Morgunblaðið - 15.03.2013, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. MARS 2013
Fjármálaráðherra hefur lagt fram
frumvarp á Alþingi þar sem íbúðar-
eigendum sem hafa tekið fasteigna-
veðlán til kaupa eða byggingar á
íbúðarhúsnæði með veði í fasteign
annarra, eru tryggðar sérstakar
vaxtabætur, svonefndar lánsveðs-
vaxtabætur.
Sett er að skilyrði að íbúðareig-
andi hafi átt fasteignina 31. desem-
ber 2010 og hafi ekki fengið höf-
uðstól lána lækkaðan fyrir
gildistöku laganna. Ennfremur eru
þau skilyrði sett að lánsveðs-
vaxtabætur gildi einungis um fast-
eignaveðlán sem stofnað var til
vegna fasteignakaupa sem fóru
fram á tímabilinu 1. janúar 2004 til
og með 31. desember 2008.
Gæti kostað um 500 milljónir
Fram kemur í skýringum með
frumvarpinu að áætlað er að þessar
aðstæður eigi við u.þ.b. 2.000 heim-
ili. Lánsveðsvaxtabætur skulu
nema 2% af mismun á eftirstöðvum
allra fasteignaveðlána 31. desem-
ber 2010 og 110% af fasteignamati
fasteignarinnar. Lánsveðs-
vaxtabætur mega ekki vera hærri
en 160 þúsund kr. hjá einstaklingi
og 280 þúsund kr. hjá hjónum og
sambúðarfólki.
Fjármálaráðuneytið telur erfitt
að meta kostnað ríkissjóðs vegna
bótanna en sérfræðingahópur hafi
talið að tilefni til heildarafskrifta
vegna skulda umfram 110% nemi
alls um 16,5 milljörðum kr. Til að
meta mögulegan kostnað sem gæti
fallið á ríkissjóð megi reikna 2%
lánsveðsvaxtabætur á heildar-
afskriftaþörfina og nemur sú fjár-
hæð 330 milljónum.
Ef heildarfjárhæð ákvarðaðra
lánsveðsvaxtabóta verður samtals
hærri en 500 milljónir munu láns-
veðsvaxtabætur skerðast hlutfalls-
lega og verður að mati ráðuneyt-
isins heildarkostnaður ríkissjóðs
því aldrei hærri en sem nemur
þeirri fjárhæð verði frumvarpið að
lögum. omfr@mbl.is
Um 2.000 fjölskyldur
fái lánsveðsbætur
 Hámarkið 160 þús.
kr. hjá einstaklingi og
280 þús. hjá hjónum
SVIÐSLJÓS
Hólmfríður Gísladóttir
holmfridur@mbl.is
Þrátt fyrir að enn sé vetrarlegt um að
litast víða um land er óhætt að segja
að vor sé komið í fuglaáhugamenn
þar sem farfuglana er farið að drífa
að. Sílamávurinn, skúmurinn, álftin
og tjaldurinn eru komin samkvæmt
áætlun en svo hefur einnig sést til
fulltrúa annarra tegunda, t.d. heiðlóu
við Útskála í Garði, maríuerlu í Vest-
mannaeyjum og í Bolungarvík og
tveggja hrafnsanda á Húsavík, sem
eru óvenjusnemma á ferð.
Fuglaáhugamenn eru ekki á einu
máli um, hvort þessir stöku fuglar
sem sést hefur til hafi komið yfir haf-
ið eða hvort þeir hafi einfaldlega haft
hér vetursetu. Yann Kolbeinsson, líf-
fræðingur á Náttúrustofu Norðaust-
urlands, er einn þeirra sem telja lík-
legra að um ferðalanga sé að ræða,
m.a. vegna þess að engar athuganir
hafa verið í vetur á þessum teg-
undum. Hann segir óvenjumargar
tegundir hafa verið snemma á ferð-
inni en erfitt sé að slá því á föstu hvað
valdi.
„Þessir fuglar hafa verið að dúkka
upp núna í kjölfar töluverðra suð-
austanátta þannig að það getur verið
að einhverjir hafi hugsað sér gott til
glóðarinnar og ætlað að reyna að
vera komnir á undan hinum,“ segir
hann og hlær.
„En svo er líka búið að vera kalt
sums staðar í Evrópu og það getur
verið að kuldi og snjóalög þar hafi
áhrif. Það er þekkt á veturna að ef
það kemur kuldi og töluverður snjór
þá neyðast sumar tegundir til að leita
annað og þá finnast m.a. þær flæk-
ingstegundir hér á landi, t.d. vepjur.
Þannig að þetta getur verið samspil
af því að notfæra sér hagstæða vinda
og hugsanlega aðstæður á vetr-
arstöðvum sem ýta undir að þeir fara
eitthvað annað.“
Yann segir að heilt á litið sé hugs-
anlegt að langtíma-veðurfarsbreyt-
ingar séu farnar að hafa áhrif á
komutíma einhverra tegunda en aðr-
ar virðist hafa haldið sínu striki af
ótrúlegri nákvæmni. Það séu helst
þær tegundir sem koma frá suðlæg-
ari vetrarstöðvum við miðbaug eða
sunnar, t.d. krían og óðinshaninn.
„Krían er merkilega dugleg að
koma á svipuðum tíma. Hún kemur
venjulega í kringum 22. apríl og það
skeikar alveg ótrúlega litlu. Það er
nánast hægt að segja að ef slæmt
veður hamlar för fuglaáhugamanna
um það leyti sem krían kemur vana-
lega, þá dettur hún inn um leið og
rofar til. En það sama á þó við um
heiðlóuna, sem hefur ansi oft sést
fyrst dagana í kringum 24. mars,“
segir hann.
