Morgunblaðið - 27.10.2012, Blaðsíða 28

28 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 27. OKTÓBER 2012
● Íslandsbanki hefur
hafið endurútreikning
á lánum einstaklinga
og fyrirtækja sem
bankinn telur að falli
undir dóma Hæsta-
réttar frá 15. febrúar
og 18. október sl. Um er að ræða ólög-
mæt gengistryggð lán sem lántakar
hafa greitt af í samræmi við gildandi
skilmála á hverjum tíma, samkvæmt því
sem fram kemur í fréttatilkynningu frá
Íslandsbanka.
Bankinn telur að dómurinn frá 18.
október taki einnig til ákveðinna lána
sem tekin voru til skemmri tíma en þau
sem reyndi á í dómunum og hefur
bankinn því að auki hafið endurútreikn-
ing á ólögmætum gengistryggðum bíla-
lánum og bíla- og kaupleigusamn-
ingum. Samkvæmt bráðabirgðaúttekt
er samtals um að ræða að minnsta
kosti 6.000 lán/samninga.
Íslandsbanki mun halda þeim við-
skiptavinum bankans sem endurút-
reikningurinn snertir upplýstum um
framgang mála, segir ennfremur í til-
kynningu Íslandsbanka.
Íslandsbanki endur-
reiknar bílalán
FRÉTTASKÝRING
Hörður Ægisson
hordur@mbl.is
Það er mjög þýðingarmikið fyrir íslensk
stjórnvöld að „brenn[a] engar brýr að baki sér“
áður en það liggur ljóst fyrir hver sé raunveru-
leg erlend skuldastaða þjóðarbúsins. Meðan sú
óvissa varir þarf því að stöðva gjaldeyrisflæði
frá landinu á vegum erlendra aðila.
Þetta kemur fram í minnisblaði, sem Morg-
unblaðið hefur undir höndum og er unnið af
mörgum sérfræðingum á fjármálamarkaði, en
þar segir ennfremur, í tengslum við fyrirhug-
aða nauðasamninga þrotabúa föllnu bankanna,
að nauðsynlegt sé fyrir Ísland að byggja „upp
sterka samningsstöðu gagnvart vogunarsjóð-
um ef í ljós kemur innan fárra ára að ekki sé til
nægur gjaldeyrir til að greiða gjaldeyrisskuld-
ir“.
Rétt eins og fram kom í fréttaskýringu við-
skiptablaðs Morgunblaðsins í fyrradag bendir
flest til þess að raunveruleg erlend skuldastaða
þjóðarbúsins sé neikvæð um hátt í 100% af
vergri landsframleiðslu, sem er um tvöfalt
verri skuldastaða en nýjustu hagtölur Seðla-
bankans sýna. Af þeim sökum er það mat sér-
fræðinganna að ef staðan sé svo slæm, að eng-
inn gjaldeyrir verður eftir í landinu sökum
hárra greiðslna af vöxtum og afborgunum af
erlendum lánum, þá verði stöðu „þjóðarbúsins
ekki lýst með öðrum hætti en að hún sé graf-
alvarleg“.
Gætum eignast óskuldsettan forða
Í minnisblaðinu, sem hefur verið sent á ýmsa
ráðamenn og embættismenn á undanförnum
dögum, er lagt til að Seðlabankinn neiti skila-
nefndum Kaupþings og Glitnis um að fara í
nauðasamninga. Afleiðingar þessa myndu
þýða að Kaupþing og Glitnir yrðu teknir til
gjaldþrotaskipta. Í ljósi þess að gjaldþrota
banki má ekki eiga ráðandi hlut í nýju bönk-
unum – Arion banka og Íslandsbanka – þyrftu
þrotabúin að selja eignarhluti sína hratt. Á það
er bent að ef slíkt yrði gert á tiltölulega lágu
verði, myndi hrein erlend skuldastaða þjóðar-
búsins batna. „Til að vinna í anda neyðarlag-
anna,“ segir hins vegar í minnisblaðinu, „mætti
þó greiða forgangskröfur út í gjaldeyri eins og
gert hefur verið. Myndi það líklega leiða til
lausnar á Icesave deilunni.“
Það er ennfremur talið þýðingarmikið að
vogunarsjóðirnir, en heimildir herma að um
80% krafna Kaupþings og Glitnis hafi tekið
eigendaskiptum frá hruni bankanna, fái ekki
fullt forræði yfir eignum þrotabúanna. Á það
er bent að tilgangur flestra vogunarsjóða sé að
selja eignir sem fyrst fyrir gjaldeyri til að geta
greitt sínum fjárfestum og því megi telja lík-
legt að sjóðirnir leitist við að finna lausnir sem
snúa að því að greiða út gjaldeyri sem fyrst.
„Ekki má vanmeta kunnáttu og reynslu vog-
unarsjóðanna til að finna lausnir á sínum við-
fangsefnum.“
Í öðru lagi, að mati þeirra sérfræðinga sem
skrifuðu minnisblaðið, þarf að búa svo um
hnútana að útgreiðslur úr þrotabúunum verði í
íslenskum krónum og að þær verði sérmerktar
undir fjármagnshöftum eins og aflandskrónur.
Að öðrum kosti er hætt við því erlendu kröfu-
hafarnir, sem ættu krónurnar, myndu reyna að
finna leiðir til að kaupa eignir á Íslandi, sem
hægt yrði að flytja til útlanda og skipta í gjald-
eyri.
Samið eftir að skuldastaðan er ljós
Í þriðja lagi þarf að tryggja að þrotabúin
selji allan sinn gjaldeyri til Seðlabankans í
skiptum fyrir krónur. Með því móti, telja höf-
undar minnisblaðsins, „gæti ríkið eignast
óskuldsettan gjaldeyrisforða sem liðkar fyrir
afléttingu gjaldeyrishafta að öðru leyti en
gagnvart þrotabúunum og aflandskrónu-
eigendum“.
Uppgjöri annars vegar eigna gömlu bank-
anna og hins vegar aflandskróna gæti verið
háttað með þeim hætti, er bent á í minnis-
blaðinu, að vogunarsjóðirnir og Íslendingar
kæmust að samkomulagi eftir að hin erlenda
skuldastaða þjóðarbúsins er komin í ljós. Ef
ekki verður aftur á móti hægt að ná samkomu-
lagi, sökum þess að vogunarsjóðirnir „vilja fá
meiri gjaldeyri en þjóðarbúið getur greitt og
leiðir til óstöðugleika í gengis- og peningamál-
um, verða vogunarsjóðirnir að vera áfram inni í
einhverju formi hafta.“
Má ekki vanmeta vogunarsjóði
Morgunblaðið/Eggert
Seðlabankinn Sérfræðingar segja brýnt að stjórnvöld brenni engar brýr að baki sér.
 Í minnisblaði sérfræðinga á fjármálamarkaði er lagt til að Seðlabankinn neiti að samþykkja nauða-
samninga þrotabúanna  Búin verði tekin til gjaldþrotaskipta  Allur gjaldeyrir fari til Seðlabankans
● Atvinnuleysi mældist rúmlega 25% á Spáni á þriðja ársfjórðungi en tugir
þúsunda starfa voru lagðir niður frá júlí til september, samkvæmt tölum frá
Hagstofu Spánar. Alls mælist atvinnuleysið 25,02% á þriðja ársfjórðungi sam-
anborið við 24,63% á öðrum ársfjórðungi.
Niðurskurður ríkisstjórnar Marianos Rajoy hefur mætt mikilli andstöðu
meðal almennings á Spáni og hefur verið boðað til allsherjarverkfalls þar 14.
nóvember næstkomandi. Atvinnuleysið er mest meðal ungs fólks en 52,34%
fólks á aldrinum 16-24 ára eru án atvinnu. Á öðrum ársfjórðungi mældist at-
vinnuleysið 53,27% hjá þessum hópi.
Liðlega fjórði hver Spánverji án atvinnu
● Fyrsta áfanga að skráningu Eimskips
er lokið en lokuðu útboði í 20% hlut í
félaginu er lokið. Umframeftirspurn var
í útboðinu, en samtals bárust tilboð fyr-
ir yfir 12.000 milljónir króna frá fjár-
festum.
Tilboðum var tekið fyrir 8.340 millj-
ónir króna á verðinu 208 kr. á hlut.
Umframeftirspurn
 


