Kjarninn - 31.07.2014, Síða 44

02/06 álit
um hvað snýst deilan?
Við Pétur erum sammála um að landkostir Íslands eru enn
langt frá þeim sem blöstu við landnámsmönnum forðum, þótt
viðsnúningur hafi orðið til hins betra í gróðurfari landsins
undanfarna áratugi. Við erum líka sammála um að allir skógar
eru til margra hluta nytsamir, svo sem til að binda jarðveg og
kolefni, miðla vatni og næringarefnum, skapa skjól o.fl.
Deila náttúruverndara (ég vona að ég tali fyrir munn
margra þeirra) og skógræktarmanna snýst því fyrst og
fremst um nálgun og ekki síst skýra aðgreiningu nytjaskóg-
ræktar eða plantekruskógræktar með aðfluttum stórvöxnum
tegundum og endurheimtar birkiskóga. Íslendingum hefur
verið seld sú hugmynd, sem að miklu leyti byggir á samvisku-
biti vegna fyrri umgengni við landið, að allur skógur sé af
hinu góða. Ég held því hins vegar fram að plantekruskóg-
rækt í úthaga geti verið í beinni andstöðu við náttúruvernd.
Berangurinn, ásamt hinu upprunalega lágstemmda gróður-
skrúði landsins, með birki og víði sem helstu viðartegundir,
skapar okkur sérstöðu sem er afar mikils virði og við megum
ekki henda frá okkur umhugsunarlaust.
Áhrif skógræktar á land og lífríki koma ekki að fullu fram
fyrr en mörgum áratugum eftir gróðursetningu. Um skóg-
rækt gildir því hið fornkveðna að í upphafi skyldi endinn
skoða. Stefna og markmið þurfa að vera skýr og ásættanleg
fyrir þorra landsmanna.
Skógræktarstefna ríkisins var samþykkt 2013. Stefnan
var unnin af skógræktarfólki eingöngu, þótt almenningi
hafi vissulega gefist kostur á athugasemdum. Engir gróður-
vistfræðingar (aðrir en skógfræðingar), jarðfræðingar,
fornleifafræðingar eða landslagsarkitektar tóku þátt í gerð
stefnunnar. Enginn gætti hagsmuna innlendrar og alþjóð-
legrar náttúruverndar, ferðamennsku, hefðbundins land-
búnaðar eða þjóðmenningar.
Meginmarkmið stefnunnar er að skógarþekja landsins
vaxi á næstu 100 árum tífalt frá því sem nú er, fari úr 1,2%
á landsvísu í 12%. Athygli vekur að ekki er tekið fram hvert
hlutfall birkiskóga á að vera í þessari auknu skógarþekju