Morgunblaðið - 20.11.2012, Blaðsíða 30

30 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 20. NÓVEMBER 2012
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
Við erum öll mjög spennt að sjá norðurljósin í
kvöld. Við ökum í rútu út í myrkrið og vonum
að aðstæður verði góðar,“ sagði hinn heims-
kunni hljómsveitarstjóri Sir Simon Rattle í
gær. Hann var þá nýkominn til landsins ásamt
hljómsveit sinni, Berlínarfílharmóníunni -
Berliner Philharmoniker, sem leikur á tón-
leikum í Eldborgarsal Hörpu í kvöld. Miðar á
tónleikana, sem haldnir eru undir yfirskrift-
inni „Tónagaldrar“, seldust upp á svipstundu,
enda er þetta ein rómaðasta sinfóníuhljóm-
sveit sem til er; talin ein af þremur bestu í
Evrópu. Á efnisskránni eru Atmosphéres eftir
Ligeti, Forleikurinn að Lohengrin eftir Wag-
ner, Jeux eftir Debussy, Daphnis og Chloé
eftir Ravel og þriðja sinfónía Schumanns.
Rattle lék á als oddi í gær og sagði tónleika-
ferðina hafa gengið afskaplega vel til þessa;
síðustu kvöld höfðu þau leikið í Kaupmanna-
höfn, Ósló og í Helsinki, og héðan liggur leiðin
til Svíþjóðar, Portúgal og Sviss. Nú var fyrsta
fríkvöldið á ferðalaginu og hann sagði alla
hljóðfæraleikarana hafa verið afar spennta að
sjá Ísland. „Á leiðinni hingað lágu allir með
nefin við gluggana hægra megin, við vorum
eins og krakkar í leikfangaverslun þar sem við
dáumst að landinu,“ segir hann.
Nú ættu allar hljómsveitir að koma við
„Síðustu kvöld lékum við í frábærum nýjum
tónlistarhúsum, í Kaupmannahöfn og í Hels-
inki, og nú getum við ekki beðið eftir að kynn-
ast Hörpu.
Í Ósló stýrði krónprinsinn athöfn fyrir tón-
leikana þar sem hann lýsti því yfir að nýja óp-
eruhúsið þeirra væri orðið að opinberu tákni
borgarinnar, rétt eins og óperuhúsið er í
Sydney. Kannski verður Harpa fljótlega orðið
slíkt andlit Reykjavíkur – með tímanum geta
þessar byggingar öðlast gríðarlega mikilvæga
táknræna merkingu. Ég hef heyrt afar lof-
samleg ummæli um Hörpu – nú ættu allar
hljómsveitir og hljóðfæraleikarar að koma hér
við á ferð á milli Evrópu og Bandaríkjanna,
það ætti að verða viðtekin venja. Við vitum
hvað tónlist skiptir miklu máli í menningarlíf-
inu hér,“ segir hann.
Sir Simon segir efnisskrá Berlínarfílharm-
óníunnar á þessari tónleikaferð vera „dásam-
lega“. Í henni megi vel upplifa styrkleika og
fjölbreytileika hljómsveitarinnar. Til að
mynda láti þau verk Ligetis og Wagners
renna saman. „Í verki Ligetis er eins og við
tökum ljósið aftur til sköpunar heimsins, þar
er engin ákveðin laglína, eða hryjandi í grunn-
inn – það er eins og að vera í íslensku lands-
lagi! En svo eftir alla þessa hljóma skiptir
skyndilega yfir í upphaf verks Wagners í A-
dúr og þá má heyra áheyrendur súpa hveljur,“
segir hann og brosir. Bætir við að þau leiki
þessa efnisskrá nú níu sinnum í röð og njóti
þess virkilega vel.
Segist standa á herðum risa
Berlínarfílharmónían á sér langa og glæsta
sögu. Hún var stofnuð árið 1882 og hefur frá
árinu 1963 átt sér aðsetur í Philharmonie-
tónlistarhöllinni; eldra tónlistarhús var
sprengt upp í seinni heimsstyrjöldinni. Sir
Simon Rattle hefur verið aðalhljómsveit-
arstjóri síðustu tíu ár og listinn yfir forvera
hans er afar glæsilegur. Þeirra á meðal eru
Hans von Bülow (1887-1892), Arthur Nikisch
(1895-1922), Wilhelm Furtwängler (1922-1945
og aftur 1952-1954), Herbert von Karajan
(1954-1989) og Claudio Abbado (1989-2002).
„Ég hef óneitanlega breiðar herðar að
standa á,“ segir Rattle þegar þessi nöfn eru
nefnd. „Því fylgir vissulega ákveðin pressa, og
ég finn að ég stend á herðum risa. Auðvitað er
andi þessara manna enn í hljómsveitinni. Í eitt
fyrsta skipti sem ég vann með henni sem
gestastjórnandi, og var að stjórna „fjórðu
Brahms“, þá benti einn elsti hljóðfæaleikarinn
mér á nóteringar á nótnablöðunum og sagði:
Sjáðu, þetta skrifaði Furtwängler. Hér vildi
hann að við kæmum fyrr inn og fengjum
þannig lengra hik fyrir framhaldið. Við getum
farið eftir nótunum þínum á æfingunni, en á
tónleikunum munum við aftur koma fyrr inn.“
Rattle hlær og segir að vissulega hafi hann
náð að setja sitt mark á hljómsveitina á liðn-
um áratug.
