Helgafell - 01.05.1945, Síða 43

MYNDIN I SPEGLINUM
39
því móti heiðríkju söngsins, unz hann
hafði náð hinzta risi sínu og hneig í
einu vetfangi til upphafsins samkvæmt
snöggri skipun tónsprotans í hendi
Bruno Walters. Það var aftur orðið
hljótt í salnum. Hún heyrði jafnvel
andardrátt unga mannsins í sætinu
hægra megin. Og hún vissi, að augu
hans, stór og blikandi, voru stöðugt
bundin við hljómsveitina og kórinn.
Síðan grynnkaði þögnin og dýpkaði á
víxl, unz tónsprotinn lyftist í þriðja
sinn og bogarnir léku aftur um streng-
ina, en varirnar þrýstust að flautum,
hornum og lúðrum.
Hún laut fram í sætinu, en axlirnar
slöknuðu ósjálfrátt og hjartslátturinn
varð þyngri og hraðari. Hún hafði
aldrei hlustað á Níundu hljómkviðuna
í samhengi, aðeins heyrt brot úr henm
tvisvar sinnum í útvarpi á nýárskvöld,
tvístruð og deyfð af skvaldri og hávaða
gestanna, sem urðu þeirri stundu fegn-
astir, þegar maðurinn hennar slökkti á
lágstilltu viðtækinu og spurði, hvort
hann ætti ekki að ná í eina flösku í
tilefni af hátíðinni. Og hún mundi ó-
ljóst, að hún hafði dáðst að þessum
brotum og jafnvel haft orð á því við
gestina, hvað henni fyndist Níunda
hljómkviðan yndisleg, hvað Beethoven
hefði verið mikill snillingur og hvernig
Tungls\inssónatan minnti hana ævin-
lega á vötnin fyrir austan, þegar
kvöldskuggarnir lengjast og dökkna.
En hún hafði sízt búizt við, að henni
yrði skyndilega svipað innanbrjósts og
manni, sem er stefnt fyrir dóm, án
þess hann viti sig sekan. Eftir að fyrstu
hljómarnir höfðu sveiflazt í voldugar
rastir og tilkynnt komandi baráttu
milli samhnitaðra andstæðna, milli
hins eilífa og svipula, hins hervædda
og nakta, en kvíðinn fyrir úrslitum
þessarar baráttu runnið inn í stefið, þá
heyrðust aðrir tónar, lágir og gljúpir,
sem smugu gegnum hana eins og á-
lca.ll vinar í neyð, eins og örvæntingar-
full bæn um hjálp frá einhverjum,
sem væri tengdari henni en nokkur
annar á jörðinni. Það kom ekkert svar
við þessari bæn, ekkert fyrirheit um
líknandi frelsun, heldur sogaðist hún
æ lengra og dýpra inn í voveiflegt,
göldrótt og þjótandi myrkur, þar sem
endurminningin um dagsljósið birtist í
strjálum leiftrum, köldum og óheim-
legum, en lauf glataðra skóga hvirflað-
ist í skini leiftranna eins og bleikur
snjór. Síðan var myrkrið órofið um
stund, — það jókst eins og elfur í
haustregni og flæddi storkandi yfir
lauf hinna glötuðu skóga, lauf mann-
legra ástríðna, mannlegra óska og
drauma, flæddi án viðnáms og hindr-
ana inn í nýjar veraldir og sveigðist
smám saman undir lögmáli annarra
skynjana, unz svartir fákar með log-
andi fax og gula, blóðuga hófa þustu í
fylkingu eftir himnum þessara nýju
veralda, þustu milli auðra, svífandi
hnatta í trylltri leit, þyrstri og óstöðv-
andi, en þegar þeir voru horfnir út í
geiminn og logi faxanna týndur í ó-
mælanlegri fjarlægð, hafði myrkrið
skipt um lit og stefnu. Það roðnaði,
grisjaðist og sneri aftur til hinna glöt-
uðu skóga, þar sem laufið sást ekki
framar, en trén lágu slitin og brotin í
harmþrunginni kyrrð. Og þó var kyrrð-
in ekki ímynd hins sigraða og dána,
því að enn heyrðist ákall til ljóssins,
bæn um hjálp og miskunn, sem sveif
í angist yfir fallna skógana og beið
stöðugt eftir svari, unz myrkrið sortn-
aði á ný, huldi allt á jörðinni, drottn-
aði yfir jörðinni og slökkti jafnvel
bjarma eldinganna, áður en þær megn-
uðu að fleyga það sundur. Fyrsta þætt-
inum var lokið og ekkert virtist fram-
undan nema sorgin.
Henni kólnaði á enninu og brjóst-
inu, en hitinn, sem hríslaðist áðan um
líkama hennar, áleitinn og þurr, hafði