Morgunblaðið - 18.12.2013, Page 21

FRÉTTIR 21Erlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. DESEMBER 2013
Vítamín, önnur en þau sem fólk fær
beint úr fæðunni, hafa nær aldrei
teljandi áhrif á heilsu fólks, eru pen-
ingasóun og gætu jafnvel verið skað-
vænleg, að sögn hóps vísindamanna
við University of Warwick á Eng-
landi og Johns Hopkins School of
Medicine í Baltimore í Bandaríkj-
unum.
Til grundvallar ályktunum fræði-
mannanna liggja þrjár vísinda-
ritgerðir en í einni þeirra var rýnt í
24 tilraunarannsóknir, sem 450.000
manns tóku þátt í, og var niður-
staðan sú að það hefði engin áhrif á
lífaldur fólks að taka vítamín. Önnur
rannsókn, þar sem þátttakendur
voru 6.000 eldri karlmenn, fann eng-
an ávinning af því að taka fæðubót-
arefni yfir tólf ára tímabil og sú
þriðja leiddi í ljós að 1.700 karlar og
konur með hjartavandamál urðu
engu bættari af því að taka vítamín
um fimm ára skeið.
Sérfræðingarnir, sem birtu niður-
stöður sínar í vísindaritinu Annals of
Internal Medicine, sögðu að fólk ætti
að forðast það að neyta flestra fæðu-
bótarefna, þar sem notkun þeirra
væri ekki réttlætanleg. „Það ætti
ekki að nota þessi vítamín sem for-
vörn gegn langvinnum sjúkdómum.
Nú er nóg komið,“ sögðu fræði-
mennirnir. Þeir gáfu einnig til
kynna að fyrirtæki sem seldu fæðu-
bótarefni ælu á óþarfa heilsu-
áhyggjum til að ýta undir sölu á
ónauðsynlegum lækningum.
Vísindamennirnir sögðu jafn-
framt að fólk í vestrænum þjóð-
félögum ætti að fá öll nauðsynleg
vítamín úr fæðunni og aðeins lítill
hópur fólks þyrfti á viðbótarvítam-
ínskömmtum að halda.
Morgunblaðið/Sverrir
Markaðssetning? Vísindamennirnir segja að það sé aðeins fámennur hóp-
ur sem hafi ávinning af því að taka vítamín sem fæðubótarefni.
Lítill ávinningur
af töku vítamína
 Kynda undir áhyggjum í söluskyni
Hólmfríður Gísladóttir
holmfridur@mbl.is
Alríkisdómstóll í Bandaríkjunum
hefur komist að þeirri niðurstöðu
að magnsöfnun Þjóðaröryggisstofn-
unar Bandaríkjanna (NSA) á síma-
gögnum Bandaríkjamanna gangi á
rétt einstaklinga til einkalífs og
brjóti jafnvel í bága við stjórnar-
skrána. Úrskurði dómstólsins, í
máli sem tveir einstaklingar höfð-
uðu á hendur bandarískum stjórn-
völdum, verður áfrýjað en ef hann
verður staðfestur á hærri dóms-
stigum má vera að NSA verði
meinað að safna svokölluðum um-
ferðargögnum um símtöl almennra
borgara.
„Ég get ekki ímyndað mér al-
mennari né handahófskenndari inn-
rás en þessa kerfisbundnu og há-
tæknilegu söfnun og geymslu
persónulegra gagna um nærri
hvern einasta borgara,“ sagði dóm-
arinn Richard Leon í úrskurði sín-
um.
Hann gagnrýndi einnig þá rétt-
lætingu stjórnvalda að hin um-
fangsmikla upplýsingasöfnun væri
nauðsynleg til að koma í veg fyrir
hryðjuverkaárásir. „Stjórnvöld
hafa ekki talið til eitt einasta tilfelli
þar sem greining magnsafnaðra
umferðargagna af hálfu NSA kom í
veg fyrir yfirvofandi árás eða að-
stoðaði stjórnvöld með öðrum hætti
við að ná markmiðum innan
þröngra tímamarka,“ sagði hann.
Talsmaður bandaríska dóms-
málaráðuneytisins sagði í samtali
við AFP að ráðuneytið teldi að að-
gerðir NSA stæðust stjórnar-
skrána, eins og aðrir dómarar
hefðu komist að niðurstöðu um, en
sagðist ekki vilja tjá sig frekar um
málið.
Í yfirlýsingu frá uppljóstraran-
um Edward Snowden sagðist hann
ánægður með dóminn en hann
hefði lekið upplýsingum sem hann
stal frá NSA í þeirri sannfæringu
að gagnasöfnun stofnunarinnar
bryti gegn ákvæðum stjórnarskrár-
innar. Hann sagði að almenningur
ætti heimtingu á því að málið yrði
útkljáð fyrir dómstólum.
Dómari segir gagna-
söfnun NSA ólögmæta
 Þjóðaröryggisstofnunin brjóti gegn stjórnarskránni
AFP
Stjórnarskrárbrot? Gögnin er NSA safnar snúa ekki að innihaldi samskipta
heldur tímasetningum símtala, lengd þeirra og hvaðan og hvert er hringt.
Deilt um lögmæti
» Snowden sagði að úrskurð-
urinn, um „leynilegt verkefni,
heimilað af leynilegum dóm-
stól“, væri aðeins sá fyrsti af
mörgum.
» Bandarísk stjórnvöld hafa
fordæmt leka Snowdens og
staðhæfa að söfnun umferð-
argagna, þ.e. upplýsinga um
t.d. lengd símtala, brjóti ekki
gegn stjórnarskránni.