Morgunblaðið - 18.10.2012, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 18. OKTÓBER 2012
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Hafi einhvervelkst ívafa um
vinnubrögðin við
afgreiðslu laga um
stjórnarráðið í
fyrra þá hljóta
þær efasemdir að
vera að baki eftir hringlanda-
háttinn um hljóðritun ríkis-
stjórnarfunda.
Ákvæðið um hljóðritun
fundanna setti meirihlutinn á
Alþingi inn í frumvarpið með
þeirri röksemdafærslu að
með því væri „verið að bregð-
ast við ábendingum í skýrslu
rannsóknarnefndar Alþingis
og tillögum í skýrslu og
ályktun þingmannanefndar
Alþingis og þeirri staðreynd
að stjórnvöld sækja umboð
sitt til þjóðarinnar og starfa í
hennar þágu“.
Þetta var álit meirihluta
þingsins hinn 5. september í
fyrra og þá átti þetta ákvæði
að taka gildi á sama tíma og
lögin í heild. Í staðinn gerðist
það að tæpum hálfum mánuði
síðar sendi meirihlutinn frá
sér annað álit þar sem lagt
var til að ákvæðið um hljóð-
ritanirnar kæmi ekki til fram-
kvæmda fyrr en 1. janúar á
þessu ári til að unnt væri að
undirbúa framkvæmdina
nægilega vel.
Svo nálgaðist 1. janúar og
þá var með hraði lagt fram
frumvarp um aðra frestun
gildistökunnar með laga-
tæknilegum rökum um að
ákvæði vantaði um „hvernig
aðgangi að hljóðupptökum af
fundum ríkisstjórnar og end-
urritum af þeim skuli háttað“.
Þessu fylgdi að komin væru
upp álitaefni sem
taka þyrfti af-
stöðu til og því
mættu hljóðrit-
anir ekki hefjast
1. janúar í ár
heldur 1. nóv-
ember.
Sú dagsetning rennur upp
eftir fjórtán daga og enn hef-
ur gripið um sig örvænting
hjá stjórnarliðinu. Í fyrradag
var lagt fram frumvarp þess
efnis að „horfið verði frá
áformum um hljóðritun ríkis-
stjórnarfunda“ og að þessu
sinni er ekki ætlunin að
hverfa frá hljóðrituninni
tímabundið heldur varanlega.
Niðurstaðan er því sú að
ekkert verður af áformum
meirihlutans um að hljóðrita
ríkisstjórnarfundi og loforð
sem gefin voru um gildistöku
slíks ákvæðis verða svikin
eins og önnur. Með loforði um
hljóðritun tókst að kaupa
meirihlutafylgi við stjórnar-
ráðslögin á Alþingi en reynd-
um ráðherrum ríkisstjórnar-
innar var vitaskuld allan
tímann ljóst að ekki væri
hægt að hljóðrita fundi ríkis-
stjórnar og gera um leið ráð
fyrir að þeir færu fram með
eðlilegum hætti, enda er það
sérstaklega tekið fram í rök-
stuðningi með frumvarpinu
sem nú hefur verið lagt fram.
Nokkrir þingmenn úr
stuðningsliði ríkisstjórnar-
innar liggja sárir eftir þessi
nýjustu loforðasvik. Þeir
munu þó ekki grípa til neinna
aðgerða sem kynnu að rugga
bátnum. Til þess eru þeim
þingsætin of kær og kjós-
endur of ógnvekjandi.
Nokkrir þingmenn
létu ráðherrana
plata sig við af-
greiðslu stjórnar-
ráðslaganna}
Hringlað með hljóðritun
Sumt hefurreynst mann-
inum ofviða, þótt
hann sé hin viti-
borna skepna og í
krafti þess herra
jarðarinnar og höf-
undur leikreglnanna. En það
sem honum er ofviða fram-
kvæmir hann stundum í draum-
um sínum og í bókum og bíó-
myndum.
Eilífðarvélin er eitt af því sem
maðurinn hefur orðið að láta sér
nægja að dreyma um. Ekki er
þó hörgull á mönnum sem hafa
reynt að gera drauminn að
veruleika og hefur slík barátta
jafnvel orðið hugvitsmönnnum
að andlegu fjörtjóni. En stund-
um er sagt að einna næst komist
menn því að starta eilífðarvél
þegar þeir setja á nýjan „tíma-
bundinn“ skatt.
Óli Björn Kárason minnir á
að frá því að núverandi ríkis-
stjórn skolaði í
valdastóla „hafi
verið gerðar yfir
100 breytingar á
skattkerfinu. Skatt-
ar hækkaðir og nýir
lagðir á. Réttlæti
og sanngirni hefur ekki verið í
för með ríkisstjórninni. Búið er
að rústa skattkerfinu og inn-
leiða einhvern ranglátasta skatt
sem þekkist. Eitt fyrsta verk-
efni nýrrar ríkisstjórnar verður
að afnema eignaupptökuskatt-
inn og í framhaldinu að einfalda
allt skattkerfið. Flókið skatt-
kerfi er ávísun á misrétti en ein-
falt kerfi er besta tryggingin
fyrir meiri jöfnuði allra.“
Sjálfsagt er að vona að óskir
Óla Björns og margra annarra
rætist í þessum efnum. En þessi
best heppnaða tilraun til smíði
eilífðarvélar, „tímabundinn
skattur,“ hefur iðulega reynst
illvíg óværa.
