Morgunblaðið - 18.08.2012, Blaðsíða 16

16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. ÁGÚST 2012
BAKSVIÐ
Viðar Guðjónsson
vidar@mbl.is
Íslendingar eru í fremstu röð þegar
nýting þess fisks sem kemur úr sjó
er annars vegar og Nýsjálendingar
horfa til Íslands þegar kemur að
þekkingaröflun á meðferð sjávar-
afurða. Þetta kemur fram í grein í
nýsjálenska fréttamiðlinum Bus-
iness day sem vann að skýrslu frá
Viðskiptaháskólanum í Auckland um
nýsjálenskan fiskiðnað.
Í greininni er sagt frá því að Ís-
lendingar hafi náð að hámarka afla-
verðmæti með kælingartækni og
fiskverkunaraðferðum. Jafnframt er
því haldið fram að íslensk fisk-
vinnslufyrirtæki nýti 96% af þyngd
fisksins til verðmætasköpunar. Til
samanburðar nýti Nýsjálendingar
70% af þeim fiski sem þar er veidd-
ur.
Í skýrslunni er áætlað að um 1,5
milljarðar nýsjálenskra dollara, sem
jafngildir tæpum 144 milljörðum
króna, tapist á ári hverju vegna van-
nýttra fiskafurða.
Ekki 96% meðaltalsnýting
Jónas Viðarsson er fagstjóri á
sviði vinnslu, virðisaukningar og eld-
is hjá MATÍS. Hann segir meðaltal
þess sem nýtt er af fiski á Íslands-
miðum ekki alveg eins gott og fram
komi í greininni. ,,Við höfum náð að
reikna það út að við náum 96% nýt-
ingu úr fisknum. Hins vegar fer því
fjarri að við náum því að meðaltali.
Það er eitthvað lægra. Því er þessi
tala ekki byggð á hávísindalegum
forsendum. En við höfum sýnt fram
á að þetta er hægt,“ segir Jónas.
Að sögn Jónasar er reynt að há-
marka verðmæti fisksins með ýmsu
móti. Allt frá því að selja lifur og
sundmaga yfir í að verka fiskinn eft-
ir ákveðnum aðferðum. Í grein Bus-
iness day er sérstaklega tekið fram
að Íslendingar komi lifur, sundmaga
og þurrkuðum fiskhausum í verð en
þeim hlutum hefur til þessa verið
hent á Nýja-Sjálandi.
Norðmenn standa
okkur langt að baki
Á vef MATÍS koma fram ná-
kvæmar upplýsingar um það hvern-
ig beri að meðhöndla fisk, allt frá
blóðgun til kælingar. Í grein Bus-
iness day er sagt frá því hve fram-
arlega Íslendingar séu í kælingu
fisks og telja greinarhöfundar réttar
kæliaðferðir „milljóna dollara virði“.
,,Ég vil ekkert fullyrða um það
að við séum fremst í heimi þegar
kemur að nýtingu á fiski. En það er
óhætt að segja að Íslendingar séu í
fremstu röð í fiskverkun. Við berum
okkur gjarnan saman við Norðmenn
í þessum efnum og þeir standa okk-
ur langt að baki,“ segir Jónas.
Morgunblaðið/Eggert
Frá blóðgun til frystingar Á vef MATÍS má finna upplýsingar um rétta meðhöndlun fisks eftir að hann kemur úr
sjó. Íslendingar þykja standa framarlega þegar kemur að nýtingu fisks og meðhöndlun sjávarafurða.
Framarlega í flokki í fisk-
verkun og nýtingu á fiski
 Nýsjálendingar horfa til Íslendinga við nýtingu fisks  Allt að 96% nýting
„Í mars á þessu ári rituðu tæplega
fimmtíu fasteignaeigendur og eig-
endur rótgróinna verslana við
[Laugaveg] undir mótmælaskjal
sem afhent var borgarstjóra, þar
sem öllum frekari fyrirætlunum um
lokun götunnar var mótmælt. Síðan
þá hefur fjölgað mjög mikið í þess-
um hópi,“ segir í ályktun Samtaka
kaupmanna og fasteignaeigenda
við Laugaveg.
Þar er því fagnað að gatan verði
opnuð aftur fyrir bílaumferð að
lokinni menningarnótt. Segjast
samtökin treysta því að ekki verði
gerðar fleiri tilraunir til lokunar
götunnar í ljósi þess hversu illa hafi
til tekist.
Ekki verði gerðar
fleiri tilraunir til lok-
unar Laugavegar
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Laugavegur Hluti götunnar hefur verið
lokaður fyrir bílaumferð í sumar.
