Kjarninn - 21.08.2014, Blaðsíða 60

02/06 kamBóDÍa
Blendnar tilfinningar við dómsuppskurð
Nuon Chea og Khieu Samphan, sem setið hafa í gæsluvarð-
haldi frá 2007, voru meðal æðstu yfirmanna Rauðu Kmer-
anna. Ógnarstjórn þeirra einkenndist af ofsóknum, pynting-
um og útrýmingu, en talið er að um tvær milljónir manns
hafi látist frá árunum 1975 til 1979 úr hungri, sjúkdómum
eða verið markvisst teknir af lífi sem „óvinir fólksins“. Nuon
Chea, gjarnan nefndur „Bróðir númer 2“, var einn helsti hug-
myndasmiður stjórnarinnar og hægri hönd Pol Pot, sem lést
í stofufangelsi árið 1998 áður en hægt var að sækja hann til
saka. Khieu Samphan gegndi stöðu forseta (e. Head of State).
Kambódíska þjóðin hefur þurft að bíða í áratugi eftir
að skref sé tekið í átt að réttlæti fyrir þær þjáningar sem
hún þurfti að þola. ECCC-dómstóllinn (e. Extraordinary
Chambers in the Courts of Cambodia)
var formlega stofnaður árið 2006
eftir að samkomulag náðist á milli
Sameinuðu þjóðanna og kambódísku
ríkis stjórnarinnar um tilhögun réttar-
haldanna og hvernig gera skyldi upp
blóðugan valdatíma Rauðu Kmeranna á réttmætan hátt.
Árið 2007 hófu saksóknarar rannsókn gegn fimm sak-
borningum sem sakaðir voru um glæpi gegn mannkyninu,
þjóðarmorð og alvarleg brot á Genfarsáttmálanum. Kaing
Guek Eav, þekktari undir viðurnefninu Dutch, var sá fyrsti til
að hljóta dóm, en hann var dæmdur í lífstíðarfangelsi fyrir
að bera ábyrgð á dauða yfir 12 þúsund manna þegar hann
stjórnaði hinu alræmda Tuol Sleng-fangelsi. Því var viss
sigur í höfn þegar yfirdómari dómstólsins, Nil Nonn, las upp
úrskurðinn gegn mönnunum tveimur fyrir framan þéttskip-
aðan sal af almennum borgurum, eftirlifandi fórnarlömbum
og fjölskyldum. Mennirnir voru fundnir sekir um glæpi gegn
mannkyninu sem fólu í sér morð, pólitískar ofsóknir og árás-
ir gegn mannlegri reisn, brot sem hófust með þvinguðum
brottflutningi fólks frá Phnom Penh hinn 17. apríl 1975.
„Andrúmsloftið var sérstakt. Inni í dómsalnum ríkti
grafarþögn þegar dómurinn var lesinn upp. Hvorugur
„Kambódíska þjóðin hefur þurft
að bíða í áratugi eftir að skref sé
tekið í átt að réttlæti fyrir þær
þjáningar sem hún þurfti að þola.“