Ríkisstjórnin hefur
gert yfir 100 breyt-
ingar á sköttum á
valdaskeiði sínu}
Ólseigt uppkast að eilífðarvél
Þ
að er ekki nægilega oft sem við
aðdáendur Evrópusambandsins
fáum tækifæri til að fagna. Fátt
hefur gengið okkur í haginn upp á
síðkastið. Um daginn fengum við
þó tækifæri til að dusta rykið af Evrópusam-
bandsfánanum – allir sannir Evrópusam-
bandssinnar eiga Evrópusambandsfána – og
veifa honum rækilega. Evrópusambandið er
vel að því komið að hljóta friðarverðlaun Nób-
els, um það efumst við ekki. Hitt er svo annað
mál að það er full ástæða til að efast um að Ís-
land sé á leið inn í Evrópusambandið á næstu
misserum. Og það þýðir ekkert að veina ógur-
lega yfir því. Stundum rætast draumar manns
seint og stundum rætast þeir aldrei.
Einstaka sinnum velti ég því fyrir mér
hvort Samfylkingin trúi því í raun og veru að
þjóðin taki umtalsverðum sinnaskiptum næstu árin og
breiði út faðminn í átt að Evrópusambandinu. Ég er
nokkurn veginn viss um að það verði ekki, þótt sjálf vilji
ég sjá slíkt gerast. En því miður er það þannig í lífinu að
það sem maður sjálfur vill rímar ekki alltaf við raunveru-
leikann. Stjórnmálaflokkur sem ætlar sér stóra hluti get-
ur ekki lifað í endalausri sjálfsblekkingu og skapað sinn
eigin raunveruleika upp úr óskhyggju einni saman. Ein-
mitt það er Samfylkingin að gera þegar hún leggur ofur-
kapp á að þjóðin gangi inn í Evrópusambandið á sama
tíma og órói og upplausn ríkir innan sambandsins.
Ef áætlanir manna ganga ekki upp þá taka þeir mið af
aðstæðum og búa til nýja áætlun. Þetta þýðir
ekki að þeir séu tækifærissinnaðir, heldur
einfaldlega raunsæir. Það er bara gott að
Samfylkingin er skotin í Evrópusambandinu,
við erum það ansi mörg, en því miður ekki
nægilega mörg. Það er hins vegar áhyggju-
efni þegar þessi hrifning er gerð að ofstækis-
fullu hreintrúaratriði. Innganga í Evrópu-
sambandið jafngildir ekki paradísarvist og
aðild utan þess þýðir ekki að viðkomandi þjóð
sé hægt og bítandi að stefna fjandans til. En
þegar maður segir heittrúuðustu Evrópu-
sambandssinnum þetta þá telja þeir að mað-
ur hafi selt sannfæringu sína og sé orðinn
strengjabrúða Heimssýnar.
Samfylkingin leggur mikið kapp á að koma
Íslandi í Evrópusambandið sem fyrst. Um
leið boðar hún að næsta ríkisstjórn verði
vinstristjórn og horfir til samstarfs við Vinstri græna og
Litlu-Samfylkinguna, flokk Guðmundar Steingríms-
sonar. Litla-Samfylkingin er Evrópusinnuð eins og Sam-
fylkingin en það nægir ekki til að þoka málinu í höfn því
mikill meirihluti þjóðarinnar hafnar aðild að Evrópu-
sambandinu og mun ekki skipta um skoðun á næstunni.
Því skiptir í sjálfu sér litlu máli hvort viðræðum við Evr-
ópusambandið verði slitið eða þeim haldið áfram. Þjóðin
segir nei við aðild. Samfylkingin ætti hins vegar að
breyta áherslum sínum og boða aðrar lausnir en hún
gerir nú. Evrópusambandsvist verður ekki að raunveru-
leika næstu árin. kolbrun@mbl.is
Kolbrún
Bergþórsdóttir
Pistill
ESB-raunveruleikinn
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
FRÉTTASKÝRING
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
M
iklir möguleikar eru í
Noregi fyrir ís-
lenska verkfræð-
inga og arkitekta að
mati Hermanns
Ottóssonar, forstöðumanns mark-
aðsþróunar hjá Íslandsstofu. Hann
áætlar að nú þegar komi íslenskar
stofur arkitekta og verkfræðinga
með 3-5 milljarða króna á ári inn í ís-
lenskt þjóðarbú í tekjur frá verk-
efnum erlendis. Stærstu íslensku
stofurnar hafa flestar verið með
verkefni í Noregi, ýmist á eigin veg-
um eða í samvinnu. Fjöldi manna
vinni að staðaldri á Íslandi að norsk-
um verkefnum, en aðrir fari á milli
landanna.
Hermann segir að því sé ekki að
neita að Noregur sé að mörgu leyti
„fyrirheitna landið“ í þessum geira
atvinnulífsins um þessar mundir.
