Morgunblaðið - 19.07.2013, Blaðsíða 12

FRÉTTASKÝRING
Kjartan Kjartansson
kjartan@mbl.is
Landgræðslan og Náttúrufræðistofn-
un Íslands hafa undanfarin tvö ár unn-
ið að því að kortleggja útbreiðslu
alaskalúpínu hér á landi með aðstoð
gervihnattagagna.
Að sögn Sveins Runólfssonar land-
græðslustjóra liggur heildarnið-
urstaða ekki enn fyrir og mun ekki
gera það á þessu ári. Verkefnið hafi
meðal annars ver-
ið styrkt með fjár-
munum úr minn-
ingarsjóði
Hjálmars R.
Bárðarsonar, fyrr-
verandi
siglingamála-
stjóra, og Else S.
Bárðarsonar.
„Við hjá Land-
græðslunni teljum
það afar mikils-
vert að fá heildaryfirsýn yfir hvar lúp-
ínan er komin núna í dag,“ segir
Sveinn.
Gervitunglagögnin eru grundvöllur
rannsóknanna á útbreiðslu lúpínunnar
enda segir Sveinn það ekki gerlegt að
senda fólk út á land til að telja eða
skrá lúpínuna.
„Við verðum að hafa þessi gervi-
tunglagögn en þau þarfnast ákveð-
innar þróunarvinnu til að greina lúp-
ínuna á myndunum og þekkja hana
frá öðrum gróðri eins og öflugum
skógi,“ segir hann.
Komist ekki í náttúruperlur
Í upplýsingabæklingi sem stofn-
anirnar tvær gáfu út í júní um áhrif
lúpínu og skógarkerfils á vistkerfi
landsins kemur fram að lögð sé
áhersla á að uppræta þessar tegundir
á miðhálendinu og á friðlýstum svæð-
um. Þar segir einnig að samstillt átak
margra aðila þurfi til þess að hefta út-
breiðslu tegundanna þar sem þær telj-
ast vágestir. Í því skyni getur almenn-
ingur tilkynnt á heimasíðu Land-
græðslunnar um vaxtarstaði þeirra.
Þær upplýsingar megi nýta til þess að
fá yfirlit yfir útbreiðslu tegundanna.
Sveinn segir þó að ekki sé nein her-
ferð í gangi til þess að eyða lúpínunni
nema í einstökum sveitarfélögum. Þar
á meðal nefnir hann Eyjafjörð, Hrís-
ey og Stykkishólm.
„Það er ekki verið að vinna mark-
visst að því að uppræta hana og engin
sérstök svæði á vegum hins opinbera
heldur eru tilmæli til landsmanna að
lúpínan dreifi sér ekki víðar en hún
hefur gert í dag og við reynum að
koma í veg fyrir að hún dreifi sér í
náttúruperlum landsins eins og í
Þórsmörk og Dimmuborgum þar sem
hún á ekkert erindi,“ segir land-
græðslustjóri.
Verði ekki dreift víðar
Að sögn Borgþórs Magnússonar,
plöntuvistfræðings hjá Nátt-
úrufræðistofnun, er útilokað að upp-
ræta lúpínu þegar hún er búin að
leggja undir sig fleiri hektara af landi.
Hún eigi hins vegar ekki auðvelt með
landdreifingu nema með vatni. Því sé
um að gera að dreifa henni ekki víðar
en hún er þegar komin eins og í fjörð-
um og dölum.
Sú stefna sem stýrihópur umhverf-
isráðuneytisins, sem stofnaður var
2010 til að leggja fram tillögur um
varnir og upprætingu lúpínu og skóg-
arkerfils, hafi markað sé að dreifa lúp-
ínu fyrst og fremst á vel skilgreindum
uppgræðslusvæðum eins og víð-
áttumiklum söndum þar sem aðrar
uppgræðsluaðferðir virka síður en
ekki þar sem hætta sé á að lúpínan
dreifi sér yfir annan gróður og kaf-
færi hann.
„Við fáum talsvert af upphring-
ingum frá fólki sem leitar ráða um
hvað það geti gert. Lúpínan fer yfir
berjabreiður og sumarbústaðalönd.
Það eru misjafnar skoðanir á henni
eins og öllu öðru,“ segir Borgþór.
