Morgunblaðið - Sunnudagur - 17.02.2013, Qupperneq 44

44 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 17.2. 2013
D
jarfar fyrir degi nýjum, dynur
þrumurödd úr skýjum,“ var ein-
hvers staðar ort. Og það hefði
getað verið forspá fyrir það sem
íbúar Chelyabinsk upplifðu, en
borgin sú er sögð vera 1.500
kílómetra austur af Moskvu.
Snertur af heimsendi
Það var morgunn og það heyrðist þrumurödd af
himnum, drunur miklar, logi, strókur, blossi og
sprenging. Höggbylgja skall á, grjót og mylningur
eins og haglél frá himni. „Heimurinn ferst,“ heyrðist
hrópað. Rúður splundruðust. Þrjú þúsund byggingar
skemmdust, að sögn borgaryfirvalda. En það var
ekki skýjað. Þess vegna náðust myndir af fyrirbær-
inu, einstæðar myndir. Því vísir menn og fróðir segja
að ekki séu til skráðar heimildir um loftsteinafall af
þessu tagi á borg eða þéttbýli.
Vera má að þær upplýsingar sem stuðst er við þeg-
ar þetta er skrifað séu ekki fullkomnar. En loftsteinn-
inn sem kom án þess að gera boð á undan sér er sagð-
ur hafa verið 15 metrar í þvermál og vegið um 10
tonn. Leikmanni þykja þær tölur ekki mjög ógnvæn-
legar, en áttar sig á að fleira kemur til. Stjörnukíkj-
arar með nákvæm tól hafa sagt frá öðrum loftsteini
sem flaug framhjá jörðu um líkt leyti. Sá hafi verið
um 50 metrar í þvermál. Virðast heldur ekki nein
ósköp en sá stærðarmunur er mikill þegar loftsteinar
eiga í hlut. Loftsteinninn sem rakst á jörðina komst
þó ekki þangað í einu lagi. Hann er sagður hafa nálg-
ast á 54 þúsund kílómetra hraða á klukkustund og
hafa splundrast í 30-50 kílómetra hæð. (Við Íslend-
ingar miðum flest við turn Hallgrímskirkju en nefn-
um nágranna hans Esjuna til viðmiðunnar í þessu til-
viki, en hún nær um kílómetra hæð). Höggbylgja
myndaðist og sjálfsagt var það hún sem olli mestu
tjóni á mannvirkjum og skaða á fólki. En sagt er að
allt að eitt þúsund manneskjur hafi skaddast.
Heimatilbúnar hættur og hinar
Þeim, þar eystra, sem kom helst heimsendir í hug,
var nokkur vorkunn. Fyrir hálfri öld eða svo hafði
mannskepnan náð þeim þroska eftir árþúsunda basl
að hún var loks orðin einfær um að standa fyrir
heimsendi. Hinu kalda stríði er nú formlega lokið. En
þjóðum, sem ekki höfðu þá aðgang að því að taka þátt
í hugsanlegri alheimseyðileggingu, virðist enn kapps-
mál að komast í slíkan klúbb. Frá kaldastríðslokum
hafa Indland og Pakistan bæst í þann hóp og nú síð-
ast hin bláfátæka Norður-Kórea, sem sprengdi ein-
mitt enn einu sinni hjá sér skömmu áður en loft-
steinninn hitti á gufuhvolf jarðar. Og Íran er talið
komið vel á veg með að eignast sínar sprengjur þrátt
fyrir andóf og einangrunartilburði frá viðurkenndum
kjarnorkuveldum. En þrátt fyrir þessa óskemmtilegu
þróun er það almennt álit að heimsendir með kjarn-
orkuvopnum sé nú fjarlægur möguleiki. Sumir telja
að loftslagsbreytingar, jafnvel þær sem mannfólkið
ýti undir, hafi skotið kjarnorkuvánni langt aftur fyrir
sig. En sjálfsagt eflist nú hópur þeirra sem trúa á
eyðingamátt loftsteina. En svo skemmtilega vill til að
sumir loftsteinamanna telja að einmitt kjarnorku-
sprengjan geti varið jörðina fyrir loftsteinsheims-
enda. Hún yrði þá send í veg fyrir hættulegan loft-
stein og annaðhvort látin sprengja hann í
nægjanlegar tætlur eða þá að ýta honum út af sinni
vondu braut, svo hann flygi framhjá jörðinni okkar,
eins og 50 metra loftsteinninn gerði hjálparlaust nú
fyrir helgina.
En geta fréttir um að hnullungur úr geimgrjóti,
ekki stærri en sá sem hrelldi íbúa Chelyabinsk, geti
gert slíkan óskunda, bent í þá átt að manneskjan sjálf
sé ekki sá örlagavaldur tilveru sinnar eins og haldið
er fram? Allt sem hún aðhefst sé smálegt við yf-
Loftsteinar
eru ekki úr
lofti þótt þeir
komi þaðan
* En þegar framboðum fjölgarþessi ósköp, eins og sýnist getagerst í þeim kosningum sem í hönd
fara, er ekki víst að hefðbundnar að-
ferðir séu fengsælar. Kannski gæti
flokkum gagnast best að ganga
hressilegir til leiks og láta með öllu
vera að breiða yfir nafn og númer.
Reykjavíkurbréf 15.02.13