Morgunblaðið - 11.12.2012, Blaðsíða 22

SVIÐSLJÓS
Björn Jóhann Björnsson
bjb@mbl.is
Boeing-vélarnar af gerðinni737 MAX, sem Icelandairpantaði í síðustu viku, erueftirsóttar hjá flug-
félögum ef marka má vef Boeing-
verksmiðjanna bandarísku. Frá því
að þessi tegund var kynnt til sög-
unnar í ágústmánuði í fyrra er búið
að panta ríflega 1.000 vélar frá 16
flugfélögum víða um heim. Eru þær
sagðar mun langdrægari en núver-
andi 737-útgáfa og hreyflanir mun
sparneytnari. Er eldsneytisnotkun
talin minnka um 13-15% á hvert
sæti, miðað við eldri gerð Boeing
737, en sé miðað við Boeing 757-
vélar í flota Icelandair í dag er elds-
neytissparnaðurinn meira en 20% á
sæti. Hreyflarnir eru jafnframt
hljóðlátari.
Icelandair pantaði 12 nýjar Bo-
eing-vélar og er með kauprétt á 12
vélum til viðbótar. Fyrstu vélarnar
verða afhentar í byrjun árs 2018.
Átta eru af gerðinni 737 MAX8 og
taka 153 farþega í sæti og fjórar
MAX9, sem taka 172 farþega. Þess
má geta að Boeing 757-200 tekur 183
farþega.
Kaupa útblásturskvóta
„Stærsti munurinn liggur í nýjum
hreyfli,“ segir Hilmar B. Baldurs-
son, flugrekstrarstjóri Icelandair,
spurður um helstu nýjungina í Bo-
eing 737MAX í samanburði við sam-
bærilegar flugvélar. Icelandair var á
sínum tíma með 737-400-vélar í
notkun en þetta er önnur kynslóð
B737-flugvéla frá þeirri tegund. Í
millitíðinni framleiddi Boeing 737
NG (New Generation). „Hreyfillinn
nýtir eldsneytið betur, eldsneytis-
kostnaður minnkar og mengunin
minnkar með minni útblæstri. Þegar
við stækkum flugflotann þurfum við
að kaupa útblásturskvóta vegna
nýrra reglna Evrópusambandsins.
Hagkvæmnin snýr því bæði að elds-
neytisnotkun og minni útblæstri.
Nýr hreyfill þýðir að vélarnar geta
flogið lengra,“ segir Hilmar en nýju
Boeing-vélarnar verða notaðar í flug
til Evrópu, austurstrandar Banda-
ríkjanna og Kanada. Áfram verða
757-200-vélarnar notaðar í lengra
flug eins og til vesturhluta Banda-
ríkjanna.
Hilmar segir MAX-vélarnar upp-
færðar að mörgu leyti. Þannig sé ný
hönnun á innréttingunum og t.d.
meira rými fyrir handfarangur og
meira pláss fyrir farþega. „Hönn-
unin er þannig að farþegarýmið
virkar stærra, með betri nýtingu.
Við fáum allra nýjustu tækni í flug-
leiðsögu og stjórnborðið fyrir fram-
an flugmennina í flugstjórnarklef-
anum verður með sama hætti og
787-vélarnar, eða með nýjustu tækni
sem völ er á í dag,“ segir Hilmar en
Icelandair mun einnig á næstu fimm
árum endurnýja búnað í flugstjórn-
arklefum 757-vélanna.
Meðal þess sem munar á vélum
Airbus og Boeing er að sömu flug-
áhafnir geta verið á öllum tegundum
Airbus, með aukaþjálfun á milli teg-
unda, á meðan þjálfunin á Boeing fer
yfirleitt eftir flugvélategund. Hilmar
segir reyndar sum flugfélög nota
sömu áhafnir á 737- og 757-vélum.
„Við höfum ekki ákveðið hvort við
förum þá leið eða verðum með sér-
stakar áhafnir á þessum vélum,“
segir Hilmar og bendir á að Ice-
landair noti sömu áhafnir í dag á
757- og 767-vélum félagsins.
Eins og kemur fram hér til hliðar
var Icelandair einnig í viðræðum við
Airbus um kaup á nýjum flugvélum.
Hilmar segir tveggja ára greining-
arvinnu hafa farið fram áður en end-
anleg ákvörðun var tekin í síðustu
viku. „Báðir kostir komu vel út en
þegar allir þættir lágu fyrir varð nið-
urstaðan sú að Boeing 737MAX varð
fyrir valinu,“ segir Hilmar.
Hagkvæmari vélar
og menga minna
Ljósmynd/Icelandair
Ný kynslóð Þotur af gerðinni Boeing 737 MAX eru væntanlegar til landsins
í ársbyrjun 2018. Samhliða hyggst Icelandair áfram nota Boeing 757-vélar.
