Helgafell - 01.05.1953, Blaðsíða 18

16
HELGAFELL
inn hefði hinsvegar orðið sá, að þá hefði mátt sjá þar annan og
meiri vott um vorhuginn á árdögum lýðveldisins en aðeins stein
og gler.
í samanburði við þetta verður að telja það stórhug þegar
Austurbæjarbamaskólinn er byggður um 1930, að það er efnt
til samkeppni meðal myndhöggvara um lágmyndir og heitið
háum verðlaunum. Ásmundur er þá kominn heim fyrir rúmu ári,
peningalaus eftir langa útivist, og grípur því íeginslega þetta
ágæta tækifæri. Hann sendir inn frumkast að fjórum lágmynd-
um er sýna börn að námi og leik, og voru það einu tillögurnar
sem bárust. Var honum síðan falið verkið og vann að því í sam-
ráði við byggingarmeistarann, Sigurð Guðmundsson. Þegar því
var lokið, fór hann til borgarstjóra að vitja greiðslunnar. Knútur
Zimsen tók vel móti honum og afhenti honum ekki eitt umslag,
heldur tvö. í öðru var hin umsamda greiðsla fyrir myndirnar, í
hinu fyrstu verðlaunin í samkeppninni. Ásmund hafði ekki órað
fyrir þessu, taldi að samkeppnin hefði fallið niður, þar sem að-
eins einn hefði mætt til leiks. En borgarstjóri var fastur á því, að
fæð myndhöggvara eða áhugaleysi skyldi ekki bitna á honum.
í huganum var Ásmundur búinn að ráðstafa hverjum eyri í
greiðslur skulda og nauðsynlegustu útgjöld, svo þetta skapaði
honum óvænt fjárhagslegt svigrúm.
Það eru eflaust fáar starfsstéttir, sem eiga við jafn erfið hús-
næðisvandamál að etja og myndhöggvarar. Hljóðfærablásarar
og söngkonur jafnvel ekki undanskildar! Myndhöggvari þarf
mikið húsnæði, hátt til lofts, helzt með ofanbirtu, og það verður
að vera auðvelt að koma stórum hlutum inn og út. Á árunum
um 1930 var slíkt húsnæði mjög torfundið í Reykjavík. Yfirleitt
voru listamenn á mestu hrakhólum. Einn hélt sig uppi á háa-
lofti í Þjóðminjasafninu, annar innan um saltfisk í pakkhúsi, enn
annar í líkhúsi, og eftir langa leit fékk Ásmundur Sveinsson loks
inni í Holdsveikraspítalanum á Laugarnesi. Hér vinnur hann
næstu fjögur árin við heldur erfiðar aðstæður.
Myndir þessa tímabils hafa allar rólegt og angurvært yfir-
bragð. Þetta er persónulegt hreinsunarskeið, ef svo mætti segja.
Kúbismans gætir ekki lengur né beinna áhrifa arkaiskrar listar,
— það hefur hvorttveggja runnið saman og mótazt með nýjum
þroska. Formin eru ávalari og heilli, túlkunin öll værari. Myndin