Fylgjast með lúpínu úr geimnum
 Gervitunglagögn notuð til að kortleggja útbreiðslu alaskalúpínu á Íslandi  Reynt að koma í veg
fyrir að plantan dreifi sér í náttúruperlur þar sem hún á ekki heima  Margir leita ráða gegn henni
Morgunblaðið/Ómar
Blá breiða Lúpínuna er víða að finna við þéttbýlisstaði og á skógræktar- og landgræðslusvæðum. Hún finnst einnig
á friðuðum svæðum og þar sem sauðfjárbeit er lítil. Þessi mynd er tekin við Vífilsstaðavatn.
Sláttur Það er ekki auðvelt að losna við lúpínuna þegar hún er búin að
vinna land. Það geta þeir sem hafa reynt það staðfest.
12 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 19. JÚLÍ 2013
Auðbrekku 3 ~ 200 Kópavogur ~ Sími: 564 1660 ~ oreind.is
Þar sem að gervihnattabúnaðurinn fæst
LAGNAEFNI FYRIR
TÖLVUR OG NET
Digitus net lagnaefnið hefur verið á
markaðnum um allan heim
síðan 1994 við góðan orðstír.
Frá þeim fáum við allt sem
þarf til að gera gott
netkerfi fyrir heimili
eða fyrirtæki.
Mótari sem sendir mynd
frá myndlykli um húsið
með loftnetslögnum sem
eru fyrir í flestum húsum.
TRI
AX
TFM
001
MÓ
TAR
I
NÝJUNG HJÁ OKKUR
25ÁRA
1988-2013
Kjartan Kjartansson
kjartan@mbl.is
Félagi íslenskra bifreiðaeigenda
(FÍB) berst fjöldi fyrirspurna vegna
vandamála sem tengjast viðskiptum
með mikið notaða bíla. Runólfur
Ólafsson, framkvæmdastjóri FÍB,
segir verð á gömlum bílum óeðlilegt
þessa dagana. Tíu ára gamlir smábíl-
ar og jafnvel eldri fari á allt frá 600-
900 þúsund krónur.
Meðalaldur íslenska bílaflotans
hefur farið hækkandi frá hruni og er
hann nú einn sá hæsti í Evrópu.
Þessa sér stað í því að gömlum og
slitnum bílum er haldið við mun
lengur en áður, að sögn Runólfs.
„Það er mikil eftirspurn eftir
ódýrum bílum en framboðið er frek-
ar takmarkað. Það er farið að bera á
því að bílum sé haldið í horfinu og
„sölusjæningu“ eins og það var kall-
að í gamla daga til að koma bílum í
gegnum sölu en ekki mikið lengur en
það. Fólk er stundum að kaupa úr
sér gengna vöru,“ segir hann.
Býður hættunni heim
Einnig er handvömm í því að fólk
leiti sér ráðgjafar og fái söluskoðun á
notaða bíla sem það kaupir, að sögn
Runólfs. Oftar en ekki sé fólk að
kaupa köttinn í sekknum.
„Það er mjög erfitt að gera eitt-
hvað í þessu því þrautaleiðin getur
verið að fara með málin fyrir dóm-
stóla. Hver fer í dómsmál út af verð-
mæti sem er á milli 100-200 þúsund?
Viðtalstími hjá lögfræðingi er fljót-
lega kominn upp í það,“ segir Run-
ólfur.
Hann segist ekki hafa bein gögn
um það hvort aldur bílaflotans hafi
leitt til fleiri slysa en það segi sig
sjálft að verra ástand ökutækja bjóði
hættunni heim.
Morgunblaðið/RAX
Eftirspurn Gamlir bílar of dýrir.
Mynd tengist efni fréttar ekki beint.
Gamlir bílar oft
kettir í sekkjum
 Fyrirspurnum til FÍB fjölgar
Uppruni alaskalúpínunnar er í
Norður-Ameríku en hún er talin
hafa borist hingað til lands
ásamt fleiri lúpínutegundum ár-
ið 1895 sem garðaplanta, sam-
kvæmt upplýsingum á vefsíðu
Landgræðslu ríkisins.
Það var svo um miðbik síð-
ustu aldar sem Hákon Bjarna-
son, þáverandi skógræktar-
stjóri, flutti fræ og rætur af
tegundinni frá Alaska hingað til
lands og var þá byrjað að nota
hana til landgræðslu.
Útbreiðsla hennar var lengi
vel takmörkuð en hún hefur
aukist mikið, sérstaklega eftir
1990, og er nú mjög útbreidd
um landið. Það má m.a. rekja til
minnkandi sauðfjárbeitar að því
er segir hjá Landgræðslunni.
Hefur breiðst
út í seinni tíð
KOM FYRST 1895
Sveinn
Runólfsson