22
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 11. DESEMBER 2012
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Jóhanna Sig-urðardóttirforsætisráð-
herra sér ekkert
einkennilegt við
það að reyna að
þröngva í gegn
heildarendur-
skoðun stjórnarskrárinnar á
handahlaupum á sama tíma og
hún gefur út skýrslu „um vand-
aða lagasetningu“ og fleira. Í
þeirri skýrslu segir að mikil
áhersla sé lögð á það „á al-
þjóðavettvangi að bæta fagleg-
an undirbúning laga- og reglu-
setningar“. Og bætt er við: „Til
þess að dragast ekki aftur úr á
þessu sviði er nauðsynlegt að
íslensk stjórnvöld og Alþingi
taki málið föstum tökum.“ Í
skýrslu forsætisráðherra segir
ennfremur: „Setja þarf fram
ákveðin leiðarjós um undirbún-
ing lagasetningar, svo sem um
upplýsingaöflun, mat á áhrifum
og samráð.“
Fyrst forsætisráðherra horf-
ir út fyrir landsteinana í
skýrslu sinni er ekki úr vegi að
nefna að „á alþjóðavettvangi“
er ekki algengt að stjórnar-
skrár rótgróinna lýðræðisríkja
séu settar í pappírstætarann og
nýjar skrifaðar frá grunni og
afgreiddar með óðagoti og í
miklum ágreiningi við stóran
hluta þings og þjóðar. Að vísu
er heimurinn sennilega að
verða vitni að þess háttar
vinnubrögðum í Egyptalandi,
en jafnvel íslensk stjórnvöld
með þá sýn sem þau hafa á at-
burði utan Íslands hljóta að sjá
að við ættum ekki að leita fyr-
irmyndar í þeirri atburðarás.
Forsætisráðherra segist í
skýrslunni vilja setja fram
„ákveðin leiðarljós“ um und-
irbúning lagasetningar, upp-
lýsingaöflun, mat á áhrifum og
samráð. Verði vinnubrögðin við
stjórnarskrána höfð að leiðar-
ljósi í þessu efni er ekki við
góðu að búast. Um er að ræða
mikilvægustu lagasetningu
sem ríki getur lagt út í og
vinnubrögðin hafa verið þannig
að aðdragandinn einkennist af
handarbakavinnubrögðum og
lögbrotum og mat á áhrifum
lagasetningarinnar hefur ekki
farið fram og mun ekki fara
fram ef ríkisstjórnin fær að
ráða.
Um samráðið er svipaða sögu
að segja og í öðrum tilvikum
þegar núverandi ríkisstjórn á í
hlut. Litlar umræður eru leyfð-
ar og þegar þingmenn hyggjast
ræða málin er talað um málþóf.
Ekkert eðlilegt eða hefðbundið
samráð er haft við þá sem eðli
máls samkvæmt ættu að fá
málið til umsagnar og hafa
sveitarfélögin til að mynda
kvartað undan því að fá ekki
tækifæri til að tjá sig.
Sömu sögu er að
segja um fræði-
menn á þessu sviði
sem þingnefndir
hafa leitað til. Ein-
hverjir þeirra hafa
beðist undan því að
gefa álit á stjórnar-
skrárfrumvarpinu þar sem tími
hafi ekki verið gefinn til að
gera það með vönduðum hætti.
Aðrir reyna nú eftir fremsta
megni að veita þingnefndum
ráðgjöf og sjást á hlaupum á
milli nefndarfunda vegna óeðli-
legra tímamarka sem stjórn-
völd hafa sett nefndum þings-
ins til að afgreiða málið.
Um helgina kom svo glöggt
fram hvað forsætisráðherra
hefur í huga þegar samráð í
þessu efni er annars vegar.
Hún segir mikilvægt að ná
samstöðu um málið, en bætir
svo við: „En það má ekki vera á
kostnað stórra mála eða atriða í
stjórnarskránni sem brýnt er
að ná fram.“
Samráðið á með öðrum orð-
um að vera sama sýndar-
samráðið og jafnan áður. Tím-
inn sem gefinn er til að fjalla
um málið er hafður óeðlilega
skammur og áhersla á sam-
stöðu og samráð víkur fyrir
vilja ríkisstjórnarinnar. Ólíkar
skoðanir eru leyfðar um málið,
en aðeins ef þær fara saman við
vilja stjórnvalda. Að öðrum
kosti verður leitast við að valta
yfir þingið og ekkert gefið fyrir
vönduð vinnubrögð við laga-
setningu. Ætlunin er að
þröngva málinu í gegn með
minnsta mögulega meirihluta
ef ekki vill betur til og stjórn-
völd láta sig engu varða hvort
sú stjórnarskrá sem þau með
þessu móti kunna að ná að
knýja í gegn njóti umtalsverðs
stuðnings landsmanna eða
ekki.
Um stjórnarskrá lýðræðis-
ríkis þarf að vera góð samstaða
og hún þarf að vera vönduð,
heilsteypt og vel unnin. Ís-
lenska stjórnarskráin var sett
með nánast einróma stuðningi
og henni hefur síðan verið
breytt í nokkur skipti með
mjög víðtækum stuðningi.
Sjálfsagt er að halda áfram að
laga hana til í varfærnum og
vönduðum skrefum. Offors og
yfirgangur eiga hins vegar ekk-
ert erindi í svo mikilvæga laga-
setningu.
