Morgunblaðið - 04.09.2014, Blaðsíða 98

98 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. SEPTEMBER 2014
565 6000 / somi.is
ÚT AÐ BORÐA
MEÐ VINUNUM.
Við bjóðum spennandi matseðil.
,,Sýningarsekúndur“ nefnist sýning
sem Kristján Guðmundsson mynd-
listarmaður ræsir með sms-skeyti í
menningarhúsinu Skúrnum í kvöld,
fimmtudag, klukkan 20.
Verk Kristjáns er skoðað í gegn-
um gluggann á Skúrnum, sem
stendur að þessu sinni við Silfur-
reyninn á Grettisgötu 17, og er því
opið allan sólarhringinn. Sýningin
stendur í nákvæmlega 30 sólar-
hringa eða 2.592.000. sekúndur.
Verkið birtist á tölvustýrðum
skjá sem byggist á nákvæmri tíma-
lengd sýningarinnar, frá því hún er
opnuð í kvöld og þar til henni lýkur
kl. 20 hinn 4. október – samtals
2.592.000 sekúndur. Niðurtalningin
í sekúndum stendur yfir allan sýn-
ingartímann uns komið er niður á
núllið. Á þann hátt er tíminn form-
gerður og verður áþreifanlegur
vegna þess að hann er fyrirfram
fangaður.
Kristján Guðmundsson var meðal
forsprakka SÚM-hreyfingarinnar
og á myndlist hans sterkar rætur í
hugmynda- eða konseptlist.
Morgunblaðið/Einar Falur
Listamaðurinn Sýning Kristjáns Guð-
mundssonar stendur í 30 sólarhringa.
Kristján sýnir í 2.592.000 sekúndur
Myndlistarkonan Dodda Maggý
opnar í dag kl. 17 sýningu á þremur
vídeóverkum sem bera titilinn
„Madeleine“, í kaffistofu Listasafns
Íslands. Fyrsta fimmtudag hvers
mánaðar er opið lengur í safninu og
vídeóverk listamanns eða hóps
listamanna sýnd á kaffistofunni, í
samstarfi við vídeólistahátíðina
700IS Hreindýraland. Dodda
Maggý nam myndlist við Listahá-
skóla Íslands og hlaut síðar MFA-
gráðu í hljóð- og myndlist frá Kon-
unglega listaháskólanum í Kaup-
mannahöfn. „Verk hennar
einkennast af ljóðrænu þar sem hún
kannar óáþreifanleg tilfinningaleg
fyrirbæri í gegnum skynræna upp-
lifun áhorfandans,“ segir um verk
hennar í tilkynningu. Sýningin
stendur til 30. september.
Ljóðræna Stilla úr verkinu „Madeleine“.
Dodda Maggý
sýnir í kaffistofu LÍ
Helgi Snær Sigurðsson
helgisnaer@mbl.is
Sýningar á Björk: Biophilia Live
hefjast í Bíó Paradís á laugardaginn,
6. september, og er Ísland fyrsta
landið í heiminum sem tekur mynd-
ina til almennra sýninga, skv. vef
kvikmyndahússins. Björk: Biophilia
Live er allt í senn heimildamynd,
tónleikamynd og náttúrulífsmynd, af
lýsingum að dæma, í henni fylgst
með Björk og fjölmennum hópi tón-
listarmanna á seinustu Biophiliu-
tónleikum Bjarkar sem haldnir voru
í Alexandra Palace í Lundúnum hinn
3. september í fyrra. Á þeim flutti
Björk lög af áttundu breiðskífu
sinni, Biophiliu, sem kom út árið
2011 ásamt smáforritum fyrir
spjaldtölvur – en slík skífa hafði ekki
verið gefin út áður í tónlistarsögunni
– ásamt fleiri lögum. Inn í þá frá-
sögn fléttast margslunginn og ógn-
arstór heimur Biophiliu þar sem tón-
list, vísindi, tækni og náttúra
mætast. Myndin var frumsýnd á Tri-
beca kvikmyndahátíðinni í New
York 26. apríl sl. og hefur til þessa
hlotið mikið lof, m.a. í kvikmyndarit-
unum Hollywood Reporter og Var-
iety.
Leikstjóri myndarinnar er Peter
Strickland en hann á m.a. að baki
verðlaunaspennutryllinn Berberian
Sound Studio (2012) og aðstoðarleik-
stjóri og klippari er Nick Fenton.
Fenton er hagvanur þegar kemur að
því að klippa tónleika- eða tónlistar-
tengdar heimildamyndir, hefur m.a.
klippt tvær slíkar fyrir hljómsveitina
Sigur Rós, Inni (2011) og Heima
(2007). Björk: Biophilia Live var þó
engri annarri lík, eins og blaðamað-
ur komst að er hann ræddi við Fen-
ton í vikunni en myndin er sú fyrsta
sem hann kemur að sem aðstoðar-
leikstjóri eða meðhöfundur.
