Morgunblaðið - Sunnudagur - 25.11.2012, Blaðsíða 12

Úttekt
12 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 25.11. 2012
Jólabókasalan er kominn í fullan gang ogflestir bókatitlar eru komnir út. Sam-kvæmt könnun sem Félag íslenskrabókaútgefenda gerði gáfu 66,6% Íslend-
inga bók í jólagjöf fyrir jólin 2011. Bú-
ast má við að hlutfallið verði álíka í ár, enda
hefur sú orðið raunin um áratuga skeið.
Verð á bókum í ár virðist vera að hækka í
sama takti og síðustu árin. Verðið nú er þó
líkast til hærra en við er að búast þegar nær
dregur jólum í harðnandi samkeppni.
Eins og línurit hér að neðan sýna hefur
bókaverðsvísitala Hagstofu Íslands þróast í
takt við neysluverðsvísitölu.
Vísitölurnar í takt við Arnald
Til gamans var leitað til Eymundsson með
upphaflegt verð á bókum Arnaldar Indr-
iðasonar síðustu tíu árin og þróun á verði
borin saman við vísitölurnar, enda hefur Arn-
aldur gefið út bók árlega síðasta áratuginn og
lengur. Þar kemur glöggt í ljós að vísitöl-
urnar og Arnaldur hafa þróast í takt síðustu
árin, sem kannski þarf ekki að koma á óvart
en engu að síður áhugaverðar niðurstöður.
Í bókatíðindum má sjá að framboð af bók-
um er mjög mikið í ár.
„Í skráningum talið þá hafa aldrei verið
jafn margir titlar í bókatíðindum og nú í ár.
En það segir ekki alla söguna því það er ver-
ið að margtelja titla, hljóðbókagerðina, kilju-
gerðina og rafbókagerðina. Þannig eru 842
titlar skráðir í bókatíðindi og voru helmingi
færri fyrir um áratug,“ segir Kristján. Hann
telur að þróunin muni á næstunni verða í þá
átt að sum verk verði gefin út í fjórum til
fimm mismunandi útgáfum, innbundin, í
litlum og stórum kiljum, hljóðbókum og raf-
bókum. Til samanburðar voru 757 skráningar
í fyrra og 747 árið 2010.
„Hvað varðar fjöldann í bókatíðindunum al-
mennt borið saman við fyrri ár eru rauntöl-
urnar mjög svipaðar. Það er ekki mikil fjölg-
un á skáldverkum, en mikið er af skáldsögum
eftir þekkta atvinnuhöfunda og minna af
sjálfsútgáfum en var. Ljóðabókaútgáfan er af-
skaplega svipuð og hefur verið,“ segir Krist-
ján en að ævisagnaútgáfa sé á undanhaldi og
fari niður fyrir þrjátíu titla í ár.
Hugtakið „uppseldur“ hverfur
„Við erum eina Evrópuþjóðin sem er með
sama skatt á öllum bókformum, hvort sem
það er hljóðbók, rafbók eða prentuð bók,“
segir Kristján og telur að rafbækur muni í
meira mæli ryðja sér rúms á markaðnum.
„Það tók bókaútgefendur svolítinn tíma að
setja sig í gírinn því það var enginn afgerandi
endursöluaðili sem kom inn og sagði: Heyrðu,
við viljum gera þetta og fá þetta í gang.“
Það vekur athygli að verðmunur á rafbók-
um og innbundnum bókum er ekki ýkja mik-
ill. Spurður að því hvort munurinn ætti ekki
að vera meiri segir Kristján: „Þróunin á raf-
bókunum er að nýir titlar eru ekkert ódýrari
en rafbækurnar. En um leið og eldri bæk-
urnar koma inn þá breytist það og eftir því
sem verður meira úrval á íslenskum rafbók-
um þá munum við sjá stærra verðbil en nú
er. Ég held að úrvalið muni búa það til.“
Hann segir að fólk geri óraunhæfar vænt-
ingar til lágs verðs á nýjum rafbókum því
menn stilli verðinu upp þannig að það fáist
upp í kostnaðinn við að framleiða vöruna. Það
þurfi eftir sem áður að greiða fyrir ritstjórn,
markaðssetingu, höfundalaun og fleiri þætti.
