Kjarninn - 31.07.2014, Blaðsíða 45

03/06 álit
miðað við nytjaskóga með aðfluttum tegundum. Tólf prósent
þekja á landsvísu gæti virst hófleg en hún samsvarar þó
25–30% af láglendi landsins undir 400 m hæð. Þar sem sumir
landshlutar henta illa til skógræktar þarf skógarþekja á öðrum
láglendissvæðum að fara mun hærra en þetta til að ná 12%
markinu. Skógar af þeirri stærðargráðu myndu
algerlega umbylta ásýnd og lífríki landsins frá
því sem nú er.
Mörgum spurningum er ósvarað. Gerir
almenningur sér fulla grein fyrir þeim feiknarlegu
áformum sem skógarstefnan felur í sér? Á hvernig
landi á að rækta allan þennan skóg? Hvað hverfur
í staðinn? Hvað hverfur mikið af lyngmóum,
fléttumóum, berjalautum, mýrum, deiglendi,
blómlendi, engjum, melum, vikrum o.s.frv.? Hver
er núverandi þjónusta þeirra gróður lenda og
landgerða sem hverfa (ferðamennska, upplifun,
nytjar)? Hvað verður um mó- og vaðfuglana? Hvaða áhrif hefur
fyrirhuguð umbylting gróðurfars og landslags á ferðamanna-
straum til landsins? Og þannig má áfram telja.
Skógarstefnan og lög um landshlutabundin skógræktar-
verkefni byggja ekki á neinni heildstæðri greiningu eða mati
á þeim þáttum sem nefndir eru hér að framan. Þótt leiða megi
líkur að 25-30% þekju birkiskóga og kjarrlendis við landnám
hefur ýmislegt breyst síðan. Fjölmargar kynslóðir Íslendinga
hafa vaxið upp við skógleysi. Nú er berangurinn hluti af
þjóðarvitund okkar til góðs eða ills. Nú leggja borgir og bæir,
vegir, ræktarlönd og lón undir sig stór svæði á láglendi. Sumar
landgerðir, svo sem nútímahraun, eru vernduð að lögum.
Ísland er orðið ferðamannaland og ferðamenn koma fyrst og
fremst vegna sérstakrar náttúru landsins. Engu máli skiptir
fyrir þá hvort náttúran sem við augum blasir er upprunaleg
eða afleiðing fornra búskaparhátta.
Ekkert alvörumat hefur verið lagt á þessa hluti. Er eðli-
legt að skógræktarmenn einir ráði ferðinni í svo stóru máli?
Er eðlilegt að hið opinbera leggi nær umræðulaust stórfé í
verkefni sem umbyltir ásýnd og lífríki landsins?
„Ég held því
hins vegar fram
að plantekru-
skógrækt í
úthaga geti
verið í beinni
andstöðu við
náttúruvernd.“