Morgunblaðið - Sunnudagur - 07.04.2013, Blaðsíða 48

48 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7.4. 2013
þurfi að finna hinn gullna meðalveg, hvorki
letja né hvetja úr hófi. „Oft er atvinnumissir
ekki síður erfiður fyrir makann eða aðra nána
aðstandendur en þann sem missir vinnuna,
ekki síst ef sá atvinnulausi sekkur niður í sóf-
ann. Hvað eiga aðstandendur þá til bragðs að
taka? Við því er ekkert einfalt svar en brýnt
er að hafa aðgát, hvorki brjóta atvinnuleitand-
ann niður né skrúfa væntingar hans upp úr
öllu valdi,“ segir María Björk. „Við verðum að
virða tilfinningar hvers og eins en það er mik-
ilvægt að festast ekki í reiðinni og biturleik-
anum. Það ræður enginn reiðan mann í
vinnu!“
Sigríður tekur upp þráðinn: „Mín skilaboð
eru þessi: Stöndum með okkar fólki en of-
vökvum aldrei plöntuna! Einstaklingurinn
verður að ráða ferðinni sjálfur.“
Þegar hart er í ári er kjarkur vinnuveit-
enda til að ráða fólk ekki eins mikill, segja
rannsóknir. Þeir hneigjast frekar til þess að
bæta verkefnum við starfsfólk sem fyrir er en
að ráða nýtt fólk. Sigríður kynntist þessu vel
á níunda áratug síðustu aldar þegar hún var
sendiherra í Svíþjóð og Finnlandi. „Þetta
kostaði Finna glötuðu kynslóðina. Fólk sem
missti af lestinni og kemur aldrei til með að
vinna, “ segir hún. „Í lok hverrar fjár-
málakreppu er mikilvægt að taka áhættuna,
ráða nýtt fólk í stað þess að bæta verkefnum
á þá sem fyrir eru. Í ýmsum Evrópulöndum,
ekki bara Finnlandi, er fólk sem aldrei hefur
komist út á vinnumarkaðinn og verður fyrir
vikið á framfæri hins opinbera allt sitt full-
orðna líf, sextíu, jafnvel áttatíu ár. Lífslíkur
manna eru alltaf að aukast. Vonandi gerist
þetta ekki hér, það yrði hroðalegt slys.“
Stuðningur á undanhaldi
María Björk segir mikinn stuðning hafa verið
við atvinnuleitendur hér á landi frá hruni
enda hafi skilningur á vandanum aukist með
fjöldauppsögnum í ýmsum greinum og um-
ræðan opnast. Atvinnuleysi sé ekki lengur
feimnismál á Íslandi. Flestir landsmenn hafi
reynt atvinnuleysi, ef ekki á eigin skinni þá
gegnum einhvern nákominn. „Tæplega sextíu
þúsund manns hafa verið skráð atvinnulaus
hjá Vinnumálastofnun frá hruni, í lengri eða
skemmri tíma, og þá er hver kennitala aðeins
skráð einu sinni. Það er ekkert smáræði,
miklu meira en flesta grunar og það eru ekki
einu sinni allir sem fara á skrá hjá Vinnu-
málastofun“ segir Sigríður.
Tilfinning þeirra er sú að stuðningur við
þetta fólk sé aðeins á undanhaldi. „Ég held að
það sé bæði vegna skorts á úthaldi og fjár-
magni. Við Íslendingar erum ekki vanir að
glíma við atvinnuleysi svona lengi. Fyrir vikið
er ennþá mikil þörf fyrir það sem við Sigríður
erum að gera, enda þótt atvinnuleysi hafi eitt-
hvað minnkað þurfa atvinnuleitendur ennþá á
öllum tiltækum stuðningi að halda, virknin á
meðan fólk er utan vinnumarkaðar skiptir öllu
máli, ekki bara fyrir einstaklinginn sjálfan
heldur líka fyrir samfélagið,“ segir María
Björk og bendir á, að atvinnuleysi sé að ein-
hverju leyti falið, sumir hafi farið í nám og
aðrir flutt til útlanda. Þá sé nokkur fjöldi
fólks að detta út af atvinnuleysisbótum um
þessar mundir eftir fjögur ár og færast yfir til
sveitarfélaganna. Það sé áhyggjuefni.