Landið lifnar við
„Það er greinilegt að það er komin
hreyfing á tjaldana því það var
tjaldakliður hér allt í kringum Höfn í
morgun,“ sagði Björn G. Arnarson,
fuglaáhugamaður hjá Fuglaathug-
unarstöð Suðausturlands, í samtali
við Morgunblaðið á miðvikudag.
Björn hefur fylgst með komu far-
fuglanna frá 1976 og segir að svo
virðist sem komutími þeirra sé frekar
að færast fram en þá spili einnig inn í
að mun fleiri hafi auga með fleygum
og fiðruðum en áður.
„Það er aukinn áhugi bæði á far-
fuglum og flækingsfuglum og þetta
fléttast líka svolítið skemmtilega
saman með ljósmyndun. Það eru
margir áhugaljósmyndarar óvart
orðnir fuglaáhugamenn því þeir eru
allt í einu farnir að safna myndum af
flækingum og fuglum almennt,“ segir
Björn.
Aðspurður hvað það sé sem laði
menn að fuglaskoðun segir hann um
ákveðna náttúruupplifun að ræða.
„Að vera úti í vormánuði þegar far-
fuglarnir streyma til landsins, það er
bara upplifun. Að sjá landið vakna.
Við erum t.d. að merkja fugla og þá
setjum við netin gjarnan upp um sex-
leytið á morgnana. Og þeir eru oft að
koma inneftir í Einarslund þar sem
við merkjum um sexleytið og þá er
allt rólegt. En kannski korteri
seinna, um leið og sólin kemur upp,
vaknar þrösturinn og hrossagauk-
urinn og öndin og þá fer allt af stað.
Og það er bara upplifun.“
Björn segir ágætan aðbúnað bíða
þeirra fugla sem nú ber að ströndum
landsins. „Það eru bara almennt góð-
ar aðstæður núna. Það er svo sem
örugglega ekkert gott fyrir þá að
fara norður en hérna við suður-
ströndina er bara gott ástand. Vötn
t.d. orðin íslaus, eða þannig, og fugl-
arnir hafa góðar vakir til að athafna
sig á.“
Fleygir og fiðraðir ferðalangar
Morgunblaðið/RAX
Vorfuglar Tjaldurinn er einn þeirra fugla sem sést hafa og heyrst til, m.a. á
Höfn í Hornafirði. Þá sýna talningar að álftum fjölgar jafnt og þétt.
Morgunblaðið/Ómar
Snemma Maríuerla sást í Vest-
mannaeyjum 28. febrúar.
Morgunblaðið/Ómar
Stundvís Krían kemur jafnan til
landsins í kringum 22. apríl.
 Óvenjumargar fuglategundir snemma á ferð  Kuldinn í Evrópu gæti haft
áhrif  Áhugi á fuglaskoðun hefur aukist  Upplifun að sjá landið vakna
Gjafir sem
gefa auga leið
Canon IXUS
myndavélar
Verð frá:
29.900 kr.
Borgartúni 37, Reykjavík / Kaupangi, Akureyri / netverslun.is
Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurð-
aði í gær þrjá karlmenn í áframhald-
andi gæsluvarðhald til 28. mars í
tengslum við rannsókn lögreglunnar
á höfuðborgarsvæðinu á umfangs-
miklu fíkniefnamáli. Mennirnir
verða áfram í haldi á grundvelli
rannsóknarhagsmuna. Mennirnir
hafa kært úrskurð héraðsdóms til
Hæstaréttar.
Þrír aðrir karlar eru einnig í haldi
lögreglu vegna málsins, en þeir voru
í síðustu viku úrskurðaðir í áfram-
haldandi gæsluvarðhald til 4. apríl á
grundvelli almannahagsmuna.
Sendingar með pósti
Fíkniefnamálið snýst um 20 kg af
amfetamíni og 1,7 lítra af amfeta-
mínbasa, en ætla má að með amfeta-
mínbasanum hefði verið hægt að
framleiða 17 kg af amfetamíni.
Fjórir mannanna voru handteknir
í janúar og tveir í febrúar. Fimm
þeirra eru á fertugs- og fimmtugs-
aldri, en sá sjötti er um fimmtugt.
Fíkniefnin voru send í nokkrum
póstsendingum til landsins. Það
voru starfsmenn tollyfirvalda, með
aðstoð fíkniefnaleitarhunda, sem
fundu efnin í janúar, en málið hefur
verið unnið í góðri samvinnu við toll-
yfirvöld, sem og dönsk lögreglu-
yfirvöld.
Þrír áfram í
haldi vegna
smygls
Hratt hefur saxast á loðnukvótann
og mokveiði verið alla vikuna úr
vestangöngu í Breiðafirði og í gær
einnig sunnan við Snæfellsnes.
Fram eftir vertíð fylltu skipin sig oft
á 2-3 dögum ef veður leyfði, en síð-
ustu daga hefur sólarhringurinn
dugað. Einhver skipanna eru búin
með kvóta sinn og önnur eiga lítið
eftir.
Alls er kvóti íslenskra skipa um
463 þúsund tonn. Samkvæmt því
sem fram kemur á vef Fiskistofu er
búið að landa tæplega 400 þúsund
tonnum, en reikna má með að ein-
hverjar löndunarskýrslur séu ekki
komnar inn í þá tölu.
Saxast á
loðnukvóta