Kjarninn - 10.07.2014, Blaðsíða 51

42/43 pistill
án dómsúrskurðar ef brýn hætta er á að bið eftir úrskurði
valdi sakarspjöllum. Lögreglu er einnig heimilt að leita á
handteknum mönnum að vopnum eða öðrum hættulegum
munum án úrskurðar dómara. Þá er heimilt að leita án dóms-
úrskurðar á víðavangi eða í húsakynnum eða farartækjum
sem opin eru almenningi eða hver og einn getur átölulaust
gengið um.
Í heimi bandarísks sjónvarpsréttarfars tíðkast eins og
margir þekkja að samið sé um ívilnanir varðandi refsingar,
heimfærslu til refsiákvæða og fleira í þeim
dúr ef sakborningur er samvinnuþýður.
Slíkt er ekki heimilt hér á landi og bein-
línis tekið fram í reglugerð um réttarstöðu
handtekinna manna að lögregla skuli ekki
gefa sakborningi fyrirheit um ívilnanir eða
fríðindi ef hann ber á ákveðinn hátt. Hins
vegar er lögreglu heimilt að vekja athygli
sakbornings á því ákvæði hegningarlaga
sem felur í sér heimild til refsimildunar,
upplýsi sakborningur um aðild annarra að
brotinu. Jafnframt að ákæruvaldið muni gera grein fyrir
því komi málið til dóms að slík aðstoð hafi verið veitt og að
refsing muni verða reifuð í samræmi við það. Er ákærendum
heimilt að leggja til allt að þriðjungs mildun refsingar þegar
svo háttar til.
önnur réttindi í samskiptum við lögreglu
Lögreglan hefur ekki einungis það hlutverk að rannsaka
sakamál og handtaka grunaða einstaklinga. Henni ber að
halda uppi lögum og reglu, tryggja öryggi borgaranna og
réttindi, og hefur ýmsar heimildir samkvæmt lögreglulögum
í því skyni. Í lögreglulögum segir að lögreglu sé heimilt að
hafa afskipti af borgurunum til að halda uppi almannafriði
og allsherjarreglu eða koma í veg fyrir yfirvofandi röskun
til að gæta öryggis einstaklinga eða almennings eða til að
afstýra brotum eða stöðva þau. Í þessu skyni er henni m.a.
heimilt að taka í sínar hendur umferðarstjórn, banna dvöl á
„Úrræði eins og
leit er þó heimilt
án dómsúrskurðar
ef brýn hætta
er á að bið eftir
úrskurði valdi
sakarspjöllum.“