Morgunblaðið - 18.12.2013, Blaðsíða 24

24 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. DESEMBER 2013
Þegar þú þarft að
semja um skuldir og/
eða fá nýtt lán þá
hefur venjan verið sú
að skoða vanskilaskrá
þess sem sækir um
hjá viðkomandi stofn-
un.
Nú hefur Credit-
info gefið út lána-
yfirlit og lánshæf-
ismat einstaklinga og
fyrirtækja. Í lánshæfismati eru
lagðar til gundvallar m.a. vaktanir
á kennitölu en þar á meðal eru
orkufyrirtækin og ýmis fyrirtæki
sem þú hefur verið í viðskiptum
við eða jafnvel bara látið gera til-
boð í ákveðið verk. Einnig geta
mögulega verið gömul uppboðs-
ferli sem fóru fram fyrir löngu eða
jafnvel uppboðsferli sem voru
dregin til baka vegna ólöglegra
lána. Vissir þú það?
Gjalddagi láns sem komið er
fram yfir gjalddaga en ekki á ein-
daga getur jafnvel verið skráður
sem vanskil á lánayfirliti sem
Creditinfo gefur út. Einnig geta
verið þar inni ólögleg lán sem bíða
endurútreiknings. Vissir þú það?
Allar færslur og vaktanir skerða
lánshæfismat þitt í prósentum tal-
ið og segja til um hvað eru mörg
prósent líkur á að þú
farir á vanskilalista
næstu 12 mánuði.
Þetta er að sjálfsögðu
bara kúgun og spurn-
ing hvort það standist
lög að gefa út lánshæf-
ismat sem er byggt á
röngum forsemdum.
Bankar og fjár-
málastofnanir geta
sótt eftirfarandi upp-
lýsingar um þig hjá
Creditinfo: lánshæf-
ismat, sótt með þínu leyfi, lána-
yfirlit, sótt með þínu leyfi, van-
skilaskrá, sótt án leyfis frá þér ef
þú ert í viðskiptum við þá eða ert
að sækja um viðskipti við þá.
Ég skora á alla að kynna sér
mjög vel starfsemi Creditinfo og
þær upplýsingar sem þar er að
finna um þig og þína.
CIP-lánshæfismat
Creditinfo
Eftir Gunnar
Magnússon
Gunnar Magnússon
»Ég skora á alla að
kynna sér mjög
vel starfsemi Creditinfo
og þær upplýsingar sem
þar er að finna
um þig og þína.
Höfundur er fv. sjómaður.
Það má segja að bor-
ið sé í bakkafullan læk-
inn með því að tala um
samdrátt og niðurskurð
hins opinbera á fjöl-
mörgum sviðum, en ef
grannt er skoðað þá er
ljóst að ekkert hefur til
þessa farið fyrir um-
ræðu um stöðu Haf-
rannsóknastofnunar í
þessu samhengi. Nú
blasir við staða sem er að mínu mati
algjörlega galin og á að óbreyttu eft-
ir að hafa í för með sér óásætt-
anlegar afleiðingar fyrir sjávar-
útveginn og þar með þjóðfélagið.
Staðan er þessi: Um árabil hefur
framlag ríkisins farið minnkandi sem
hlutfall af heildarútgjöldum. Þannig
hafa sértekjur í gegnum styrki og
leiguverkefni hækkað frá því að vera
21,5% af rekstrarfé árið 2001 í það að
vera 44% árið 2013. Stærsti hluti
styrkja undafarin ár er úr Verk-
efnasjóði sjávarútvegsins þar sem
tekjur hafa dregist verulega saman.
Árið 2004 voru ársverk við stofn-
unina 172 en á þessu ári 144, eða
fækkun um 28 ársverk. Með aðhaldi í
rekstri og samdrætti hefur stofn-
uninni tekist að halda kostnaði rétt-
um megin við núllið þar til nú, árið
2013, þar sem 100 milljónir vantar
upp á að endar nái saman. Ef fylgja
ætti á næsta ári sambærilegri starfs-
áætlun og gert hefur verið í ár þá
yrði áætlaður rekstr-
arhalli 385 milljónir að
viðbættum áðurnefnd-
um 100 milljónum frá
2013 eða tæpur hálfur
miljarður.
Afleiðingarnar
Á fundi Ráð-
gjafanefndar Hafrann-
sóknastofnunar
kynntu stjórnendur
Hafró til hvaða úrræða
yrði að grípa til að ná
jöfnuði í rekstrinum.
