Kjarninn - 31.07.2014, Qupperneq 8

02/09 nEytEnduR
í
slenska ríkið hefur rekið einkasölu áfengis hérlendis
frá árinu 1922. Ef núverandi fyrirkomulagi verður
haldið áfram mun það því eiga 100 ára afmæli eftir
átta ár. Svo gæti hins vegar farið að fyrirkomulaginu
verði breytt. Vilhjálmur Árnason, þingmaður Sjálf-
stæðisflokksins, ætlar í haust að leggja fram frumvarp um að
leyfa sölu á bjór og léttvíni í verslunum.
Ljóst er að frumvarpið nýtur þverpólitísks stuðnings úr
flestum stjórnmálaflokkum sem eiga fulltrúa á Alþingi og í
óformlegri könnun sem fréttastofa Stöðvar 2 gerði á meðal
þingmanna nýverið kom í ljós að 30 þingmenn hið minnsta
muni styðja frumvarpið. 22 þingmenn voru óákveðnir eða
vildu ekki gefa upp afstöðu sína. Einungis tveir
hinna óákveðnu þurfa að styðja frumvarpið
til að það verði að lögum. Verði frumvarpið
að lögum mun það því breyta starfsemi ÁTVR
gríðarlega. Árið 2013 voru tekjur fyrirtækisins
vegna áfengissölu 22,8 milljarðar króna. Þar af
voru 46,8 prósent vegna bjórsölu og 28,2 pró-
sent vegna sölu á rauð- eða hvítvíni. Því myndu
75,5 prósent af allri sölu ÁTVR vera í uppnámi.
Umræðan um þessi mál hefur að mestu snúist um það að
með sölu léttra áfengra drykkja í verslunum muni aðgengi
aukast og að það muni hafa neikvæð áhrif á drykkju, sér-
staklega ungmenna, hagnaður muni færast frá ríkissjóði til
einkafyrirtækja og að vöruúrval muni minnka.
En minna virðist hafa farið fyrir umræðu um hvort það sé
eðlilegt að ríki reki risavaxið smásöluveldi sem einokar sölu
á einni löglegri vöru.
Risafyrirtæki á íslenskum smásölumarkaði
ÁTVR er nefnilega ekkert smáfyrirtæki. Það rekur 48
verslanir út um allt land. Árið 1986, þremur árum áður en
bjórinn var leyfður aftur með lögum, voru verslanirnar 13
talsins. Fjöldi þeirra hefur því tæplega ferfaldast síðan þá. Til
samanburðar eru þjónustustöðvar og eldsneytis afgreiðslur
N1, sem er með stærsta net slíkra á meðal íslenskra
nEytEnduR
Þórður Snær Júlíusson
L @thordursnaer
„Bónus, stærsti sölu-
aðili matvöru á landinu,
rekur 29 verslanir um
land allt. Það eru 19 færri
en vínbúðir ÁTVR.“