Aðdáandi í áratugi
„Ég hef verið aðdáandi Bjarkar til
margra ára og því mikill heiður fyrir
mig að fá að vera með í þessu verk-
efni,“ segir Fenton. Hann hafi fylgst
með Björk allt frá því hún var í Syk-
urmolunum. Fenton segir myndefni
úr söfnum koma mikið við sögu í
myndinni, náttúrulífsmyndir o.fl. í
þeim dúr sem tengist Biophiliu-
verkefninu og grunnhugmynd
Bjarkar. Starf hans hafi falist í því
að láta hina ólíku þætti smella sam-
an, tónlist og myndefni, þannig að úr
yrði eðlilegt og náttúrulegt flæði.
Fenton segir Björk lítið hafa skipt
sér af störfum þeirra Stricklands.
„Ég held að hún hafi til að byrja með
haft áhyggjur af því hvernig við
myndum skeyta þessa ólíku þætti
saman en þegar hún sá útkomuna í
klippiferlinu sýndi hún tökum okkar
á efninu mikinn stuðning og hvatti
okkur til að fylgja eigin sannfær-
ingu,“ segir Fenton. Með samstarf-
inu við Björk hafi þeir Strickland
fetað í fótspor frábærra kvikmynda-
leikstjóra sem gert hafa tónlistar-
myndbönd fyrir hana, m.a. Michel
Gondry og Chris Cunningham og því
fylgi mikil ábyrgð.
Fenton segist vona að mynd
þeirra Stricklands geri hinu metn-
aðarfulla verkefni og stórkostlegri
tónlist Bjarkar heiðarleg skil. „Það
sem vakti hvað mesta hrifningu hjá
mér var tærleikinn og tilfinninga-
þunginn í flutningi hennar á þessum
lögum. Öll lögin fela í sér litla, sjálf-
stæða sögu, jafnvel þó þau fjalli um
flókin, vísindaleg fyrirbæri og nátt-
úruna. Þau eru í raun syrpa ástar-
söngva eða þannig komu þau mér
a.m.k. fyrir sjónir í klippiferlinu,“
segir Fenton.
Spurður að því hvort þeir Strick-
land hafi notast við myndheim og
uppbyggingu Biophiliu-smáforrit-
anna við gerð myndarinnar segir
Fenton að þeir hafi gert það fyrir
hvatningu Bjarkar. Myndin tengi
því einnig við þann hluta Biophiliu,
smáforritin sem notuð hafa verið við
kennslu í tónvísindasmiðjum fyrir
börn víða um heim og hlotið verð-
laun og verðskuldaða athygli.
– Það er líklega erfitt að setja
þessa mynd í einhvern ákveðinn
flokk, þ.e. flokk heimildamynda, tón-
leikamynda eða einhvern annan.
Hún er kannski tegund út af fyrir
sig?
„Þetta er vel athugað. Í þeim
verkefnum sem ég hef komið að hef-
ur markmiðið ávallt verið að gera
eitthvað einstakt og erfitt að flokka,“
svarar Fenton. Það eigi vissulega við
um Biophilu-myndina, myndefnið
spanni allt frá því smæsta sem mað-
urinn hafi uppgötvað í náttúru eða
líkama yfir í óravíddir alheimsins og
í takt við tónlist Bjarkar. „Ég vona
að fólk gleymi því að það er statt í
tónleikasal. Við reynum að nýta
myndefnið þannig að Björk, tónlist-
armennirnir og kórinn renni saman
við eitthvað undarlegt og ótrúlegt,“
segir Fenton.
Flókið lita- og púsluspil
– Mér heyrist á öllu að myndin sé
ólík öðrum sem þú hefur gert?
„Já, en á jákvæðan hátt og von-
andi er hún ekki yfirþyrmandi,“ seg-
ir Fenton og hlær. Það er ljóst á máli
hans að gríðarmikil vinna býr að
baki myndinni, hann þurfti m.a. að
horfa á hundruð klukkustunda af
myndefni úr safni og leysa afar flók-
ið púsluspil. Fólst það m.a. í því að
tengja búninga sem hannaðir voru
fyrir tónleika Biophiliu við náttúru-
lífsmyndir, búa til samspil milli for-
ma og lita.
Fenton segir mikilvægt að koma
áhorfandanum á óvart og halda hon-
um hugföngnum frá upphafi myndar
til enda. Og það virðist hafa tekist, ef
marka má viðtökur gagnrýnenda.
Fenton er spurður að því hvort það
sé ekki léttir að fá slíkar viðtökur.
Jú, vissulega er það léttir, segir
hann. Hann hafi verið í sæluvímu að
lokinni frumsýningu myndarinnar í
New York, viðtökur gesta hafi verið
það jákvæðar.
Ljósmynd/Saga Sig
Sjónar- og tónaspil Biophiliu-tónleikar Bjarkar hlutu hvarvetna mikið lof og þóttu veisla fyrir augu en eyru.
Mikil ábyrgð og heiður
 „Ég vona að fólk gleymi því að það er statt í tónleikasal,“
segir Nick Fenton, aðstoðarleikstjóri Björk: Biophilia Live
Leikstjórarnir Nick Fenton og Peter Strickland á kvikmyndahátíðinni í
Karlovy Vary í sumar. Björk: Biophilia Live var Evrópufrumsýnd þar.
Heimasíða myndarinnar:
biophiliathefilm.com