Morgunblaðið - Sunnudagur - 11.08.2013, Qupperneq 50

Í
byrjun nóvember 1942 brotlenti
bandarísk herflutningavél af gerð-
inni C-53 á Grænlandsjökli. Nokkr-
ar B-17 björgunarvélar voru gerðar
út til að finna flakið og fjórum
dögum síðar hreppti ein þeirra aftaka-
veður og fórst. Þótt ótrúlegt megi virðast
lifði öll áhöfnin, níu manns, slysið af og
gat gert vart við sig. Bandaríski herinn
hratt því af stað öðrum björgunarleið-
angri. Að þessu sinni fór sjóflugvél af
gerðinni Gramman J2F Duck í loftið til
að freista þess að sækja níumenningana.
Veðurguðirnir voru þeirri vél ekki heldur
hliðhollir og gufaði hún hreinlega upp.
Áhöfn B-17 vélarinnar hafðist við á
jöklinum í 148 daga áður en leiðangur
undir stjórn hins kunna heimskautakappa
Bernts Balchens kom henni til bjargar.
Þótti afrek mannanna ótrúlegt enda
fimbulkuldi á Grænlandsjökli á þessum
tíma árs. Þá voru vistir af skornum
skammti.
Lesa má um þetta frækilega afrek í
nýrri bók eftir bandaríska verðlaunahöf-
undinn Mitchell Zuckoff, Frozen in Time.
Ekkert spurðist á hinn bóginn til Duck-
vélarinnar í sjö áratugi. Það var ekki fyrr
en á síðasta ári að leiðangri á vegum
bandarísku strandgæslunnar tókst að stað-
setja flakið með hjálp fullkominna rat-
sjártækja á um 11 metra dýpi í jöklinum.
Menn fóru strax að leggja á ráðin um
björgun vélarinnar og sett var saman
teymi átján manna sem á dögunum hélt
til Grænlands til að ná henni upp úr ísn-
um. Áætlað er að verkið taki hálfan
annan mánuð.
Þess má geta að téður Zuckoff var
þátttakandi í leiðangrinum í fyrra.
Alþjóðaflugvöllur í Kulusuk
Bandaríska strandgæslan hafði samband
við Landhelgisgæsluna hér heima og bað
hana að aðstoða sig við að flytja fólk og
frakt á staðinn. Brást Gæslan vel við
þeirri beiðni og sendi þyrlu sína, TF-Líf,
á vettvang.
Kom hún til Kulusuk að morgni þriðju-
dagsins 30. júlí. Þrír voru í áhöfn, flug-
mennirnir Björn Brekkan og Brynhildur
Bjartmarz og flugvirkinn Hrannar Sig-
Að snerta fortíðina
ÞYRLA LANDHELGISGÆSLUNNAR, TF-LÍF, TÓK AÐ SÉR ÓVENJULEGT VERKEFNI Á DÖGUNUM – AÐ FLYTJA FÓLK OG FRAKT UPP Á GRÆNLANDSJÖKUL.
TILGANGURINN MEÐ LEIÐANGRINUM ER AÐ GRAFA UPP BANDARÍSKA FLUGVÉL SEM FÓRST Á JÖKLINUM Í HEIMSSTYRJÖLDINNI SÍÐARI.
Myndir: Árni Sæberg saeberg@mbl.is
Texti: Orri Páll Ormarsson orri@mbl.is
TF-Líf lent á jöklinum og leiðangursmenn huga að búnaði sínum. Framundan er löng dvöl.
50 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 11.8. 2013