Morgunblaðið - 12.04.2013, Blaðsíða 28
að eðlilegt sé að fara að sekta strax og
reglur um þetta gera ráði fyrir að
mat fari fram,“ segir Kristján.
„Reglugerðarákvæðið er orðað
með þeim hætti að taka verður tillit
til veðurfars og akstursskilyrða í
hverju umdæmi fyrir sig þegar
ákvörðun lögreglu er tekin um beit-
ingu sekta.“ Í reglugerð er kveðið á
um að ekki megi nota keðjur eða
negld dekk frá 15. apríl til 31. októ-
ber, nema þess sé þörf vegna aksturs-
aðstæðna. „Því fer lögregla á höf-
uðborgarsvæðinu að öllu jöfnu ekki
að beita sektum fyrr en um mán-
aðamót apríl/maí en það fer allt eftir
veðri og veðurspám næstu daga,“
segir Kristján.
Um þessar mundir er enn vetr-
arríki víða á landsbyggðinni og
reynslan sýnir að allra veðra getur
verið von á þessum árstíma. Kristján
segir að lögreglan á höfuðborg-
arsvæðinu sýni skilning á aðstæðum
hverju sinni og telur hann að það
sama megi segja um lögreglu um allt
land. „Þetta eru frekar tilmæli til
ökumanna og síðan er það metið í
framhaldinu hvenær við förum að
sekta. Við höfum látið vita af því hve-
nær við förum að sekta,“ segir
Kristján og bætir við að það
fari eftir aðstæðum hverju
sinni. Að hans mati er
notkun nagladekkja eftir
15. apríl ekki sérstakt
vandamál.
FRÉTTASKÝRING
Heimir Snær Guðmundsson
heimirs@mbl.is
Bílaeigendur þurfa að hugaað hjólbörðum bíla sinna,en næstkomandi mánudag,hinn 15. apríl, hefur lög-
regla heimild til þess að sekta öku-
menn um 5.000 kr. fyrir hvert neglt
dekk.
Notkun nagladekkja í Reykjavík
hefur minnkað gríðarlega síðustu tíu
ár en notkunin hefur verið skoðuð
markvisst á tímabilinu. Árið 2002
sýndu talningar að yfir 67% bifreiða í
borginni voru á negldum dekkjum.
Talningar í mars síðastliðnum
sýndu alger umskipti en þá voru að-
eins 35% bifreiða á nagladekkjum.
Undanfarin ár hefur Reykjavík-
urborg markvisst unnið að því að fá
fólk til að íhuga möguleika á að nota
ónegld vetrardekk. Gunnar Her-
sveinn Sigursteinsson, fræðslufulltrúi
á umhverfis- og skipulagssviði borg-
arinnar, segir að tölurnar sýni að
verulegur árangur hafi náðst. Hann
segir að Reykjavíkurborg hafi bæði
haldið úti fræðslu og áróðri gegn
notkun nagladekkja. Hluti af fræðslu
borgarinnar hefur verið að minna á
að nagladekk valda svifryki og slíta
akbrautum hundraðfalt meira en
önnur dekk.
Gunnar segir það í raun óþarfa
fyrir þá sem aka ekki utan borg-
armarkanna að vera á negldum
dekkjum, m.a. vegna þess að götur
séu oftast auðar, vetrarþjónustan sé
góð, götum sé haldið opnum og salti
dreift á þær.
Í tilkynningu á vef borgarinnar
er athygli vakin á reglum um nagla-
dekk og þar segir að „enn“ sé leyfi-
legt að aka á nagladekkjum yfir vet-
urinn. Gunnar segist hafa orðið var
við umræðu um bann við notkun
nagladekkja innan borgarkerfisins.
Hinsvegar hafi sveitarfélög slíkt bann
ekki í hendi heldur innanríkisráðu-
neytið. „Það er stjórnmálamanna að
taka ákvörðun um.“
Taka tillit til aðstæðna
Kristján Ólafur Guðnason, að-
stoðaryfirlögregluþjónn hjá lögregl-
unni á höfuðborgarsvæðinu, segir að
ekki sé gripið til sekta strax 15. apríl.
„Við höfum heldur hvatt fólk til að
skipta um dekk í tíma en aðstæður á
sumum stöðum bjóða ekki upp á það
Dregið úr notkun
naglanna í borginni
Morgunblaðið/G.Rúnar
Mengun Nagladekk auka slit á akbrautum margfalt á við önnur dekk.
Naglarnir spæna upp malbikið sem veldur auknu svifryki í andrúmsloftinu.
28
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 12. APRÍL 2013
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Björn ValurGíslasonalþing-
ismaður hefur í
tvö ár verið í leið-
angri í fjár-
laganefnd Alþing-
is við að gera þrjá fyrrverandi
seðlabankastjóra tor-
tryggilega með ótrúlegum
dylgjum og ósannindum. Eng-
inn þessara þriggja manna
var nokkru sinni beðinn að
koma fyrir nefndina og svara
spurningum þar. Nefndin
studdist við dylgjurnar einar.