Þar séu í gangi eða framundan mörg
stór verkefni opinberrra aðila í sam-
göngumálum, en einnig í mann-
virkjagerð í einkageiranum. Íslands-
stofa hefur komið að því að kort-
leggja möguleika á samstarfi verk-
fræði- og arkitektastofa, afla upp-
lýsinga um markaði sem gætu verið
áhugaverðir fyrir stofurnar og á
hvaða sviðum. Hermann segir að ís-
lensku fyrirtækin hafi náð frábær-
um árangri á þessum vettvangi, sem
sýni að á Íslandi sé mjög hæft fólk í
þessum geira.
Stór hluti starfsmanna
Sem dæmi um umsvifin þá er
Almenna verkfræðistofan með um
helming verkefna sinna vegna fram-
kvæmda í Noregi. Að sögn Egils
Viðarssonar verkefnastjóra lætur
nærri að 30 starfsmenn séu á hverj-
um tíma í vinnu að þessum verk-
efnum, flestir hér heima, en einnig í
Noregi. Verkefnin eru flest á sviði
vegagerðar, jarðtækni, vatns- og
fráveitna, en einnig tengd burðar-
þoli og loftræstingu bygginga svo
dæmi séu tekin.
Starfsemi VSÓ-ráðgjafar í Nor-
egi er rekin af dótturfélaginu VSO
Consulting AS sem stofnað var á síð-
asta ári. Verkefni þess hafa aukist
jafnt og þétt og er um eða yfir fjórð-
ungur verkefna VSÓ nú í Noregi, en
um 60 manns vinna hjá fyrirtækinu.
Veltan þar er ekki lengur talin í tug-
um milljóna heldur hundruðum, að
sögn Þorbergs Karlssonar stjórnar-
formanns. Í síðustu viku gerði fyrir-
tækið samning um stórverkefni fyrir
þróunarfyrirtæki í nágrenni Stav-
anger. Um er að ræða hönnun á
burðarvirkjum, til að byrja með, í
samtals tæplega 30 þúsund fermetra
húsnæði.
VSÓ hefur á síðustu misserum
gert rammasamninga við nokkur
sveitarfélög í Osló og nágrenni. Í
slíkum samningum felst að samið er
um tímagjöld og fleiri þætti og á
grundvelli þess samnings leitar
sveitarfélagið til VSÓ og kannski
tveggja annarra um tilboð í tiltekin
verk. Fyrirtækið hefur fengið mörg
verkefni í kjölfarið, bæði smá og
stór. Auk þess hefur VSÓ tekið þátt í
tilboðum um stök verkefni af ýmsum
toga og samið um nokkur þeirra.
Þorbergur nefnir 6.000 fer-
metra hjúkrunarheimili í Fredriks-
tad, skóla af álíka stærð í Porsgrunn
og hönnunarvinnu við um 1.500 fer-
metra fjölnotahús í Drøbak, en það
er ætlað til samkomuhalds af ýmsu
tagi. Fyrirtækið er einnig með
samninga í Hamar, Askim, Halden
og Larvik og í Osló vinnur VSÓ að
landslagshönnun við skóla í sam-
vinnu við Landmótun.
Vinnan flutt heim
„Við höfum frá upphafi farið þá
leið í Noregi að vilja eiga verkefnin
sjálfir, en ekki vera undirverktakar
hjá öðrum,“ segir Þorbergur. „Á
þann hátt höfum við getað flutt vinn-
una að mestu leyti hingað heim, en
ekki lánað menn inn á stofur erlend-
is. Það er auðvelt að halda fundi á
milli landa og ekki lengi verið að fara
á milli ef slíkt er nauðsyn. Meðan
eins lítið er að gerast hér heima og
raun ber vitni halda þessi norsku
hönnunarverkefni og önnur erlend
verkefni uppi þessum þætti atvinnu-
lífsins á Íslandi.“
Fjöldi fólks í norskum
verkefnum á Íslandi
Tölvumynd/VSÓ
Hönnun Fjölnotahúsið í Dröbak í Frogn er meðal verkefna VSÓ fyrir sveit-
arfélög í Osló og nágrenni. Húsið er ætlað til samkomuhalds af ýmsu tagi.
Unnið er að undirbúningi ferðar Íslandsstofu og fulltrúa verkfræðinga og
arkitekta til Noregs. Ráðgert er að farið verði síðari hluta næsta árs og er
tilgangurinn að kynna þjónustu íslenskra fyrirtækja á myndarlegan hátt.
Íslandsstofa hefur haft forgöngu um að fá norska sérfræðinga hingað
til lands í vikunni. Á mánudag var haldinn fundur til að kynna stærri opin-
berar framkvæmdir í Noregi á næstunni, eins og við vegagerð og járn-
brautir. Í fyrramálið verður haldinn fundur á Hótel Nordica þar sem gefið
verður yfirlit um framkvæmdir í norskum byggingariðnaði. Þá fjallar Sig-
urður Harðarson um reynslu Batterísins á norskum markaði.
Kynna sig fyrir Íslendingum
MIKLIR MÖGULEIKAR Á VERKEFNUM Í NOREGI