Úthald rannsóknarskipanna er lang-
kostnaðarsamasti þáttur rekstrarins
og því einsýnt að þar verði að skera
hraustlega niður. Fækka verður út-
haldsdögum með það afgerandi
hætti að Bjarna Sæm. yrði einungis
haldið úti í 49 daga framan af ári og
síðan lagt en hann var á sjó 160 daga
í ár. 15-16 ársverk hverfa til viðbótar
þeim 28 sem áður er getið. Gert er
ráð fyrir að sjódagar Árna Friðriks-
sonar verði 149 í stað 180 á síðasta
ári. Lykilatriði sem hljóta að falla
innan algjörra grunnþátta starfsem-
innar eru felld út, s.s. stofnmælingar
botnfiska að hausti (Haustrallið) og
rannsóknir á veiðistofni loðnu. Fjöl-
margir rannsóknarþættir eru þurrk-
aðir út og aðrir fá mun minni tíma og
fjármuni en þyrfti, svo ásættanlegt
væri, s.s. veiðarfærarannsóknir sem
leggja þyrfti mun meiri áherslu á en
gert hefur verið. Ljóst er að trúverð-
ugleiki okkar sem leiðandi fisk-
veiðiþjóðar sem byggir á sjálfbærum
veiðum verður fljótur að bíða hnekki
ef við sinnum ekki lengur þeim rann-
sóknum sem leggja þarf til grund-
vallar sjálfbærninni, s.s. að afla og
viðhalda þeirri gagnasöfnun sem er
undirstaða þess orðspors sem við
höfum náð á alþjóðavettvangi. Ráð-
gjöf sem byggð er á veikari grunni,
nýmótaðar aflareglur fyrir okkar
helstu nytjastofna, enginn byrj-
unarkvóti í loðnu að hausti 2014,
áunninn árangur varðandi gæðavott-
un auk sölu og markaðsmála. Allir
þessir þættir eiga það sammerkt að
verða fyrir verulegum skaða í víð-
ustu merkingu þess orðs. Ekki síst
veldur þetta ómældu fjárhagslegu
tjóni fyrir þjóðarbúið í heild. Að-
haldsaðgerðir sem leiða af sér marg-
þætt tjón og útgjöld umfram ætlaðan
sparnað, bera vott um hættulegan
skort á skynsemi. Ég skora því á þá
sem með völdin fara að íhuga vand-
lega afleiðingarnar áður en lengra er
haldið.
Að skera undan sjálfum sér
Eftir Árna
Bjarnason » Trúverðugleiki okk-
ar sem leiðandi fisk-
veiðiþjóðar verður fljót-
ur að bíða hnekki ef við
sinnum ekki lengur
þeim rannsóknum sem
leggja þarf til grund-
vallar sjálfbærninni.
Árni Bjarnason
Höfundur er forseti FFSÍ.
Brids í Stangarhyl
Fimmtudaginn 12. desember var
spilaður tvímenningur hjá bridsdeild
Félags eldri borgara, Stangarhyl 4,
Reykjavík.
Spilað var á 11 borðum. Efstu pör í
N/S
Helgi Hallgrímss. – Ægir Ferdinandss. 272
Tómas Sigurjss. – Björn Svavarss. 222
Siguróli Jóhannss. – Auðunn Helgas. 222
Helgi Samúelss. – Sigurjón Helgas. 221
A/V
Gunnar Jónss. – Magnús Jónsson 283
Ólafur Ingvarss. – Björn E. Péturss. 270
Margrét Gunnarsd. – Vigdís Hallgr. 249
Jón Þ. Karlss. – Björgvin Kjartanss. 232
Mánudaginn 16. des. var spilað á
13 borðum. Meðalskor 220. Efstu
pör í N/S:
Ragnar Björnss. – Bjarni Þórarinsson 254
Magnús Oddsson – Oliver Kristóferss. 237
Gróa Þorgeirsd. – Kristín Óskarsd. 236
Siguróli Jóhannss. – Auðunn Helgas. 235
A/V
Albert Þorsteinsson – Bragi Björnsson 304
Hrólfur Guðmss. – Oddur Halldórsson 272
Guðjón Eyjólfss. – Sigurður Tómasson 265
Jón Hákon Jónss. – Höskuldur Jónss. 237
Á nýju ári hefst spilamennska
fimmtudaginn 9. janúar.
Oddfellow-skálin
Ýlir fór vel í þá feðga Pál Hjalta-
son og Hjalta Pálsson. 71% skor var
uppskeran í þriðju lotu um Oddfel-
low-skálina.
Úrslit í þriðju lotu, meðalskor 192.
Páll Hjaltason – Hjalti Pálsson 238
Stefán R. Jónss. – Hans Óskar Isebarn 199
Gísli Jóhanness. – Guðbjartur Halldórss. 188
Guðm. Ágústsson – Brynjar Níelsson 182
Björn Júlíuss. – Hreinn Ó. Sigtryggsson 176
Heildarstaðan. Meðalskor 576.
Páll Hjaltason – Hjalti Pálsson 743
Guðm. Ágústsson – Brynjar Níelsson 638
Stefán R. Jónsson – Hans Óskar Isebarn 626
Jón Briem – Ágúst Ástráðsson 574
Rafn Haraldsson – Jón Sveinsson 566
Rafn Kristjánsson – Tryggvi Jónasson 557
Næst verður spiluð hraðsveita-
keppni á nýju ári, 13. janúar. Síðan
taka þrjár lotur við í keppni um Odd-
fellow-skálina.
BRIDS
Umsjón Arnór G.
Ragnarsson| norir@mbl.is
Verð frá 37.000 kr.
www.genevalab.com
Sendu pöntun ámbl.is
eða hafðu samband í
síma 569-1100
ER ÞÍN
AUGLÝSINGIN
ÞAR?
Alla þriðjudaga fylgir
Morgunblaðinu
sérblað umBÍLA