Morgunblaðið - 18.12.2013, Blaðsíða 16

16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. DESEMBER 2013
Björn Jóhann Björnsson
bjb@mbl.is
Verkís hefur fyrir hönd Íslandsvirkj-
unar sent Sveitarfélaginu Skagafirði
fyrirspurn um framkvæmdaleyfi til
að endurbyggja Gönguskarðsár-
virkjun við Sauðárkrók.
Fram kemur í erindinu að Íslands-
virkjun, sem er í eigu Auðuns S.
Guðmundssonar og Péturs Bjarna-
sonar, hefur verið í viðræðum við
RARIK um þessa framkvæmd, bæði
varðandi afnot af stíflunni og vegna
vatnsréttinda.
Skipulags- og byggingarnefnd tók
erindið fyrir í síðustu viku og tók já-
kvætt í það. Í fundargerð er bent á
að gera þurfi breytingu á aðalskipu-
lagi Skagafjarðar vegna þessa. Í fyr-
irliggjandi erindi er óskað eftir við-
ræðum við sveitarfélagið um málið.
Skipulags- og byggingarnefnd legg-
ur til að farið verði í viðræður við
umsækjendur og vísar erindinu til
sveitarstjórnar.
Íslandsvirkjun á og rekur Köldu-
kvíslarvirkjun á Tjörnesi, skammt
norðan við Bakka á Húsavík, og sel-
ur þar rafmagn inn á landskerfið hjá
RARIK.
Gönguskarðsárvirkjun hefur ekki
verið í notkun síðan árið 2007, þegar
aðrennslislögn frá virkjuninni
sprakk skammt ofan stöðvarhússins
á Sauðárkróki og vatn flæddi yfir
nyrsta hluta gamla bæjarins á
Króknum. RARIK hefur nú lokað
virkjuninni eftir að aðrennslislögnin
var öll rifin sem og þrýstivatnsturn.
Virkjunin var komin til ára sinna,
reist árið 1949 en stækkuð árið 1961.
Stíflan stendur enn og hefur Íslands-
virkjun verið að skoða möguleika á
að leggja aðrennslislögn að nýju
stöðvarhúsi neðar við Gönguskarðsá
og selja raforku inn á landskerfið.
Gæti orðið safn
Tryggvi Þór Haraldsson, forstjóri
RARIK, segir stöðvarhúsið á Sauð-
árkróki nú notað til að geyma minjar
fyrirtækisins og til greina komi að
opna þar safn í framtíðinni, þó að
engar ákvarðanir hafi verið teknar
um slíkt.
„Ef einhver hefur áhuga á að
kaupa af okkur stífluna, þá erum við
tilbúin að skoða það, ef sveitarfélagið
samþykkir það,“ segir Tryggvi Þór.
Gönguskarðsárvirkjun framleiddi
um 1 MW þegar mest lét en ekki
liggur fyrir hve stóra virkjun Ís-
landsvirkjun ráðgerir. Pétur Bjarna-
son vildi ekki tjá sig um áformin að
svo stöddu
Viggó Jónsson, formaður skipu-
lags- og byggingarnefndar Skaga-
fjarðar, segir nefndarmenn almennt
hafa tekið mjög jákvætt í erindið og
ákveðið að vísa því næst til umfjöll-
unar í sveitarstjórn.
Morgunblaðið/Björn Jóhann
Gönguskarðsárvirkjun Stöðvarhús virkjunarinnar á Sauðárkróki hefur staðið ónotað síðan virkjunin var aflögð
2007. Til greina kemur að RARIK opni þar síðar meir minjasafn. Virkjunin var gangsett 1949 og stækkuð 1961.
Vilja kaupa af RARIK
 Eigendur Íslandsvirkjunar vilja endurbyggja Göngu-
skarðsárvirkjun við Sauðárkrók  Vel tekið í erindið
Vatnsaflsvirkjanir
» Íslandsvirkjun á og rekur
Köldukvíslarvirkjun á Tjörnesi.
» Smærri vatnsaflsvirkjunum
hefur fjölgað sem framleiða og
selja raforku inn á landsnetið.
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Lánardrottnar hafa veitt eftirgjöf á
um 6 milljörðum af samningskröfum
vegna greiðsluaðlögunar hjá umboðs-
manni skuldara
(UMS). Tímabili
greiðsluaðlögunar
er lokið í 762 mál-
um og í þeim eru
að meðaltali gefn-
ar eftir 7,9 millj-
ónir af kröfum.
Að sögn Svan-
borgar Sigmars-
dóttur, upplýs-
ingafulltrúa
UMS, er upphæð
eftirgjafar skulda misjöfn. Eftirgjöfin
geti farið frá því að vera engin yfir í
að vera allt að 125 milljónir króna. Á
móti geti komið fasteignir sem seljist
upp í kröfur.
