Alþýðublaðið - 15.05.1924, Blaðsíða 2

YBbBtA»l»
Frá AlMðnbrauðgerðmnL
Normalbrauöin
frá Alþýðubrauðgerðinni hafa hlotið almenna viðurkenningu bæjár-
búa fyrir gæði, og þau elga þá viðurkenningu skilið. í normal-
brauðum er meira og minna finmalaður rúgur, og þess betri og
þroskaðri sem rúgurinn er, þess betri verða brauðin. Alþýðubrauð-
gerðin hefir í mörg ár notað finmalað rúgmjöi frá Amerfku, en
rúgurinn þar er þroskaðii, mjölmeiri og næringarbetri en sá rúgur,
malaður eða ómalaður, er alla jafna flyzt hingað. Fyrir nokkrum
vikum þrutu birgðir okkar, en með Lagarfossi síðast kom sending
til brauðgerðarinnar at þessu ágæta ameriska rúgsigtimjöli, og hin
viðurkendu normalbrauð fást nú í aðalbúðinni og öllum ú'söiustöðum
Alþýðubrauðgerðarinnar.
Þagnarskflda.
„Eigentum ist nicht Pri-
vatsache" (eign er ekki
einkamál).
Walter Kathenau.
1 frumvarpi því um gengis-
skránlng og gjaideyrisveszlun,
er íjárhagsnefnd neðri delldar
bar fram og gert var að lögum
>i hvelli< í þinglokin, er svo
kveðlð á um nefnd þá þriggja
manna, er sett er samkvæmt þvi
og skipuð af ijármálaráðherra
og bönkunum, að hún sé ibundin
þagnarskyldu<.
Þessi þagnarskylda um fjár-
mál er að vísu ekkert nýmæli,
en úr því að þetta lokahumbug
þingsins minti á hana, aýnist
rétt að lita nokkru nánara á
gildi hennar og tilgaog.
Hvaða gagn gerir sllk þagn-
arskylda? Það verður ekki séð,
að hún geri almennlngi neitt
gagn, og er því f rauninni óskiij-
anlegt, að þingið, sem fyrst og
fremst á að taka tillit til hins
•amelginiega gagns landsmanna,
akull taka þetta ákvæði upp í
lögln. Hitt er Ijóst, að einstakl-
ingum getur þetta komið að
miklu gagni og hjálpað þeim
Btórkostlega til að koma ár sinni
íyrir borð á kostnað almennings.
Rúm leyfir ekki að rekja dæmi
þessa, enda eru þau deglnum
Ijósari, en minna má rétt á öll
þau hueyksii i fjármálum, sem
komlst bafa upp á siðustu timum
og skapast hafa við þá leynd,
sem löghelguð er víðast hvar nm
íjármál, svo sam hið alkunna
Landmandsbanka hneyksli i Dan-
mörku, bankahrunin i Noregi og
vfðar, steinolíuhneykslið í Banda-
rikjunum og siðast, en ekki sfzt,
gengislækkun islenzku krónunn-
ar, sem unt hefir verið að koma
i kring vegna ieyndarinnar um
meðferð þess fjár, sem fæst fyiir
útflutning8vörur landsmanna.
Alt það tjón, sem þessi skakka-
íöll hafa bakað alþýðu í þess-
um iöndum, á rót sfna að rekja
til þagnarskyidunnar um fjár-
mái einstaklinga. Sakir hennar
hefir ekki verið unt að hafa
ettirlit með þvf, hvernig og f
hverjar áttir fjárstranmuoum, ssm
yltwa aiþýðnnnar skapaði, var ,
veitt, svo að hún vissi ekkert
fyrr en alt var farið að forgörð-
um. Þó hafa vitrir og glöggir
fjármálamenn fyrir nokkru séð,
að fjármálln hafa svo víðtæk
áhrif, að ótækt er, að þau séu
af ásettu ráði falin, eins og um-
mæli þau, er hér eru höfð að
einkunnarorðum, bera Ijóstegt
vitnl.
Þegar nú sýnt er, að þagnar-
skylda um ijármál er almenn-
ingi ekkl að neinu gagni, en
getur bakað honum stórkostlegt
tjón, til hvers er hún þá? Þá
hlýtur hún að vera miðuð við
hag einstaklinga, og svo er
lika f raun og veru, og hið und-
arlega er það, að hún skuli lög-
fest, þar sem hún veltlr hags-
manum einstaklinga forréttindi
fram yfir hagsmuni samfélagsins,
en að öðru leyti er hún óþörf.
Dómstólarnir öryggja eignir ein
staklinga gagnvart ágengni ann-
ará einstaklinga. og þeir ættu
Sð vera nóg trygging fyrir, að
menn biðu ekki tjón við þáð,
að fjármál væru opinber, og auk
þeas geta flestir unt mönnum
þess, er þeim ber réttllega.
Þagnarskylda getur því ekkl
gert annað en að veita mönnum
færl á að klófesta eða, varðveita
það, er þeir hafa ekki neinn
rétt tll. Hún kemur því einkum
að gagni í þrem tilfeilum: i.
þegar menn þurta að haldá á
meira lánstrausti en þeir eiga
skilig, 2. þegar menn þykjast
þurta að selja eitthvað dýrara
en réttmætt er, og 3. þegar
menn þurfa að vernda eignlr
Hvers vegna
er bezt að auglýsa í AlþýðublaðinuT
Vegna þess*
■ð það er allra blaða mest le»ið.r.(Ekk>
ert blað hefir t. d. verið lesið af
annari eins áfergju á Alþingi í
vetur.)
að það er allra kaupstaða- og dag*
blaða útbreiddast.
að það er lítið og þvi fcvalt lasið frá
upphafi til enda.
að sakir alls þessa koma auglýsingar
þar að langmestum notum.
að þess eru dæmi, að menn og mál-
efni hafa beðið tjón við það að
auglýsa ekki í Alþýðublaðinu. —
(Nafnkunnur íslenzkur rithöfundur
hélt í vetur fyrirlestur um alment
hugðarmál fyrir hálftómu húsi, af
því aðhann auglýsti ekki í Alþýðu
blaðinu.)
Hafið þér ekki lesið fþotta?
Veggfððnr,
yfir 100 tegundir,
ÓJýit, — Vandaö.
— Enskar stærðir.
Hf. rafmf. Hiti & L jðs.
Laugaveg 20 B. — Sími 830.
sfnar fyrir tiltöldum sköttum af
eignum eða tekjum.
Þagnarskyldan er þsnnig bein
lögvernd fyrir svik og pretti
einstaklinga f fjármálum; hún er
þar af leiðandi siðspillandi, og
er þvl ekki undariegt, þótt tjón
hafi hlotist af henni,
Auk þess gengur þessl þagn-
arskyida ekki jafnt yfir alia, þv|