Morgunblaðið - 25.08.2012, Page 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 25. ÁGÚST 2012
BAKSVIÐ
Skúli Hansen
skulih@mbl.is
„Í hvert skipti sem það blasti við að
alþjóðlegt reglu- eða stofnanaverk
sem hafði það hlutverk að stuðla að
sáttum var við það að fara út um þúf-
ur þá spornuðu Bandaríkin við því
með efnahagsaðgerðum og þess
vegna, eins og ég nefndi áðan, þurf-
um við ekki að endurskrifa sögu
þorskastríðanna í ljósi þess að við
höfum aðgang að nýjum gögnum, við
þurfum hinsvegar að leiðrétta sögu
þorskastríðanna, við þurfum að bæta
þar við nýjum leikara og við þurfum
að velta fyrir okkur hlutverki þessa
nýja leikara því það sem er athygl-
isvert við þennan nýja leikara er að
hann fór hvorki með veiðibáta né
herskip inn í íslensku landhelgina,“
sagði Ingo Heidbrink, prófessor við
Old Dominion-háskóla í Norfolk í
Bandaríkjunum, á fyrirlestri sínum í
Háskóla Íslands í gær um endur-
skoðun þorskastríðanna í ljósi nýrra
heimilda úr skjalasafni NATO.
NATO skipti sér ekki af
Þá kom fram í fyrirlestrinum að
Ingo hefði í rannsóknum sínum ekki
rekist á neinar heimildir sem bentu
til þess að Atlantshafsbandalagið
hefði haft afskipti af þorskastríðun-
um. „Miðað við það sem ég hef hing-
að til séð í NATO-gögnunum er ekki
mikið í þeim sem veitir okkur nýja
sýn á þetta,“ sagði Ingo á fundinum.
Að sögn hans nýttu Bandaríkin
sér ekki vettvang NATO í þorska-
stríðunum heldur hafi þau þess í stað
með beinum hætti rætt við íslensk
stjórnvöld um tolla, viðskipti og út-
flutning frá Íslandi til Bandaríkj-
anna.
„Bandaríkin voru að reyna að
veita Íslandi betri viðskiptaskilyrði
varðandi útflutning á sjávarafurðum
til Bandaríkjanna í von um að slíkt
myndi verða Íslendingum hvatning
til þess að halda áfram veru sinni í
NATO,“ sagði Ingo og bætti við
hann hefði velt því fyrir sér af hverju
Bandaríkin eyddu svona miklu púðri
í þorskastríðin en ekki NATO í heild
sinni.
Sjálfum finnst honum svarið við
þeirri spurningu vera augljóst, þ.e.
að Bandaríkin hafi verið eina NATO-
ríkið sem þurfti á Íslandi að halda
enda hafi ekki verið nein þörf fyrir
NATO-ríki á meginlandi Evrópu til
þess að horfa til hernaðarlegrar mik-
ilvægrar legu Íslands.
„Ég hef það á tilfinningunni
ástandið hafi allt einkennst af til-
raunum bandarískra stjórnvalda til
þess að halda ástandinu eins rólegu
og mögulegt var án þess að gera það
að umræðuefni á NATO-fundum,“
sagði Ingo.
Bandaríkin voru í stóru hlut-
verki í þorskastríðunum
Morgunblaðið/Kristinn
Endurmat þorskastríðanna Fundargestir í Odda fylgjast með fyrirlestri Ingo Heidbrinks.
 Segir Bandaríkin hafa verið eina NATO-ríkið sem þurfti á Íslandi að halda
„Þetta er hækk-
un sem kom til í
vor. Það hefur
alltaf verið eftir-
spurn eftir lýsi
og það er ástæð-
an fyrir því að
við höfum ákveð-
ið að borga
meira fyrir kílóið
á lifrinni.
Það er ekki
verið að veiða minna af fiski, það er
bara einfaldlega verið að framleiða
meira af lýsi,“ segir Sigurður Garð-
arsson, verkstjóri hjá Lýsi, en kílóið
á lifrinni hefur hækkað úr 50
krónum í 70 krónur.
Lýsi tekur á móti lifur úr þorski,
ufsa og ýsu og getur hver sem er
selt þeim vöruna. „Nú er búið að
skylda sjómenn til að hirða lifrina
svo við fáum mikið frá þeim. Við
kaupum alla fisklifur, óháð því hver
það er sem veiðir fiskinn. Bátar eru
orðnir það stutt úti frá því sem var
að það er sáralítil hætta á því að við
fáum lifrina skemmda,“ segir hann.
„Verðið á lýsinu sjálfu mun ekki
hækka þó svo verðið á lifrinni
hækki. Það fylgir bara þessu al-
menna verðlagi. Þetta er svona
frekar til að mæta erlendri eftir-
spurn,“ segir Sigurður en hann seg-
ir erlenda eftirspurn eftir lýsinu
vera talsverða.
„Hún jókst mikið eftir hrunið,
hvernig sem stóð á því. Það hafa
verið einhverjar sveiflur síðan en
engu að síður hefur eftirspurnin að
utan verið mjög góð. Við erum líka
alltaf að fá ókeypis auglýsingu út á
Omega-3, það þykir svo hollt,“ seg-
ir hann að lokum. davidmar@mbl.is
Kílóið á þorsklifur
hækkar úr 50 krón-
um í 70 krónur
Lifur Múkkinn fúls-
ar ekki við lifrinni.
„Við lýsum yfir mikill ánægju með
þessa þróun. Færanlegar kennslu-
stofur eru nauðsynlegar til að
bregðast við tímabundinni fjölgun á
hverjum stað en engan veginn til
þess að vera varanlegt húsnæðis-
úrræði,“ segir Bryndís Jónsdóttir
framkvæmdastjóri Samfoks, sam-
taka foreldra grunnskólabarna í
Reykjavík. Í vikunni var greint frá
því að færanlegar kennslustofur við
grunnskóla Reykjavíkurborgar
væru nú 55 en þegar mest var voru
þær um 100.