Ríkisútvarpið, sem hefur
sérstökum skyldum við hlut-
læga fréttamennsku að gegna,
hefur viljugt mjög og gagn-
rýnislaust tekið þátt í hinum
ljóta leik. Var þessi símisnot-
aða ríkisstofnun enn að fyrir
aðeins fáeinum dögum. Sjálf-
sagt hefur engum á hinni ein-
lituðu „fréttastofu“ þessarar
ríkisstofnunar, sem starfs-
menn hafa fyrirmæli um að
uppnefna „RÚV“, tekið nærri
sér að lesa meðfylgjandi
texta, sem Kristinn Vigfús-
son, forstöðumaður MBA-
náms við Háskólann í Reykja-
vík, skrifaði í pistli á Press-
unni: „Ef einhvern lærdóm má
draga af alþjóðlegu fjár-
málakreppunni sem ríkt hefur
í heiminum á undanförnum ár-
um er það fyrst og fremst sú
staðreynd að þegar á reynir
hugsa þjóðir heimsins fyrst og
fremst um sína eigin hags-
muni.
Dæmin sem hafa birst Ís-
landi eru mýmörg, t.d. setning
hryðjuverkalaga af hendi
Breta, óbilgirni Hollendinga
við lausn Icesave-deilunnar og
framganga Norðurlandanna
fyrst eftir hrun þegar þau
komu í veg fyrir fyrirgreiðslu
til handa Íslandi.
En eru dæmin e.t.v. fleiri?
Seðlabanki Íslands lánaði
Kaupþingi í byrjun október
2008 fimm hundruð milljónir
evra eins og mikið hefur verið
fjallað um. Sem tryggingu fyr-
ir endurgreiðslu tók Seðla-
bankinn veð í öllum hlutabréf-
um í FIH sem var með eigið fé
upp á tæplega 1.100 milljónir
evra samkvæmt uppgjöri
bankans 30. september 2008.
Á síðastliðnu ári var FIH
seldur og fullyrt er að endur-
heimtur Seðlabankans verði
einungis u.þ.b. 250 milljónir
evra, þrátt fyrir að bankinn
hafi eigið fé yfir 735 milljónir
evra samkvæmt ársuppgjöri
fyrir árið 2012 og gert sé ráð
fyrir góðri afkomu FIH á
þessu ári samkvæmt stjórn-
endum bankans.
Hvað réði því að
Seðlabankinn
samþykkti sölu á
FIH á bruna-
útsölu og tapaði
með sölunni 250
milljónum evra af
gjaldeyrisforða þjóðarinnar?
Hvað réði því að Seðlabank-
inn ákvað að selja FIH og
taka við sem andvirði söl-
unnar hlutabréfi í skart-
gripasala í stað reiðufjár?
Getur verið að danska ríkið
hafi sett Seðlabanka Íslands
afarkosti og þvingað fram
sölu? Kaupendur bankans
voru danskir lífeyrissjóðir
sem virðast hafa þrefaldað
virði eignar sinnar við kaupin.
Íslenska þjóðin sem eigandi
Seðlabanka Íslands á heimt-
ingu á að fá að vita hver er
ástæða þess að stjórnendur
Seðlabankans ákváðu að selja
FIH á brunaútsölu.
Það er ennfremur athyglis-
vert að setja þetta mál í sam-
hengi við stöðu íslenska rík-
isins gagnvart kröfuhöfum í
þrotabú gömlu íslensku bank-
anna sem eru þvert á fyrri
spár rík að eignum. Heild-
arverðmæti eigna Glitnis og
Kaupþings samkvæmt nýj-
ustu uppgjörum þeirra eru
1.795 milljarðar íslenskra
króna.
Ef íslenska ríkið hagaði sér
með sambærilegum hætti og
dönsk stjórnvöld gerðu í FIH-
málinu þá myndi það þýða að
íslenska ríkið bæri úr býtum
um 1.200 milljarða íslenskra
króna en kröfuhafar um 600
milljarða. Þessi niðurstaða
þýddi að íslenska ríkið gæti
greitt upp skuldir ríkissjóðs,
snjóhengjan væri úr sögunni
og einfalt mál yrði að aflétta
gjaldeyrishöftunum.“
Ef Björn Valur Gíslason og
viðhengi hans á „fréttastofu“
Ríkisútvarpsins hefðu ekki
verið alvarlega upptekin af því
að reyna að gera tortryggilegt
lán sem veitt var með öruggu
allsherjarveði í dönskum
banka með ríkisábyrgð sem
metinn var á meira en tvöfalt
virði lánsins og koma glæp-
astimpli á embættismenn sem
í hlut áttu hefðu þeir ein-
hverntíma spurt um þau atriði
sem skiptu máli. Það þarf
mjög annarlega afstöðu til að
láta slíkt vera í tvö ár samfellt
sem rógurinn og rangfærsl-
urnar stóðu. Látum Björn Val
eiga sig. En misnotkun og hat-
ursherferð Ríkisútvarpsins
gegn meintum andstæðingum
í hópi þeirra sem neyddir eru
til að greiða „afnotagjöldin“
er önnur saga.
