Alþýðublaðið - 24.11.1919, Síða 1

Alþýðublaðið
Grefið lit af Alþýðuílokknum.
1919
^kólamál.
Eftir
lngólf Jónsson.
I.
Húsnæðisleysi.
í einu blaðinu, sem geflð er út
ú Akureyri, stóð nýlega þessi setn-
ln8: »Reykvíkingar vilja fá allar
öientastofnanir til Reykjavíkur. En
»tli þeir vilji láta nemendurnar
€ista á götunni milli kenslustund-
anaa?“
Þessi ummæli eru þess verð að
frau séu athuguð lítið eitt. Það er
1 sjálfu sér ekki undarlegt, þótt
ýmsir vilji koma sem flestum
frientastofnunum landsins fyrir hér
1 Reykjavík. Hér eru komnir sam-
an hinir helztu kensiukraftar, hér
9r fólksfjöldi mikill og hér eru
stærstu söfn landsins og skárstu.
®n hinsvegar hafa þeir, sem hafa
vilja mentastofnanir sem víðast
um landið, mikið til síns máls.
d. er enginn vafi á því, að þar
aem mentastofnanir eru, hafa þær
®fcki lítil áhrif á andlegt líf hér-
aðanna, sem næst eru; þær örva
Hiiia andlegu blóðrás, ef svo mætti
orði kveða. Það hefir líka sýnt
'sig, að ódýrara er er fyrir nem-
•ndur að sækja skóla út um land,
•Q hér í höfuðstaðnum. Orsök þess
er ekki sízt sú, að skólar utan
^eykjavíkur eru margir heima-
vistarskólar.
Ummæli blaðsins norðlerzka eru
•alls ekki ástæðulaus. Sá, sem þetta
íitar, veit, af allmörgum náms-
öiönnum, sem heima urðu að
sitja nú í vetur, vegna þess bein-
Imis, að þeim var ráðið frá því,
að koma til höfuðstaðarins. Þeir
tengju hvergi inni. Og allmarga
veit hann um, sem húsnæði hafa
aÖ eins til skamms tíma og sum-
ir hafa fyrir einstaka góðmensku
hjálpfýsi kunningja sinna, feng-
ið að gista þá, ef ske kynni, að
t>eim síðar í vetur hepnaðist að
■úetta ofan á húsnæði. Og enn veit
Mánudaginn 24. nóvember
hann af nokkrum, sem orðið hafa
að sætta sig við húsnæði, sem
engum siðuðum mönnum, öðrum
en reykvíkskum húsnæðisbröskur-
um, mundi detta í hug að bjóða til
leigu fyrir annað eins okurverð og
altof víða líðst hér í bæ, þrátt fyrir
húsaleigulögin. Allslaus herbergi eru
t. d. leigð fyrir 50 kr. á mánuði
og jafnvel meira; og herbergi með
„húsgögnum", ef húsgögn skyldi
kalla, eru leigð fyrir sama verð
og enn þá hærra. Sem betur fer,
eru þó undantekningar allmargar
frá þessu. Einstaka námsfólk fær
vistarveru hjá fólki sem skylur
þarfir þess og tekur tillit til þess,
hve mjög er orðið erfitt fyrir ungt
fólk, sem komast vill til manns,
að brjótast upp stórgrýttan veg
mentunarinnar. Það er ekki erfitt
vegna námsins, heldur vegna dýr-
tíðar á öllum sviðum. Dýrtíðar,
sem draga mætti úr á ýmsan hátt,
væri til meðal námsmanna, það
sem nefnt hefir verið samtök.
Einhver var fyrir skömmu að
kvarta yfir því í „Mbl.“, að stúd-
entar væru ekki illar liðnir hjá
húsnæðisleigendum. Því miður held
eg, að þetta sé ekki á rökum bygt.
Minsta kosti hefi eg heyrt hið
gagnstæða. Svo mikið er víst, að
erfiðlega gengur mörgum að fá
inni. Þótt ekkert sé haft á móti
sjálfum leigjandanum, þá er það
oft sett sem skilyrði fyrir því, að
hann fái húsnæði, að hann sjái
um, að sem fæstir heimsæki hann.
Stundum fæst ekki herbergi, sem
auglýst hefir verið, bara vegna
þess, að sá sem það vill fá, er
skólapiltur. Það koma svo margir
til hans!!! í stuttu máli: Reyk-
víkingar vilja hafa skóla, en þeir
vilja helzt vera lausir við alt
skólafólk.
Bandalag kyenna heldur aðal-
fund í kvöld kl. 8 í húsi K. F.
U. M.
23. tölubl.
£anðankning jtoregs
viBurkenð.
Khöfn 22. nóv.
Frá París er símað að yfirráð
Bandamanna hafi viðurkent full-
veldi Noregs yfir Spitzbergen.
Khöfn 22. nór.
Frá Lundúnum er símað að
hinn opinberi ákærandi Hewart
hafi fengið umboð til þess að
höfða mál móti Yilhjálmi keisara.
Qunnar Gunnarsson skáld.
Kaupmannahöfn 22. nóv.
Gunnar Gunnarsson hefir fengið
Ancherska-styrkinn til utanfarar
(1000 kr.).
Skólafyrirkomulagið í Lithá,
í hinu nýstofnaða ríki, Lithá,
eru nú 1362 almennir skólar, þar
af eru 1222 litháiskir, 49 gyð-
ingaskólar, 39 pólskir, 3 rússnesk-
ir, 12 lettiskir og 37 þýzkir. —
Litháar eru auðsjáanlega að vinna
fyrir framgang jafnaðarstefnunnar.
.+
Maður rotast.
Það slys vildi til í morgun um
kl. 8, að brunagafl á húsi, sem
verið er að byggja við Óðinsgötu,
hrundi, og féll einn steinninn á
höfuð Sveini Sveinssyni steinsmið,
og beið hann bana af.