„Þetta snýst fyrst og fremst um
ástandið á húsnæðinu, hvort það
heldur veðrum og vindum. Auðvitað
getur þetta orðið til þess að börnin
þurfi að fara á milli oft á dag í öllum
veðrum t.d. til þess að sækja kennslu
í sérgreinum, en að sjálfsögðu er
reynt að leysa þetta eins vel og hægt
er á hverjum stað.“
Vangaveltur hafa verið uppi um
að hægt væri að fækka færanlegum
skólastofum frekar með útvíkkun
skólahverfa og þannig færa börn á
milli skóla. Bryndís segir að ýmsir
vankantar séu á slíkum hug-
myndum. „Slíkir möguleikar voru
nefndir lauslega í tengslum við lausn
á húsnæðisvanda Vesturbæjarskóla
og Melaskóla ásamt tilfærslu sjö-
undu bekkjardeildar í grunnskólum
í Vesturbænum á síðasta ári. Þær
hugmyndir virtust ekki njóta stuðn-
ings meðal foreldra. Í mörgum til-
vikum er fólk með ákveðinn skóla í
huga þegar það velur sér húsnæði,
oft eru systkini einnig fyrir í sama
skóla og fólk hefði jafnvel getað séð
fram á að þau væru að fara hvert í
sinn skólann. Þetta er afskaplega
viðkvæmt mál og ég skil vel að for-
eldrar séu ekki endilega spenntir
fyrir þeirri lausn,“ segir Bryndís.
Vandmeðfarið Færanlegar skólastofur
eru mörgum skólakrökkum til óþæginda.
Lýsa yfir ánægju
með þróunina
Morgunblaðið/Eggert
Páll Fannar Einarsson
pfe@mbl.is
„Það er ekki enn komin niðurstaða
í málið. Málið er í höndum yfirvalda
í Taílandi og þrátt fyrir eftir-
rekstur vitum við ekki hvort það
stendur til að áfrýja eða ekki,“ seg-
ir Kristín Árnadóttir, sendiherra
Íslands í Kína.
Brynjar Mettinisson, sem setið
hefur í fangelsi í Taílandi í rúmt ár
vegna gruns um fíkniefnabrot, var í
síðasta mánuði sýknaður af ákæru
fyrir taílenskum dómstólum.
Fjölskyldu hans barst í byrjun
ágúst bréf frá íslenska utanríkis-
ráðuneytinu þar sem sagði að taí-
lenska ákæruvaldið hefði mánuð til
þess að áfrýja dómnum til æðra
dómstóls en ákvörðun um það hefur
ekki verið tekin.
Yrði sleppt samdægurs
Ekki er víst hvenær Brynjar
verður laus úr fangelsi, en ljóst er
að honum verður sleppt samdæg-
urs ef ákæruvaldið ákveður að
áfrýja dómnum ekki.
„Lögin eru þannig í Taílandi að
þeir geta haldið mönnum í fangelsi
þangað til þeir ákveða hvort þeir
áfrýja eða ekki. Ég skrifaði utan-
ríkisráðuneytinu í Taílandi bréf í
dag [föstudag] þar sem ég spyr þá
hvort Brynjar verði ekki látinn laus
næsta þriðjudag ef þeir ákveða að
áfrýja ekki. Svo bíð ég bara eftir
svari frá þeim,“ segir Kristín.
Eva Davíðsdóttir, systir Brynj-
ars, hefur fylgst vel með málinu en
móðir þeirra Brynjars fór út til Taí-
lands á fimmtudaginn. „Mamma er
komin til Taílands. Hún hefur ekki
enn fengið að hitta Brynjar en
fresturinn til að áfrýja rennur út
eftir nokkra daga. Vonandi fær hún
að hitta hann í dag [föstudag] en
annars er ég þess fullviss að þetta
muni enda vel og hann fái að koma
heim,“ segir Eva.
Engin niðurstaða
í máli Brynjars
 Óvíst hvort taílensk stjórnvöld
áfrýja málinu til æðra dómstóls
Kristín
Árnadóttir
Brynjar
Mettinisson
„Mín lykilályktun í augnablikinu er sú að það hafi
verið til staðar eins konar samkomulag, heiðurs-
mannasamkomulag, ekki opinbert samkomulag, um
að það hafi einfaldlega verið of áhættusamt að tala
opinberlega um fisk og kalt stríð í sömu setningu,“
sagði Ingo á fyrirlestrinum í gær og bætti við að fisk-
ur hafi verið of veigalítið umræðuefni til þess að
tefla fram í þeim pólitíska leik sem kalda stríðið
var, sérstaklega í ljósi hættunnar á kjarnorku-
stríði.
„Fiskur var of veigalítið umræðuefni til þess
að tefla fram í þessum leik,“ sagði Ingo á fyrir-
lestrinum í gær.
Fiskur veigalítið umræðuefni
HEIÐURSMANNASAMKOMULAG UM FISK OG KALT STRÍÐ
Ingo Heidbrink
Kringlan - s: 577-7040 | loccitane.com
TA
KM
AR
KAÐ
MAGN
2.990 kr.
ANDVIRÐI
3.925 kr.
Dreymir þig um Provence?
Fáðu allt það besta frá S-Frakklandi í einni
körfu: 75 ml Almond Shower Oil, 100 ml
Lavender Foaming Bath, 75 ml Volume
Shampoo og 30 ml Shea Butter Hand Cream.