út í harðari efni. Þetta byrji allt með fyrsta glasinu“. Svo mörg voru þau sannleiksorð Margrétar Pálu. Hversu oft hefur mér ofboðið hin blinda áfengisdýrkun þar sem áfeng- ið er lofsungið ekki bara sem gleði- gjafi heldur hamingjuauki, skreytt með hreinum dýrðarljóma sem hvergi ber skugga á. En SÁÁ blaðið tekur einmitt á þessum skuggum sem ósýnilegir virðast vera í skrumauglýsingum lof- gjörðarinnar og þar kom ýmislegt þarft fram en jafnframt óhugnanlegt s.s. eins og þegar Þórarinn Tyrf- ingsson yfirlæknir seg- ir, að samkvæmt rann- sókn þeirra þá séu nær 43% líkur á að sonur sjúklings á Vogi fari í meðferð. Þetta vekur hjá mér óhug en jafn- framt minnir það mig á eitt grundvallaratriði í skoðunum okkar bind- indismanna að aldrei sé of fast að orði kveðið um dýrmæti fordæmisins, þó hvergi skuli því haldið fram að ein- hlítt sé. Á öðrum stað í blaðinu er fjallað um vaxandi neyzlu kvenna og beinlín- is sagt að íslenzkar konur hafi aldrei drukkið meira og að 30% sjúklinga á Vogi séu konur. Bindindishreyfingin á Íslandi var fyrsta hreyfingin til að setja jafnrétti kynjanna í öndvegi og þar voru konur í fremstu röð í varð- stöðu fyrir heill heimilanna og stolt okkar sem hreyfingar um leið. „Jafnréttissókn“ af þessu tagi, að konur standi jafnfætis körlum í drykkju, er hins vegar algjör rang- hverfa þeirrar jafnréttishugsunar sem bindindishreyfingin byggði og byggir á, skelfir mig sannast sagna, en reynist víst hinn beizki sannleikur. Áður hefur verið vakin verðug at- hygli á því hve drykkja eldra fólks eykst hörmulega mikið, sem m.a. er rakið til vaxandi einsemdar og ákveð- innar félagslegrar firringar sem er þó fjarri því að vera einhlít skýring. Í stuttri blaðagrein er á fáu einu tæpt en allt ber að sama brunni að þörf er vökullar viðspyrnu svo víða á vett- vangi. Til hennar eru Bindindissamtökin ávallt til reiðu með öðru góðu fólki. Um leið og þakkað er fyrir endurreisnarstarf sem svo mörgu skilar á bezta veg er þó minnt á að bindindi er bezt vina í þessum efnum. Það minnir aftur á orð Margrétar Pálu er hún segir að allt byrji þetta með fyrsta glasinu. Til varnaðar verður sú ágæta en hryggi- lega vísa aldrei of oft kveðin. „Gleði sálarinnar að vera allsgáð“ Eftir Helga Seljan » Í stuttri blaðagrein er á fáu einu tæpt en allt ber að sama brunni að þörf er vökullar við- spyrnu svo víða á vett- vangi. Helgi Seljan Höfundur er form. fjölmiðlanefndar IOGT. Í samskiptum fólks skiptir góð heyrn miklu máli. Sá, sem er heyrnarskertur er stöðugt á varðbergi þegar hann er að tala við aðra og samtalið verður slitrótt þegar hann segir: „Ha, viltu endurtaka það sem þú sagðir, fyrirgefðu viltu tala hægar, fyrirgefðu viltu tala hærra, fyr- irgefðu þú talar svo óskýrt.