Aðferðafræðin virkar
Bók þeirra stallna, „Nýttu kraftinn“, kom út á
dögunum og segja þær hana rökrétt framhald
á því starfi sem unnið hafi verið undanfarin
fjögur ár. „Á þeim tíma sem við höfum verið
starfandi höfum við fundið að aðferðafræðin
hefur virkað. Það er hvatinn. Fólkinu sem
leitar til okkar hefur almennt vegnað vel og
það talar um að það sé vel undirbúið þegar
það sækir um störf. Tilgangur bókarinnar er
að ramma starfið inn og víkka það út, við vilj-
um gjarnan ná til fleira fólks, bæði ein-
staklinga og hópa. Við erum komnar með
mikla reynslu á þessu sviði og er ljúft og skylt
að miðla af henni,“ segir María Björk og bæt-
ir við að auk þeirra framlags sem sé mjög
heilstætt, allt frá áfallinu við að missa starf
eða vera hafnað í umsóknarferlinu til þess að
komast alla leið. Í bókinni er fjöldinn allur af
ábendingum og verkefnum. Lesendum gefst
kostur á víkka hugann með því að svara
spurningaskránum sem fylgja hverjum kafla
og njóta þeirra lærdóma sem að baki búa
reynslu hinna þúsund þátttakenda. Síðast en
Fyrstu tvö til þrjú árin voru um 75%
þátttakenda í „Nýttu kraftinn“ komin í
nýtt starf, farin eða á leiðinni í nám eða
búin að finna sinn farveg um það leyti
sem þau voru útskrifuð.
„Undanfarin eitt og hálft til tvö ár
höfum við hins vegar ekki getað haldið
markvisst utan um þetta af mörgum
eðlilegum ástæðum, m.a. vegna þess að
þrátt fyrir lækkandi atvinnuleysistölur
þá hefur verið þyngra yfir ráðningum á
vinnumarkaðinum, tekur lengri tíma
fyrir fólk að finna starf,“ segir María
Björk. „Minnkandi atvinnuleysi skýrist
kannski helst af fjölgun þeirra sem fara í
nám, flytja til útlanda eða eru hreinlega
utan vinnumarkaðar. Það hefur tekið
lengri tíma hjá fólki að finna vinnu og
við fáum þá ekki endilega fréttirnar frá
þátttakendum innan þess tíma sem þeir
eru hjá okkur eða um það leyti sem þeir
útskrifast.“
Hún segir fjölda þátttakenda í heild
sinni og fjöldann í hverjum hópi hjá
þeim hafa verið að aukast sem hafi gert
eftirfylgnina erfiðari en þær eru auðvit-
að háðar því að hver og einn láti þær
vita. „Margir láta okkur vita þó þeir séu
löngu útskrifaðir en aðrir ekki, stund-
um fréttum við það löngu síðar og um
aðra vitum við ekkert eins og gengur.“
María Björk rakst á dögunum á konu
sem útskrifaðist fyrir tæpu ári. „Hún
sagði mér þau gleðitíðindi að hún væri
nýbúin að ráða sig í vinnu, alsæl og við
fögnuðum innilega. Hún sagði mér jafn-
framt að hún og nokkrir úr hennar hópi
væru enn að hittast reglulega, sem er
mjög algengt að hóparnir okkar geri, og
út frá þessu gat hún upplýst mig um að
a.m.k. tveir aðrir sem komu til tals í
umræðum okkar væru líka komnir með
vinnu. Við erum alltaf að fá svona frétt-
ir. Það er bara yndislegt og þannig reyn-
um við að fylgjast með fólkinu okkar ef
við mögulega getum.“
Næsti hópur kemur saman 17. apríl,
skráning og allar nánari upplýsingar er
að finna á www.nyttukraftinn.is.
Meirihlutinn
með vinnu
PI
PA
R\
TB
W
A
•
SÍ
A
•
1
3
1
1
2
2
GÆÐAHÝSI
ÞRAUTREYND
HJÁ ELLINGSEN
ADRIA ALPINA 663 UK
Eigin þyngd: 1.660 kg
Alde miðstöðvarkerfi með gólfhita.
VERÐ 5.990.000 KR.
ADRIA ALPINA 563 LU
Eigin þyngd: 1.560 kg
Alde miðstöðvarkerfi með gólfhita.
VERÐ 5.750.000 KR.