Þó að það sé enginn prentkostnaður þá sé
samt talsverður efniskostnaður við rafbókina.
„Það lækkar um leið og menn geta farið að
kaupa fleiri titla frá ýmsum tímum því hug-
takið „uppseldur“ hverfur í rafbókageiranum.
Það verður aldrei neitt uppselt og um leið og
það gerist þá eðlilega stilla menn verðinu allt
öðruvísi. Eldri bækur munu verða á öðru
verði og þá verður til önnur verðuppbygging
þannig að þegar menn fara að taka heild-
arkúrfuna og skoða hana mun verðið hlut-
fallslega lækka. En fyrir nýjar bækur, hvort
sem er rafbækur eða prentaðar hljóðbækur,
eru menn alltaf að greiða fyrir kostnaðinn við
að búa þær til, ritstýra þeim og koma þeim á
koppinn.“
Þýdd skáldverk koma út allt árið
Í úttekt blaðamanns á verði reyndust allir
titlar þýddra skáldverka eingöngu koma út á
kilju. „Sú þróun hefur átt sér stað undanfarin
ár að útgáfa innbundinna þýðinga er smám
saman að leggjast af, nema þá einhver klass-
ísk verk. Það stafar aðallega af því að mark-
aðurinn fyrir þýðingar er í æ meira mæli
heilsársmarkaður fyrir fólk sem les sjálft.
Þetta er athyglisverð breyting frá því sem
áður var þegar bókamarkaðurinn var aðallega
gjafamarkaður. Þýðingar eru að koma út allt
árið um kring og eru í æ meira mæli í kilju
og stílaðar inn á að fólk kaupi strax og lesi
sjálft,“ segir Kristján.
JÓLABÓKAMARKAÐURINN Í ÁR
Verð á rafbókum mun
lækka með fleiri
útgefnum bókatitlum
SUNNUDAGSBLAÐIÐ GERIR HÉR ÚTTEKT Á BÓKAVERÐI Í ÁR OG VERÐÞRÓUN SÍÐUSTU ÁRA. EINNIG
VAR RÆTT VIÐ KRISTJÁN B. JÓNASSON, FORMANN FÉLAGS ÍSLENSKRA BÓKAÚTGEFENDA, UM BÓKAÚTGÁFUNA Í
ÁR, ÞÁ ÞRÓUN SEM ÞAR ER AÐ EIGA SÉR STAÐ, UM ÚTGÁFUFORMIÐ OG VAXANDI ÚTGÁFU RAFBÓKA.
Ingvar P. Guðbjörnsson ipg@mbl.is
Arnaldar-vísitalan
7.000 kr.
6.000 kr.
5.000 kr.
4.000 kr.
3.000 kr.
2.000 kr.
1.000 kr.
0 kr.
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
450
400
350
300
250
200
150
100
50
0
Verð í Eymundsson í nóvember
ár hvert á bókum Arnaldar Indriðasonar.
Heimildir : Hagstofa Íslands, Eymundsson
2002
Vísitala bóka í október árin 2002-2011. Grunnvísitalan (100) er frá árinu 1997.
Vísitala neysluverðs.
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
224,1
400,7
163,9
115,4
Reykja-
víkur-
nætur
6.499 kr.
Einvígið
5.999 kr.Furðu-
strandir
5.690 kr.
Svörtu-
loft
5.690 kr.
Myrká
4.990 kr.Harðskafi
4.790 kr.
Konungs-
bók
4.390 kr.
Vetrar-
borgin
4.390 kr.
Kleifar-
vatn
4.390 kr.
Bettý
4.390 kr.
Röddin
4.390 kr.