Morgunblaðið - 23.04.2013, Blaðsíða 20

20 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 23. APRÍL 2013
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Saksóknarar í Bandaríkjunum bjuggu sig í
gær undir að birta ákæru á hendur Dzhokhar
Tsarnaev, nítján ára manni sem er grunaður
um sprengjutilræðið í miðborg Boston fyrir
rúmri viku þegar maraþonhlaup fór fram í
borginni.
Tsarnaev er á sjúkrahúsi og getur ekki talað
vegna skotsárs í hálsi. Bandarískar sjónvarps-
stöðvar höfðu eftir ónafngreindum heimildar-
mönnum að Tsarnaev hefði svarað spurning-
um lögreglumanna skriflega en yfirvöld
staðfestu það ekki í gær. Áður hafði Tom Men-
ino, borgarstjóri Boston, sagt í sjónvarpsvið-
tali að ekki væri víst að hægt yrði að yfirheyra
manninn.
„Við höfum milljónir spurninga og við verð-
um að fá svör við þeim,“ hefur fréttaveitan
Reuters eftir Deval Patrick, ríkisstjóra
Massachusetts. Bandarísk yfirvöld leggja m.a.
kapp á að afla upplýsinga um hvort Tsarnaev
og 26 ára gamall bróðir hans, Dzhokhar, sem
beið bana á fimmtudaginn var, hafi tengst ísl-
ömskum hryðjuverkasamtökum og hvort
hætta sé á fleiri sprengjutilræðum.
Flutt nauðug frá Tétsníu
Tsarnaev-bræðurnir höfðu búið í Bandaríkj-
unum í um það bil áratug en þeir eiga ættir
sínar að rekja til Tétsníu. Afi þeirra og amma
urðu reyndar að fara þaðan árið 1944 þegar
Jósef Stalín lét flytja hundruð þúsunda manna
frá Kákasus-héraðinu eftir að Tétsenar voru
sakaðir um samvinnu við þýska nasista í síðari
heimsstyrjöldinni. Tugir þúsunda manna dóu í
nauðungarflutningunum. Flestir Tétsenanna
voru fluttir til Kasakstans, en afi og amma
bræðranna fóru til Kirgisistans, annars fyrr-
verandi sovétlýðveldis í Mið-Asíu. Faðir
bræðranna fæddist í Kirgisistan og þeir ólust
þar upp.
Yngri bróðirinn, Dzhokhar, fæddist í Kirg-
isistan og var ríkisborgari þar í landi. Eldri
bróðirinn fæddist hins vegar í rússneska lýð-
veldinu Kalmykíu og var með ríkisborgararétt
í Rússlandi, að sögn fréttaveitunnar AFP.
Fjölskylda bræðranna fór til Tétsníu eftir
hrun Sovétríkjanna árið 1991 en sneri aftur til
Kirgisistans 1995 eftir að fyrra stríðið í Téts-
níu blossaði upp. Móðir bræðranna er frá
Kákasus-héraðinu Dagestan og fjölskyldan
flutti þangað búferlum árið 2001. Þar dvaldi
hún þó ekki lengi því ári síðar hélt hún til
Bandaríkjanna og óskaði eftir hæli.
Hermt er eldri bróðirinn hafi sett mynd-
skeið á YouTube sem tengdust íslömskum
öfgasamtökum og dvalið í Dagestan og Tétsníu
í tæpa sex mánuði á síðasta ári. Rússneska ör-
yggislögreglan fylgdist með honum á þessum
tíma en taldi ekki ástæðu til að handtaka hann,
að sögn heimildarmanns AFP í lögreglunni.
Að sögn CNN-sjónvarpsins bendir margt til
þess að eldri bróðirinn hafi orðið sífellt róttæk-
ari í trúarviðhorfum sínum en ekki hafa þó
komið fram neinar sannanir fyrir því að hann
hafi tekið virkan þátt í starfsemi íslamskra
hryðjuverkasamtaka.
