Alþýðublaðið - 12.05.1924, Blaðsíða 2

i

í klðm
erlends auðvalds.
í >Morgunbiaðlnu< 30. apríl
láta eigendurnlr birta svo hJjóð-
andl vottorð:
>Það vottast hér með nota-
rialiter samkvæmt mér sýndrl
gerðabók og eigendaskrá íélags
þess, sem geiur út Morgunblaðið
og ísafold, og samkvæmt vott-
orðl frá lögreglustjóra Reykja-
víkur, dags. 28, þ. m., um ríkis-
festu eigendanna, að
17 at eigendunum eru fslenzkir
ríkisborgarar, en 4 elgendanna
erlendir rikisborgarar;
féiagselgn þessara 17 íslenzku
riklsborgara var rúmiega 2/3
— tveir þriðju — hlutar at allri
félagseigninni 1, nóv. 1922 og
hefir eigi breyzt síðan.
Notarius publicus
í Reykjavík, 28. april 1924.
Krlstinn Ólafsson, ftr.«
Vafalaust eiga notarial-vottorð
að bera sannleikanum vitni, en
þetta sýnir, að turðulega má íæra
orðalagið sér f hag með góðum
vilja, og við samningu þessa
hefir bérlega verlð reynt að
neyta þess, þvf að það á að
sanna, að fullyrðingar fyrrver-
andi ritstjóra >MorguubIaðsins«,
hr. Þorstelns Gislasonar, um er-
lend yfirráð yfir því og >ísafold<
téu ekki á rökum reistar.
Samt sannar vottorðið ekkert
betur en sanngiidi þessara íull-
yrðinga, ef vel er að gætt.
I»ví hefir verið haldið fram,
að útlendingar hefðu meirl hluta
yfirráðanna yfir blöðunum. Vott-
orðið sýnir ekkl hið gagnstæða.
en það sannar, að 4 af 21 eig-
anda blaðanna eða um fimtl
hluti eru eigi að eins útlending-
ar að þjóðerni, heldur hafa ekkl
einu slnnl ríkisborgararétt hér á
landi, sem margir útlendingar þó
hafa. Ekki er á neinn hátt neit-
að, að helmingur hinna 17 eða
meira séu, útiendingar &t sama
þjóðernl sem þessir fjórir eða
öðrum, enda hafa blöðin ekki
iátið neitt upp um það.
Vottorðið sannar enn meira
um það, sem haidið hefir verið
íram um erlendu- yfirráðin yfir
b'öðuuum. Það saonar, að af
því valdi, sem mestu ræður við
blöðia, peningavaldinu, er til-
tölulega miklu meira hjá þes&-
um 4 útfendingum, sem ekki eru
rfklsborgarar hér. Tæpur fimti
hluti eigendauna, sem er útlendir
menn, á fast af þvi þriðjung af
öilum eienum féiaprsins. Peninga-
vald þessara fjögurra ®r því til-
tölulega langt um meira en per-
tóauvald þeirra og alútlendu
yfirráðin þannig miklu meiri en
þau sýnast, ef fljótlega er á
lltið.
Það þarf ekki að leggjast
djúpt til að Bjá það, hverjir úr
skera, ef ágreiningur verðar milii
eigendanna, þegar tök alútlendu
mannanna eru svona mlkll og
meirl bluti hfnna eða meira er
ef til vill tengdur þeim sterkum
böndum þjóðernis og tungu og
jafnvel ætternis, en innlendu
eigendurnir eru táir og ístöðu-
litlir, ef til vtll fjárhagslega háðir
hinum og þar á ofm jafnvel
dreifðir út um alla strandlengju
landsins. Vilji alútlendu mann-
anna hlýtur alt af að verða
ofan á.
Notarial-vottorðið til færða
sannar þannlg ómótmælanlega,
að yfir >MorgunbIaðinu« og >ísa-
fold< hafa öli ráðin aiútlendir
menn, sem þar á ofan eru avo
ráðríkir, að þeir geta ekkl þol-
að, að almennilegur íslendingur
sé ritstjóri þess, né heldur, að
Idendingur sé forsetl félagsins. j
Þetta er svo óœótmælanlegt,
að þeir, sem að natni tli eru
>ritstjórar<, hljóta að vera búnir
að selja úr sér skilninginn á
grelnarmun rétts og rangs, ef
þeir dirfast að neita því, að
blöðín séu undir alerlendum
yfirráðum.
Þetta lýtur að útgáfu-fyrir-
komulagi blaðsins Nú er að
athuga afstöðu þess gagavait
Islendingum og almennum mái-
um.
Þá er þess íyrst að gæta, að
af þeim tveim mönnum, sem j
þessir aiútlendu menn hafa ráðið i
til að vera lappar fyrir þeim við
biöðin er sá, er aðallega mun
eiga að taka afstöðu til almennra
mála, islenzkural þingismaður og .
einn af aðal-stuðnlngsmönnum !
núverandi stjórnar. Af því laiðir
þt ð, að þessi blöð verða aðai-
t&ttaitoiiattatt&ítoitouaiiaitaii
Aigrelðsla
blaðains er í Alþýðuhúainu,
opin virka daga kl. 9 árd. til
8 síðd., sími 988. Auglýsingum
sé skilað fyrir kl. 10 árdegis
útkomudag blaðsins. — Síml
prentsmiðjunnar er 683.
T6m stelnolínfðt
kaupum við hæsta veiði.
Veitt móttaka kl. 1—2
á hverjum degi við port
okkar á vestri hafnar-
bakkanum. Greiðsla við
móttöku.
Ht. Hrogn & Lýsi.
Sparnaður. Beztu og ódýrustu
brauð og kökur bæjarins á
Bergstaðastræti 14 og Hverfis-
götu 56.
Dlnnlð, að sterkustu og vönd-
uðustu dívanamir fást á Grund-
arstíg 8
Útsvars- og skatta kærur skrifar
Pétur Jakobsson, Nönnugötu 5.
Heima kl. 6-8 síðd.
málgögn stjórnarinnar og hljóta
því að hafa ráð hennar að meira
eða minna ieyti í höndum sér.
Sjált rfkkstjórnin er á þann hátt
orðin verkfæti í höndum alút
lendra manna, og það er þegar
fengin óbein viðurkenniog sjálfr-
ar stjórnarinnar fyrir þessu. öðru
vísi verður það ekki skýrt, að
stjórnin iætur stuðningsmenu
sína syoja um fyrirspurn til
hennar um afstöðu hennsr til
þessara blaða, en svo, að hún
treystl sér ekki til að skýra
hana og verji með gildum rök-
um. ViðurkenDÍng stjórnarinnar
fyrir þessu verður enn berari
við það, að >MorgunbIaðið« hafðl
þó áður reynt að st*ppa í hSna
stálinu með þvf, að það væri
hvergi hrætt, en ráðherrarnir
munu hafa séð betur, hvað no-
tarialvottorðið gilti, og því tekið