   
  
   
  

 




 
  
  

 
   
!"# $% " &'( )* '$*
+,-./0
,12.,,
+,-.-3
,,.113
,+.40
+0.4+-
+52.-3
+.24-+
+42.3,
+3/.+0
+,-.-0
,12.-,
+,0.+5
,,.1-
,,.1/2
+0.4-,
+53.+/
+.31+0
+43.,
+3/.3/
,,-.+-15
+,0.10
,13.,,
+,0.2
,,.+5/
,,.++
+4.1,-
+53.2,
+.3132
+43.-0
+32.+
Skannaðu kóð-
ann til að sjá
gengið eins og
það er núna á
Seðlabankinn var „ekki [...] fylgjandi“ þeim
breytingum sem Alþingi gerði á lögum um
gjaldeyrismál í mars síðastliðnum, sem vörð-
uðu tilslökun á „útgreiðslu gjaldeyris sem
þegar var laus til ráðstöfunar þegar lögin
voru sett“. Þetta kemur fram í svari Seðla-
bankans við fyrirspurnum Morgunblaðsins.
Bankinn bendir ennfremur á að honum
hafi einnig verið gert að birta reglur um ráð-
stöfun gjaldeyris af sölu annarra eigna sem
ekki eru líklegar til að valda óstöðugleika.
„Var þetta gert til þess að koma til móts við
kröfu frá slitastjórnum, sem ýmsir þingmenn
tóku undir.“ Þrátt fyrir að Seðlabankinn hafi
lagst gegn þessari breytingartillögu segir
hann ákvæðið ekki líklegt „til að valda óstöð-
ugleika þar sem hann mun ekki gefa út regl-
ur nema að stöðugleiki sé tryggður. Það kann
að þýða að reglurnar verði þrengri en ella.“
Spurður um þrýsting af hálfu slitastjórna
um að Seðlabankinn samþykki nauðasamn-
inga segir bankinn sér vera „kunnugt um
áhuga“ þeirra á að ljúka samningum. Þegar
undanþágubeiðnir berist muni þær hins veg-
ar því „aðeins [verða] veittar að nauðasamn-
ingar valdi ekki óstöðugleika“ og muni bank-
inn „taka þann tíma sem þarf“ í þeim efnum.
Seðlabankinn segir óvissu um „skuldastöðu
þjóðarbúsins ekki skipta þar meginmáli
vegna þess að Seðlabankinn mun gera kröfu
um að þannig verði um hnúta búið að hvert
þrotabú um sig valdi ekki óstöðugleika.“
Seðlabankinn studdi ekki breytingar
„ÝMSIR ÞINGMENN“ KOMU TIL MÓTS VIÐ KRÖFUR FRÁ SLITASTJÓRNUM
Draghálsi 14 - 16
110 Reykjavík
Sími 4 12 12 00
www.isleifur.is