Kjarninn - 17.07.2014, Blaðsíða 19

03/10 hEilbrigðismál
á að halda. Ef brjóstamjólk móður er ekki til staðar gerir það
ungbarnið viðkvæmara fyrir sýkingum og hætta er á að það
geti þróað með sér sjúkdóma í meltingarvegi. Brjóstamjólk
eykur þannig lífslíkur og stuðlar að auknum taugaþroska
ungbarna.
Stærsti hópurinn sem nýtur góðs af gjafabrjóstamjólk
er fyrirburar og veikir nýburar, en auk þess hefur mjólkin
verið notuð víða um heim meðal eldra fólks og barna sem
eiga við krónísk og bráð veikindi að stríða. Þá eru dæmi um
að brjóstamjólk hafi verið gefin krabbameinssjúklingum og
íþróttamenn neyti hennar fyrir kappleiki sökum orkunnar
sem hún inniheldur.
sérstakir brjóstamjólkurbankar ryðja sér til rúms
Mikilvægi þess að nýta alla umframbrjóstamjólk sem
mjólkandi mæður framleiddu varð fræðimönnum ljóst í
upphafi 20. aldarinnar. Lengi vel var hefð fyrir því að vel
mjólkandi mæður ungbarna gæfu öðrum ungbörnum brjóst,
þegar mæður þeirra gátu ekki framleitt brjóstamjólk af
einhverjum ástæðum.
Þessi hefð var við lýði þar til í ljós kom að ýmsir sjúk-
dómar gátu smitast með brjóstamjólkinni. Þrátt fyrir það
voru mjólkandi mæður hvattar til að halda áfram að gefa
allra veikustu börnunum og fyrirburum brjóstamjólk með því
að handmjólka sig og varðveita alla umfram-
mjólk. Sú uppgötvun, ásamt framþróun í
tækni og hreinlæti, varð til þess að byrjað var
að halda utan um alla þá umframmjólk sem
mæður vildu gefa.
Fyrsti brjóstamjólkurbanka sinnar tegund-
ar var komið á fót í Vín í Austurríki árið 1909,
skömmu síðar var annar brjóstamjólkurbanki
stofnaður í Bandaríkjunum en svo liðu níu ár þar til þriðja
bankanum var komið á fót í Þýskalandi.
Í kjölfarið fór brjóstamjólkurbönkum ört fjölgandi víða
um heim, allt þar til það uppgötvaðist árið 1980 að HIV-
veiran smitast með brjóstamjólk í kringum. Uppgötvunin olli
„Brjóstamjólk
eykur þannig lífs-
líkur og stuðlar að
auknum taugaþroska
ungbarna.“