Talinn hafa orðið bróður sínum að bana
Skýrt hefur verið frá því að yfirvöld í Rúss-
landi hafi beðið bandarísku alríkislögregluna
FBI um að yfirheyra eldri bróðurinn fyrir
tveimur árum. Nokkrir bandarískir þingmenn
segja það vekja spurningar um hvers vegna al-
ríkislögreglan áttaði sig ekki á hættunni sem
stafaði af Tsarnaev.
Rússnesk yfirvöld fylgjast grannt með rann-
sókn málsins, enda óttast þau að íslömsk
hryðjuverkasamtök og tétsenskir aðskilnaðar-
sinnar hyggist fremja hryðjuverk þegar
vetrarólympíuleikarnir verða haldnir í Sochi í
Rússlandi á næsta ári, skammt frá Tétsníu.
Bandarískir fjölmiðlar sögðu í fyrstu að
eldri bróðirinn hefði dáið af skotsárum á
fimmtudaginn var þegar þúsundir lögreglu-
manna leituðu bræðranna. Lögreglan telur nú
að yngri bróðirinn hafi orðið honum á bana á
flóttanum með því að aka á hann.
Þótti efnilegur
hnefaleikamaður
Stundaði
fjölbragðaglímu
í framhaldsskóla
Grunaðir um sprengjutilræðið í Boston
Tsarnaev-bræðurnir eiga ættir að rekja til Tétsníu og fluttu búferlum
til Bandaríkjanna fyrir um það bil áratug
Dzhokhar, 19 ára
Tamerlan, 26 ára
Heimildir: AFP, FBI, lögreglan í Boston og The Atlantic Wire
21. október 1986
Fæddist í Kalmikíu
22. júlí 1993
Fæddist í Kirgisistan
11 sept. 2012
Fékk ríkisborgararétt í
Bandaríkjunum
Var nemandi í
framhaldsskólanum
Cambridge
Rindge and Latin
School
2011
2011
Fékk námsstyrk
og inngöngu í
Massachusetts-
háskóla í
Dartmouth
FBI yfirheyrði hann
að beiðni yfirvalda
í öðru landi,
líklega Rússlandi Ágúst 2012
Setti inn myndskeið
á YouTube, sem
tengdust íslömskum
öfgamönnum
15. apríl 2013
Þrír biðu bana og 180 særðust
í sprengjutilræði í Boston
18. apríl 2013
Beið bana eftir viða-
mikla leit lögreglu
19. apríl
Handtekinn, er á sjúkrahúsi
í gæslu vopnaðra varða
2009
2004-2011
Kærður til lögreglu
vegna meints heimilis-
ofbeldis
Boston
KIRGISISTAN
BANDARÍKIN
TÉTSNÍA
AFP
Beðið fyrir fórnarlömbunum Mæðgur taka þátt í bænavöku í Boston og biðja fyrir stúlku sem
særðist alvarlega í sprengjutilræðinu í vikunni sem leið þegar Boston-maraþonið fór fram.
Óttast að Tétsen-
ar fremji hryðju-
verk í Sochi
 Annar tilræðismannanna í Boston dvaldi í Dag-
estan og var undir eftirliti rússneskra yfirvalda
Indverji tekur þátt í athöfn í Allahabad á Indlandi í tilefni af degi jarðar
sem er helgaður fræðslu um umhverfismál. Dagurinn var fyrst haldinn að
undirlagi bandaríska þingmannsins Gaylord Nelson árið 1970. Sameinuðu
þjóðirnar gerðu 22. apríl að alþjóðlegum degi móður jarðar árið 2009.
AFP
Á degi móður jarðar
Flest verður mönnum að yrkisefni og viðburðir dagsins
geta orðið listamönnum hvatning til sköpunar. Nú hefur
franska listakonan Camille Lorin opnað sýningu á
óvenjulegu listaverki í Marseille. „PIP-show“ heitir það
og efniviður þess er þunnir nælonsokkar úttroðnir af
brjóstapúðum frá fyrirtækinu PIP. Eigandi þess hefur verið dreginn fyrir
rétt vegna gallaðra brjóstapúða sem voru græddir í 300.000 konur.
FRAKKLAND
Listaverk úr PIP-brjóstapúðum