Ríkisfréttastofa í
persónulegum elt-
ingarleik er sér-
kennilegt fyrirbæri}
Hinar raunverulegu
spurningar
Þ
ó að það væri augljóst að Banda-
ríkjamenn hefðu ekki hugsað það
til hlítar, þá talaði John Kerry
með þeim hætti að þetta yrði
ekki einskorðað við ríki Evrópu-
sambandsins og önnur ríki ættu möguleika á
að koma að þessu í fyllingu tímans. Þannig að
ég túlka það svo að þarna sé ákveðin opnun
fyrir EFTA-ríkin …“
Svo mælti Össur Skarphéðinsson, utanrík-
isráðherra, í samtali við Ríkisútvarpið 28.
febrúar síðastliðinn en daginn áður hafði
hann setið fund utanríkisráðherra aðildar-
ríkja Atlantshafsbandalagsins (NATO) þar
sem hann ræddi meðal annars við John
Kerry, utanríkisráðherra Bandaríkjanna, um
mögulega aðkomu Íslands og annarra aðild-
arríkja Fríverzlunarsamtaka Evrópu
(EFTA) að fyrirhuguðum fríverzlunarviðræðum á milli
Bandaríkjamanna og Evrópusambandsins með ein-
hverjum hætti. Kerry brást líkt og áður segir með já-
kvæðum hætti við þessari hugmynd, að sögn Össurar.
Síðastliðinn þriðjudag fundaði Össur hins vegar með
Karel De Gucht, viðskiptaráðherra Evrópusambands-
ins, sem viðraði allt aðra sýn á málið. Fríverzlunar-
viðræðurnar yrðu alfarið einskorðaðar á milli Banda-
ríkjanna og Evrópusambandsins og öðrum ríkjum yrði
ekki hleypt þar að. Þó væri í boði að hafa samráð við Ís-
land í tengslum við umsóknina um inngöngu í sam-
bandið.
Munurinn á viðbrögðum ráðamanna í Bandaríkjunum
og Evrópusambandinu er vitanlega athyglis-
verður. En eins og ég benti á í pistli hér í
Morgunblaðinu á dögunum er hagsmunum
Íslands í þessu sambandi bezt borgið með
því að gera sérstakan fríverzlunarsamning
við Bandaríkin. Bæði til þess að hægt verði
að halda viðræðum við Bandaríkin áfram þó
upp úr slitni á milli Bandaríkjanna og sam-
bandsins og sömuleiðis svo möguleg fríverzl-
un Íslands við Bandaríkin verði ekki háð því
að góð samskipti verði í framtíðinni á milli
Washington og Brussel.
Þess utan má bæta því við að það er lík-
lega nóg að eiga fríverzlun á milli Íslands
og Evrópusambandsins undir sambandinu
þó það eigi ekki líka við um mögulega frí-
verzlun við Bandaríkin. Þann lærdóm má
meðal annars draga bæði af Icesave-
deilunni og makríldeilunni. Það er þess utan einfaldlega
skynsamlegt í þessu eins og öðru að hafa ekki öll eggin í
sömu körfunni og eiga ekki of mikið undir einum mark-
aði. Dreifa þarf áhættunni í þeim efnum og sækja ekki
sízt inn á þá markaði sem eiga framtíðina fyrir sér.
Jákvæð viðbrögð Kerrys við hugmyndum um frí-
verzlun við fleiri Evrópuríki en einungis þau sem eru í
Evrópusambandinu eru annars vitanlega af hinu góða
hvað sem líður sjónarmiðum ráðamanna í Brussel.
Kanna þarf til hlítar í framhaldinu með mögulegar við-
ræður um fríverzlun á milli Íslands og Bandaríkjanna
óháð fyrirhuguðum viðræðum þeirra við Evrópusam-
bandið. Það er verkefnið framundan. hjortur@mbl.is
Hjörtur J.
Guðmundsson
Pistill
Bandaríkin jákvæð – ESB segir nei
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
Sigfús Bjarni Sigfússon, fram-
kvæmdastjóri Hertz bílaleigu,
segir að lesið sé í aðstæður
hverju sinni við ákvörðun um
hvenær nagladekk eru tekin
undan bílaleigubílunum. Hann
segir að nagladekk séu undir
öllum bílum fyrirtækisins yfir
vetrartímann að allra minnstu
bílunum undanskildum. „Þessir
bílar sem eru mikið úti á landi
eru ekki teknir af nagladekkj-
um strax,“ segir Sigfús. Hann
bætir við að það sé engin
spurning um að meira ör-
yggi fylgi því að vera með
negld dekk í stað vetr-
ardekkja í tilfelli bíla sem
eru mikið úti á landi.
Það skipti mun
minna máli varð-
andi bíla sem
eru innan bæj-
ar.
Meta að-
stæður
hverju sinni
FLESTIR Á NÖGLUM
Sigfús B.
Sigfússon