Málfríður - 15.03.2010, Blaðsíða 23

hluti af hópnum, það vantaði meiri tíma, fleiri fjar-
fundi, meiri samskipti kennara og nemenda og hóp-
arnir voru of ólíkir (aldur og talfærni). Það kom
greinilega í ljós að þátttaka nemenda var mjög
bundin færni þeirra í tækninni, sérstaklega á fjar-
fundunum. Höfundur talar um að með þróun tækn-
innar og aukinni færni nemenda í fjarskiptum jafnist
tungumálakennsla á neti fyllilega á við staðbundna
tungumálakennslu.
Breffini O‘Rourke, (2008, 227-251) fjallar í grein sinni
um heimspekilegt samspil tækninnar, samræðunn-
ar, hugsunar og umhverfisins þar sem samræðan fer
fram. Tölvan getur í raun aldrei orðið samtalsaðili,
verður aldrei annað en tölva og verður að greina það
samspil á þann hátt. Texti og spjall eru samskipti í
gegnum tölvu og þess vegna ekki eins og venjulegt
samtal tveggja persóna augliti til auglitis. Texti og
spjall koma aftur á móti í staðinn fyrir samtal og
greinist sem samtal í gegnum tölvu, þau eru sam-
skipti, þ.e. samtal við aðra manneskju. Höfundur
segir möguleikana hér mikla í tungumálanámi og
kannski meiri en í staðbundinni kennslu. Spjall í fjar-
kennslu gefur nemanda eftirfarandi:
• yfirlit (look back)
• möguleika á að laga og endurbæta (review)
• möguleika á að endurtaka orð og orðasambönd
• meiri möguleika fyrir þá sem hafa sjónrænt
minni
• mögulegan samanburð á setningum/skila-
boðum
• hægari samskipti
• heildaryfirsýn
• möguleika á að vera eigin dómari – first-person
perspektive
Til að rannsaka þetta ferli, sem nemandi fer í gegnum
þegar hann notar spjall, segir höfundur frá rannsókn
sem framkvæmd var á 34 enskumælandi nemendum
sem voru að læra spönsku, frönsku og þýsku. Allir
eyddu þeir 45 mínútum í spjall við aðila sem talaði
viðkomandi mál sem móðurmál. Samræðurnar fóru
að hálfu leyti fram á ensku en annars á viðkomandi
tungumáli. Umræðuefnið var opið en gefin voru
dæmi um efni til umræðu. Í tilrauninni var notaður
svokallaður „Eye tracker“ á enskumælandi nemend-
urna og vissu þeir af honum en urðu hans ekki varir
á skjánum. Þarna er hægt að mæla tíma og vinnu
nemanda við skjáinn og tengja við textann. Einnig
var mæld einbeitni og athygli sem eru einmitt for-
senda lærdómsferlis. Var því rannsakað hvað nem-
andinn sjálfur fer í gegnum þegar hann vinnur í
spjall-ferlinu, svokallað „first person perspective“.
Lokaorð
Lestur þessara greina hefur sýnt mér að tal í fjar-
kennslu getur verið svo miklu meira en samtal
tveggja aða fleiri í gegnum talforrit, skype, fjarfundi
eða aðra möguleika netsins. Spjall í tungumála-
kennslu er nauðsynlegur hluti fjarkennsluforms-
ins og styður tal-þáttinn í fjarkennslunni. Í grein
O‘Rourke (2008) kemur einnig fram að spjall hefur
nokkra yfirburði yfir tveggja manna tal einmitt
vegna tölvunnar eins og sjá má í atriðunum hér að
framan. Notkun þessa þáttar og samband við þær
persónur sem tala sitt móðurmál eru atriði sem fjar-
kennarar þurfa að athuga. Kennarar eru ekki alltaf
„native speaker“ þótt þeir séu oft mjög færir í við-
komandi tungumáli. Tækniþátturinn er í öllum rann-
sóknum álitinn mikil hindrun í samskiptum, bæði
hjá nemendum og kennurum. Tæknifærni, kennsla
á forrit og skýr framsetning námsefnis er sérstaklega
nauðsynleg í fjarkennslu. Það er nauðsynlegt fyrir
nemanda að skilja tilgang verkefnanna sem sett eru
fram og hvernig þau falla að heildarmynd námsins.
Hvað er verið að æfa og hvers vegna og hvernig er
það sett fram á fjarkennsluforminu.
Í framhaldi af þessari vinnu væri áhugavert að
gera rannsókn á því hvernig tal-þættinum er sinnt
í fjarkennslu t.d. í stærstu fjarkennsluskólunum:
Verzlunarskóla Íslands, Verkmenntaskólanum á
Akureyri og í Fjölbrautaskólanum í Ármúla.
Heimildaskrá:
Hauck, M., Youngs, B. L. (Apríl 2008). „Telecollaboration in multimodal
environments: the inpact on task design and learner interaction.“
Computer Assisted Language Learning. Vol. 21, nr. 2, 87–124. Routledge
Taylor & Francis.
Mennta- og menningarmálaráðuneyti. (2009). Vinnuskjal 240209.
Reykjavík: Mennta- og menningarmálaráðuneyti. Sótt 8. desember
2009 af http://www.nymenntastefna.is/media/frettir//Lykilhaefni.
pdf.
Mennta- og menningarmálaráðuneyti. (Júní 2009). Drög, Lærdómsviðmið.
Erlend tungumál. Reykjavík: Mennta- og menningarmálaráðu-
neyti. Sótt 8. desember 2009 af http://www.nymenntastefna.is/
Namskrargerd/laerdomsvidmid/.
Murday, K., Ushida, E., Chenoweth, N. A. (2008). „Learners‘ and teac-
hers‘ perspektives on language online.“ Computer Assisted Language
Learning, Vol. 21. Nr. 2, 125–142. Routledge Taylor & Francis.
O‘Rourke, B. (Júlí 2008). „The other C in CMC: „What alternative data
sources can tell us about text-based synchronous computer mediated
communication and language learning.“ Computer Assisted Language
Learning, Vol. 21, nr. 3, 227–251. Routledge Taylor & Francis.
Roiselolo-Aguilar, F. (Desember 2007). „Top og the Pods – In Search
of a Podcasting „Podagogy“ for Language Learning.“ Computer
Assisted Language Learning, Vol. 21, nr. 5, 471–492. Routledge Taylor
& Francis.
MÁLFRÍÐUR 23