Borin von er að forsætisráð-
herra muni öðlast skilning á
þessu og augljóst að hennar
eina markmið er að skilja eftir
sig nýja stjórnarskrá sama
hvaða verði hún er keypt. Ólíkt
forsætisráðherra ættu aðrir
stjórnarliðar að geta horft fram
í tímann og séð hvílík hætta er
á ferðum. Þeir hljóta að vilja
stöðva þessa glæfraför.
Forsætisráðherra
mun ekki skipta um
skoðun, en aðrir
stjórnarliðar geta
enn sýnt ábyrgð}
Heildarendurskoðun
á handahlaupum
D
eila Ísraela og Palestínumanna
fyrir botni Miðjarðarhafsins
hefur nú staðið í áratugi og fátt
sem bendir til þess að lausn sé í
sjónmáli sem tryggi varanlegan
frið þeirra á milli. Ljóst er að þar hafa hvorir
tveggja gert ýmislegt í gegnum tíðina sem
ekki er hægt að verja og er langur vegur frá
því að deilan sé einungis annars vegar svört
og hins vegar hvít eins og gjarnan er látið að
liggja.
Báðum megin eru og hafa verið áhrifamiklir
einstaklingar sem hafa engan áhuga haft á því
að varanlegur friður kæmist á nema þá að
þeirra ýtrustu kröfum yrði fyrst fullnægt. Og
báðum megin er og hefur eins verið fyrir að
fara einstaklingum sem hafa verið fylgjandi
því að ná samkomulagi í deilunni en hafa ekki
síst átt erfitt um vik vegna hinna.
Hins vegar hefur í umræðum um deiluna á Vest-
urlöndum, og væntanlega víðar, verið nokkuð áberandi
sú tilhneiging að stilla málinu þannig upp að annar að-
ilinn hefði svo gott sem ekkert sér til málsbóta á meðan
hinn væri allt að því saklaust fórnarlamb. Einkum virðist
sem umræðan hafi, í seinni tíð að minnsta kosti, verið
með þessum hætti Palestínumönnum í vil.
Eftir að Hamas-samtökin, sem skilgreind eru sem
hryðjuverkasamtök meðal annars af Bandaríkjunum og
Evrópusambandinu og ekki að tilefnislausu, náðu völd-
um á Gaza-ströndinni í kosningum fyrir nokkrum árum
hefur þessi tilhneiging ennfremur náð til
þeirra hjá ýmsum sem tekið hafa undir mál-
stað Palestínumanna.
Þannig hefur því meðal annars verið haldið
fram að Hamas-samtökin hafi með öllu sagt
skilið við það markmið að Ísrael skuli tortímt.
Meðal annars hélt formaður utanríkismála-
nefndar Alþingis, Árni Þór Sigurðsson, þessu
fram í umræðu í þinginu 20. nóvember síðast-
liðinn. Þar mótmælti hann þeim orðum
Bjarna Benediktssonar, formanns Sjálfstæð-
isflokksins, að þetta væri enn stefna samtak-
anna.
Engu að síður er ljóst, ekki síst af yfirlýs-
ingum ýmissa forystumanna Hamas-
samtakanna, að umrætt markmið lifir tals-
vert góðu lífi. Þannig sagði til að mynda póli-
tískur leiðtogi samtakanna, Khaled Meshaal,
í ræðu á fjöldafundi á Gaza-ströndinni sl. laugardag að
ekki væri í boði að semja um skiptingu þess landsvæðis
sem Ísraelar og Palestínumenn hafa deilt um. Enn-
fremur hafnaði hann því að Ísrael yrði viðurkennt sem
ríki.
Með öðrum orðum er það einfaldlega svo, eins og kom-
ið var inn á í upphafi, að deila Ísraela og Palestínumanna
er talsvert flóknari en svo að þar sé allt svo að segja öðr-
um aðilanum að kenna. Það er óskandi að umræðan um
þessi mál eigi eftir að verða málefnalegri en oft til þessa
og að hafður sé í huga málshátturinn að sjaldan veldur
einn þá tveir deila. hjorturj@mbl.is
Hjörtur J.
Guðmundsson
Pistill
Sjaldan veldur einn …
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
Forráðamenn Icelandair voru
einnig í viðræðum við flug-
vélaframleiðandann Airbus um
kaup á nýjum vélum fyrir félag-
ið. Skýrðist það ekki fyrr en
skömmu fyrir fréttamannafund
í síðustu viku hvor kosturinn var
valinn. Haft var eftir Björgólfi
Jóhannssyni, forstjóra Iceland-
air Group, á mbl.is að Boeing
737MAX hefði verið talinn betri
kostur. „Það eru mjög margir
þættir sem koma inn í svona út-
reikninga og einn þátturinn er
verðið,“ sagði Björgólfur.
Hilmar flugrekstrarstjóri seg-
ir Icelandair og forvera þess
hafa í meira en 40 ár átt gott
samstarf við Boeing. „Við
hlökkum til áframhaldandi sam-
starfs við innleiðingu á Boeing
737 MAX vélinni,“ segir Hilmar.
Í viðræðum
við Airbus
FLUGVÉLAKAUPIN
Airbus Þota af gerðinni A320.