Af þeim 762 málum þar sem tíma-
bili greiðsluaðlögunar er lokið varða
um 370 mál samningskröfur án veðs í
fasteign skuldara. Þær geta þó haft
veð í fasteign annarra eða tryggingu,
þannig að hægt sé að ganga á
ábyrgðarmann. Samningskröfur geta
t.d. verið skuldabréf, yfirdráttur eða
greiðslukortaskuldir.
Öryrkjar meðal lántaka
Að sögn Svanborgar er hér um að
ræða mál þar sem þykir útséð um að
lántakendur ráði við afborganir. Með-
al lántaka í þessum hópi eru öryrkjar
og lágtekjufólk. Þá standa eftir um
400 mál þar sem veðlán í fasteign
koma við sögu og í flestum tilfellum
einnig samningskröfur og önnur lán,
t.d. námslán. Í þeim málum halda lán-
takar fasteign samkvæmt samningi.
Samanlagðar kröfur í þeim 762
málum sem tímabili greiðsluaðlög-
unar er lokið í eru 14,06 milljarðar kr.
Þar af eru samningskröfur upp á 7,33
milljarða, en undir þær heyra afskrif-
aðar kröfur vegna veðlána í fasteign.
Veðlán fasteigna sem skuldarar fá að
halda og kröfur utan samnings eru
alls 6,7 milljarðar.
Frá samningskröfum upp á 7,33
milljarða dregst verðmæti fasteigna
sem verða seldar eða kröfuhafar hafa
eignast og er það áætlað um einn
milljarður króna. Er þar um að ræða
íbúðarhúsnæði, sumarhús, hesthús
og aðrar fasteignir.
Eftirgjöfin að jafnaði 95%
Að jafnaði er eftirgjöf samnings-
krafna í þessum málum um 95%, en í
einstaka málum getur hún verið frá 0
og upp í 100%. Meðalupphæð eftir-
gjafar er 7,9 milljónir í þeim 762 mál-
um sem er lokið, alls um 6 milljarðar.
Við það bætist 271 milljón í 37 málum
vegna eftirgjafar í kjölfar svo-
nefndrar afmáningar af veðlánum.
Með afmáningu er átt við það sem út
af stendur af veðkröfu í fasteign um-
fram 100% af áætluðu matsverði
eignar í lok samningstíma og er sér-
staklega sótt um afmáningu hjá
sýslumönnum. Lántaki getur því í
kjölfarið eignast eigið fé í húsnæði
hækki raunverð þess umfram lánið.
Eftirgjöfin að
jafnaði 8 milljónir
Svanborg
Sigmarsdóttir
 Greiðsluaðlögun lokið í 762 málum
Til að halda fasteign í greiðslu-
aðlögun þarf lántaki að ráða við
afborganir sem eru miðaðar við
matsverð fasteignar. Sé greiðslu-
geta ekki fyrir hendi þarf að selja
eign, ekki síðar en sex mánuðum
eftir að samningur kemst á. Ef
söluverðmæti dugar ekki fyrir veð-
kröfum er samið um eftirgjöf af
því sem eftir stendur.
Eins og fram hefur komið í
Morgunblaðinu höfðu tæplega
5.000 einstaklingar sótt um
greiðsluaðlögun um síðustu mán-
aðamót. Svanborg áætlar að með
sama áframhaldi muni þar af um
2.700 málum ljúka með samningi
um greiðsluaðlögun.
Hún tekur hins vegar fram að
meðalhlutfall eftirgjafar framar-
lega í ferlinu verði líklega hærra en
það sem síðar komi, enda eigi það
við um málin sem ljúki fyrst að þar
sé greiðslugeta mjög lítil eða eng-
in og ljóst að aðstæður skuldara
munu ekki breytast til batnaðar á
komandi árum. Einstaklingar í
miklum greiðsluvanda geta átt
rétt á greiðsluaðlögun.
Þegar samningstíma lýkur fara
þeir af vanskilaskrá. Útlánasögu
þeirra er hins vegar haldið til haga.
Býst við 2.700 samningum
ÚTLITIÐ FRAMUNDAN
Öðruvísi flísar
Bæjarlind 4, Kópavogur S: 554 6800
Njarðarnesi 9, Akureyri S: 466 3600 www.vidd.is
NÝ LÍNA AF
BAÐINNRÉTTINGUM FRÁ IFÖ
Baðinnréttingar eru fáanlegar: hvítar háglans – hvítar mattar – ljósbrúnar – dökkgráar – svört eik
Allt í baðherbergið frá A til IFÖ.
Opið virka daga kl. 8–18 og laugardaga kl. 10–15
Smiðjuvegi 76 • Kópavogi • Sími 414 1000 • tengi@tengi.is
Baldursnesi 6 • Akureyri • Sími 414 1050 • www.tengi.is