Frá og með 1.
september er
framleiðendum
ljósapera ekki
lengur heimilt að
selja og dreifa
glærum 15W,
25W og 40W gló-
perum til heild-
sala og endur-
söluaðila. Í
staðinn fyrir gló-
perurnar verður hægt að fá orku-
sparandi perur, s.s. sparperur og
ljóstvista, en einnig eru til svo-
nefndar halógen-eco-perur.
Frá þessu er greint á vefsvæði
Neytendastofu. Verslunum verður
leyft að selja þær glóperur sem
fluttar eru inn fyrir 1. september
nk. og hreinsa af lager eldri gerðir.
Bannið kemur til vegna reglna
um orkusparnað í aðildarríkjum
EES. Orkusparandi perur eru sagð-
ar nota allt að 80% minna rafmagn
en glóperur.
Engar glóperur
leyfðar eftir 1. sept.
Orkusparandi perur
í stað glópera.
Minningarsjóður
Jóhanns Péturs
Sveinssonar ósk-
ar eftir umsókn-
um um styrki
sem koma til út-
hlutunar 18.
september. Um-
sóknunum skal
skila til Sjálfs-
bjargar, lands-
sambands fatl-
aðra, Hátúni 12, eða á netfangið:
mottaka@sjalfsbjorg.is. Umsókn-
arfrestur er til og með 9. september.
Tilgangur sjóðsins er einkum að
styrkja hreyfihamlaða einstaklinga
til náms og einstök málefni með að-
gengi fyrir hreyfihamlaða í huga.
Styrkja hreyfihaml-
aða til náms
Jóhann Pétur
Sveinsson
Ísdagur Kjöríss er í dag en um er að ræða árlegan
viðburð sem haldinn er í samstarfi við bæjarhátíðina
Blómstrandi daga í Hveragerði. Undanfarin ár hef-
ur fjöldi fólks farið í ísbíltúr til Hveragerðis á þess-
um degi og í fyrra voru gestir um 20.000.
Í fréttatilkynningu kemur fram að á ísdeginum er
lögð sérstök ísleiðsla úr verksmiðju Kjöríss og út á
bílaplan. Þar er ísnum svo dælt ofan í gesti og getur
hver og einn borðað eins mikið af ís og hann getur í
sig látið. Samkvæmt upplýsingum Kjöríss runnu í
fyrra um tvö og hálft tonn af ís ofan í 20 þúsund gesti. „Ýmsar ólík-
indalegar bragðtegundir verða á boðstólum fyrir þá sem þora, eins og
sinnepsís, avókadóís, BBQ-ís, sykurpúðaís og söl-ís.“ Dagskráin hefst kl. 13
og lýkur kl. 16 en Ingó Veðurguð, Mæja jarðarber úr Ávaxtakörfunni, Lína
Langsokkur og Sóli Hólm munu, meðal annarra, skemmta gestum.
Eins mikið af ís og allir geta í sig látið
Ís af öllu tagi í boði.
Lúkas Kárason myndhöggvari hef-
ur opnað sýningu á 60 verkum sín-
um, sem unnin eru úr rekaviði. Sýn-
ingin er haldin í Sjóminjasafninu í
Reykjavík og stendur til 19. sept-
ember. Lúkas er Strandamaður og
safnar hann efnivið í verk sín á
Ströndum.
Verk Þetta er 6. sýning Lúkasar Kárasonar.
Sýnir verk sem unn-
in eru úr rekaviði
Jónas Viðarsson segir sífellt unnið að því að nýta fisk
á sem hagkvæmastan máta. „Það sem Nýsjálending-
arnir voru svo hrifnir af var að við nýtum allan inn-
matinn og roðið af fisknum. Í rauninni er flakið bara
um 45% af því sem við nýtum af honum,“ segir Jón-
as. Að sögn hans hefur sala á niðursoðinni fisklifur
aukist gríðarlega á síðustu tveimur til þremur árum.
„Hún þykir herramannsmatur og hennar er neytt
víða um Evrópu. Stærsti framleiðandi á niðursoðinni
lifur í Evrópu er Akraberg á Akranesi,“ segir Jónas.
„Sundmaginn hefur að mestu verið seldur til Asíu. Lausfryst hrogn
eru einnig seld víða og þau fara á sælkeramarkaði,“ segir Jónas.
Hrogn og lifur eru 10-15% þess sem nýtt er af þorski en roð er um
4%
Stærsti framleiðandi í Evrópu
LIFUR OG HROGN ÞYKJA HERRAMANNSMATUR
Jónas Viðarsson
STUTT
Svarið við spurningu dagsins
Fylgifiskar - Suðurlandsbraut 10, 108 Rvk - Sími 533 1300 - fylgifiskar.is
VEISLUBAKKI
Tilvalinn fyrir fundi og samkomur
Verð 7.500 kr með brauði