„Í frábærri hljómsveit sem þessari hafa
merkir karakterar sett mark sitt á allskyns
hefðir og venjur. Sem betur fer hefur þessi
karakter haldist þótt sveitin sé nú skipuð
fjölda fólks af 26 þjóðernum, aðeins rúmlega
helmingur er þýskur, og margir eru enn á þrí-
tugsaldri. Einkennandi hljómurinn sem berst
neðan úr grunninum og upp hefur haldið sér.“
Rattle hikar og bætir svo kersknislega við:
„Ekki einu sinni breskur stjórnandi hefur náð
að eyðileggja þennan hljóm!“
Spennt að leika í Hörpu
Ljósmynd/Michael Trippel
Stjórnandinn Sir Simon Rattle sveiflar sprotanum með Berlínarfílharmóníunni í Helsinki.
„Einkennandi hljómurinn sem berst neðan úr grunninum og upp hefur haldið sér,“ segir hann.
 Sir Simon Rattle
stýrir Berlínarfílharm-
óníunni í Hörpu í kvöld
Kór Keflavíkurkirkju hlaut nýverið
Súluna, menningarverðlaun
Reykjanesbæjar, árið 2012 fyrir
framlag sitt til eflingar tónlistarlífi
í Reykjanesbæ. Samkvæmt upplýs-
ingum frá bænum eru verðlaunin
veitt þeim sem unnið hafa vel að
menningarmálum í bæjarfélaginu
og var þetta í sextánda sinn sem
Súlan var afhent.
„Kór Keflavíkurkirkju var form-
lega stofnaður árið 1942 og hefur
haldið uppi fjölbreyttu og öflugu
tónlistarstarfi í Keflavíkurkirkju
frá þeim tíma. Núverandi organisti
og kórstjóri er heimamaðurinn
Arnór Vilbergsson og hér er á ferð-
inni ungur og metnaðargjarn at-
vinnumaður sem knýr tónlistar-
starfið áfram af miklum krafti,“
segir í tilkynningu frá bænum, en
þar kemur m.a. fram að 50 félagar
eru í kórnum í dag.
Ekki hefur verið venja að útdeila
peningagjöfum með menning-
arverðlaununum en í ár var gerð sú
undanteknin að úr menningarsjóði
Reykjanesbæjar voru veittar 150
þúsund krónur í orgelsjóð sem
stofnaður hefur verið til að hægt
verði að skipta út orgelinu í Kefla-
víkurkirkju.
Gleði Björk Þorsteinsdóttir, formaður menningarráðs, afhenti Arnóri Vil-
bergssyni, organista og kórstjóra, verðlaunin í Listasal Duushúsa.
Kór Keflavíkurkirkju
hlaut Súluna 2012
Árleg höfundakynning
Bókasafns Seltjarnarness
fer fram í kvöld kl. 20. Að
þessu sinni lesa þrír höf-
undar úr bókum sínum og
taka þátt í umræðum. Þeir
eru Árni Þórarinsson með
Ár kattarins, Einar Kára-
son með Skáld og Steinunn
Sigurðardóttir með Fyrir
Lísu.
Þröstur Helgason bók-
menntafræðingur stjórnar umræðum. Allir
eru velkomnir og er aðgangur ókeypis.
Bókmenntir
Höfundakynning
Steinunn
Sigurðardóttir
Blóðheitar
ástríður er yf-
irskrift tón-
leika Pamelu
De Sensi
flautuleikara
og Páls Eyj-
ólfssonar gít-
arleikara í
Salnum
Kópavogi í kvöld kl. 20. Á efniskránni er m.a.
Bachiana Brasileira nr. 5 og Distribuição de
Flôres eftir Heitor Villa-Lobos, Brasilískir
dansar eftir Celso Machado, Fantaasia Mulata
eftir Ernesto Cordero og Tango Suite: Hi-
stoire du Tango eftir Astor Piazzolla. Tónleik-
arnir eru þeir fyrstu af þrennum í tónleikaröð
kennara Tónlistarskóla Kópavogs (TKTK) á
starfsárinu.
Tónlist
Blóðheitar
ástríður í Salnum
Pamela De Sensi og Páll Eyjólfsson
Sagnakvöld verður haldið í
Safnahúsi Borgarfjarðar í
kvöld kl. 20. Þar verður les-
ið upp úr nýjum bókum,
farið með vísur og boðið
upp á almennt spjall. Ólafur
Steinþórsson les úr bók
sinni Urðarmána og Böðvar
Guðmundsson úr Töfrahöll-
inni. Þátttakendur í vísna-
spjalli eru Dagbjartur Dag-
bjartsson, Helgi Björnsson
og Þórdís Sigurbjörnsdóttir. Allir eru vel-
komnir.
Bókmenntir
Sagnakvöld
Böðvar
Guðmundsson
skóla-ogskjalaskápar
Skjala-hjólaskápar,
þegar þú þarft
að nýta
plássið betur