“ Þannig samtal endar oft á tíðum með því að viðmælandinn gefst upp eða á ein- hverjum misskilningi. Um 7 líða ár að meðaltali frá því að fólk verður vart við heyrn- arskerðingu þar til það leitar sér að- stoðar. Líklega er það vegna þess misskilnings að eðlilegt sé að bíða með að fá sér heyrnartæki þar til að maður er orðinn gamall. Hvernig stendur á þessu? Það er alkunna að bæði sjón og heyrn versna með aldr- inum. Fólk, á öllum aldri, er með gleraugu og engum dettur í hug að segjast ætla að bíða með að fá sér gleraugu þar til hann er hættur að vinna, er orðinn eldri og nota pen- inginn frekar í eitthvað annað áður en hann fær sér gleraugu. Það sama á við um heyrnartæki, heyrnarskert fólk á öllum aldri hefur not fyrir heyrnartæki. Í mörgum tilvikum virðast áhrif heyrnarskerðingar vera ómeðvituð. Menn vita ekki af henni og þá grun- ar ekki að þreyta í lok vinnudags og kulnun í starfi geti verið heyrninni að kenna. Ljóst er að fyrirtæki gætu haft akk af því að hvetja og styrkja starfsmenn til að fara í heyrn- argreiningu. Heyrnarskerðing er lúmsk, mað- ur getur heyrt þrátt fyrir hana en hljóðrófið heyrist ekki allt. Skerðing á hátíðnihljóðum talmáls s.s. „s“ rýr- ir talskilning og veldur einnig því að hljóðmyndin er ekki lengur skýr, það er erfitt að greina hvaðan hljóð berast og einnig er erfitt að greina hljóð í sundur. Í marg- menni, þar sem er skvaldur, eða annar há- vaði, er erfiðleikum bundið að halda uppi samræðum því það er erfitt að greina tal við- mælanda frá öðrum hljóðum. Sá, sem þannig er settur, virkar í sum- um tilvikum sljór eða utan við sig, hann hváir oft og á erfitt með að vera í marg- menni, í umferðinni getur hann átt í vandræðum með að heyra hvaðan hljóð berast en það veldur óöryggi. Um 30% fólks, á aldrinum 40 til 65 ára, eru heyrnarskert og missa af ýmsum hljóðum sem gefa lífinu gildi. Í vönduðum nútímaheyrn- artækjum er öflugur, fjölhæfur raf- eindabúnaður sem sér m.a. um að fyrir þá, sem nota mikið farsíma eða hlusta með heyrnartólum, eru heyrn- artæki engin hindrun. Tækin virka eins og heyrnartól þegar þau eru bú- in móttökurum sem nema merki frá símanum, ipod, tölvu, sjónvarpi eða hljóðnema sem geta verið í allt að sjö metra fjarlægð. Ef heyrnin skerðist er engin ástæða til að fresta því til efri ára að nota heyrnartæki sem leiðrétta skerðinguna. Sá sem leitar hjálpar við heyrn- arskerðingu gefur sér, fjölskyldu sinni og starfsfélögum veglega gjöf þegar þeim finnst ekki lengur erfitt að tala við hann. Ég ætla að bíða með að heyra þar til ég verð eldri Eftir Ellisif Katrínu Björnsdóttur Ellisif Katrín Björnsdóttir »Heyrnarskerðing er lúmsk, maður getur heyrt þrátt fyrir hana en hljóðrófið heyrist ekki allt. Höfundur er heyrnarfræðingur hjá Heyrn. Sólskálar -sælureitur innan seilingar Hentar mjög vel íslenskri veðráttu Viðhaldsfríir sólskálar og svalalokanir Við höfum framleitt viðhaldsfría glugga og hurðir í 28 ár Nánari upplýsingar á www.solskalar.is Frábært skjól gegn vindi og regni Yfir 40 litir í boði! Smiðsbúð 10 • 210 Garðabær • Sími: 554 4300 • Fax: 564 1187 Thermowave plötuvarmaskiptar Þýsk hágæða vara á hagkvæmu verði  Eimsvalar fyrir sjó og vatn  Olíukælar fyrir sjó og vatn  Í mjólkuriðnað gerilsneiðingu  Fyrir orku iðnaðinn  Glycol lausnir fyrir byggingar og sjávarútveg í breiðu stærðar úrvali Títan–laser soðnir fyrir erfiðar aðstæður svo sem sjó/Ammoníak Kælismiðjan Frost – leiðandi afl í kæliiðnaði www.frost.is

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.