Selfoss - 23.10.2014, Blaðsíða 2

2 23. Október 2014
fæst hjá Østerby Hár
Austurvegi 33-35, Selfossi, tlf: 4821455
Betri rakstur
Það kann að vera að bera í bakkafullan lækinn að fjalla um áform ríkisstjórnarinnar að hækka „matarskattinn“ úr 7% í 12%. Rétt er samt að fjalla um efnið þar sem röksemdir
skortir. Auk matarskattshækkunar mun efsta þrep virðisaukaskatts
lækka og barnabætur hækka og eiga þannig að koma til móts við
matarskattshækkunina. Sérstaklega er eftirtektarvert að skoða rök-
semdir – nú síðast fjármálaráðherra – um að allir muni njóta góðs
af. Tölur um útgjöld heimila og tekjuskiptingu segja aðra sögu en
þá að „allir“ muni hagnast.
Talsmenn ríkisstjórnarinnar hafa beinlínis hafnað þeirri fullyrðingu
- að hækkun matarskattsins muni bitna mest á þeim tekjulægstu.
Hafna sem sagt því að útgjöld þeirra í mat og drykk vegi þyngra
en þeirra sem hærri hafa tekjurnar. En hvað segja tölurnar okkur?
Í desember 2013 birti Hagstofan niðustöður úr rannsókn á útgjöld-
um heimilanna fyrir árin 2010 til 2012 (á verðlagi ársins 2012).
Niðurstöðurnar voru greindar niður eftir heimilisgerð, búsetu og
útgjalda- og tekjuhópum. Athyglsiverð er þessi niðurstaða Hag-
stofunnar:
„Tekjur þess fjórðungs heimila sem hæstar tekjur hafði voru að jafn-
aði 161% hærrri en þess fjórðungs sem lægstar tekjur hafði. Útgjöld
þeirra tekjuhæstu voru 60% hærri en tekjuminnsta fjórðungsins.“
Fleira í rannsókn Hagstofunnar styðja þau rök að hækkun matarskatts
bitni meira á hinum tekjulægstu. Þá er bilið milli hinna tekjulægri
og tekjuhærri að breikka. Lækkun vörugjalds sem ríkisstjórn boðar
mun einnig hagnast best þeim sem hafa hærri tekjur.
Með öðrum orðum tekjur þeirra efnamestu voru 161% hærri en
þeirra tekjulægstu en neysluútgjöldin „aðeins“ 60%.
Önnur mikilvæg niðurstaða Hagstofunnar er þessi: „Þar má sjá að
stærri hluti útgjalda útgjaldalágra heimila fer til kaupa á mat og
drykkjarvörum og í kostnað vegna húsnæðis, hita og rafmagns en
hjá útgjaldaháum heimilum ...“
Þarf frekar vitnanna við?
Það er augljóst þeim sem vilja skoða gögn um útgjöld og tekjur
heimila að boðaðar aðgerðir ríkisstjórnar munu alls ekki koma
„öllum“ til góða. Ofan á það sem hér er sagt eru fjölmargir stórir
hópar í samfélaginu sem njóta ekki aðgerðanna að neinu leyti.
Barnlaust fólk nýtur t.d. ekki barnabóta. Öryrkjar eru í hópi þeirra
sem minnstar hafa ráðstöfunartekjurnar. Hjá fjölda þeirra ná endar
ekki saman. Eins og fram kemur í fréttaskýringu í blaðinu í dag er
einnig stækkandi hópur í „frjálsu falli“ þar sem leiga hefur hækkað
langt umfram allar vísitölur.
Þorlákur Helgi Helgason
Matarskatturinn
LEIÐARI
það var og...
„Höfnin í Eyjum er ákveðinn
flöskuháls varðandi stærð skipa“
„Vestmannaeyjahöfn er ein stærsta útflutningshöfn á Íslandi og við verðum að nálgast verk-
efnið frá því sjónarhorni. Um 10%
af útflutningstekjum þjóðarinnar
í sjávarútvegi koma frá Eyjum og
því mikilvægt í þjóðhagslegu tilliti
að yfirvöld bregðist við. Við höfum
vitað það í töluverðan tíma að höfn-
in í Eyjum er ákveðinn flöskuháls
varðandi stærð skipa sem Eimskip og
Samskip eru með og eins og Pálmar
Óli Magnússon forstjóri Samskipa
hefur bent á þá mun skipakostur
áfram fara stækkandi næstu árin,“
segir Sigursveinn Þórðarson, for-
maður framkvæmda- og hafnarráðs
Vestmanneyja. Ráðið fjallaði um
vandann á fundi í sl. viku.
„Það er vinna í gangi við þriggja
ára samgönguáætlun og mikilvægt
að stjórnsýslan hafi þetta í huga við
þá vinnu. Við viljum með þessari
bókun hvetja yfirvöld til þess að
bregðast við fyrirhuguðum vanda.“
Sigursveinn segir nokkra kosti hafa
verið skoðaða. Einn þó sérstaklega,
stórskipakant fyrir utan Eiðið.
„Það hefur verið unnin kostnað-
aráætlun við slíkt verk og hljóðar
hún upp á 3,5 milljarða króna. Það
er spennandi kostur, enda myndi
það leysa það vandamál sem blasir
við varðandi stærð flutningaskipa
og eins gefa okkur kost á að taka á
móti stærri skemmtiferðaskipum en
hægt er í dag.“
Sigursveinn Þórðarson
Eina með öllu
eða engu?
Heimilisskuldirnar lækka um 300
miljarða króna! Eða það hélt fólk
a.m.k. Í mars sl. líkti forsætiráð-
herra umsóknarferlinu til að nálg-
ast skuldaniðurfellinguna vera auð-
veldara en að panta pitsu. Pitsan
hefur reyndar orðið einfaldari eftir
því sem nær dregur útborgunar-
deginum. Áleggið er fátæklegra en
í upphafi var lofað.
„Þar með
taldar Vest-
mannaeyjar ...“
Bæjarráð Árborgar fjallaði um Drög
að reglugerðum um umdæmamörk
nýrra lögreglu- og sýslumannsemb-
ætta, erindi frá Innanríkisráðu-
neytinu, dags. 8. október 2014.
Bæjarráðið „fagnar því að Sveitar-
félagið Hornafjörður heyri undir
Suðurlandsumdæmi og mælist til
þess að allt Suðurland, þar með tald-
ar Vestmannaeyjar, verði eitt lög-
regluumdæmi og eitt sýslumanns-
umdæmi.“ Hvað ætli bæjarstjórn
Vestmannaeyja segi við því að verða
að „þar með taldar ...“ – eins konar
jaðarbyggð eða hvað? Athugsaemdir
við drögin áttu að berast daginn eftir
bæjarráðsfundinn.
Verslanir verð-
merki sjálfar
Neytendasamtökin gera þá kröfu að
verslanir verðmerki sjálfar eins og
almennt tíðkast í Evrópulöndum.
„Eftir að bann við forverðmerking-
um tók gildi er kjöt, og fleiri vörur
í óstöðluðum umbúðum, almennt
ekki verðmerkt í verslunum nema
með kílóverði. Neytendur þurfa því
að nýta skanna til að sjá endanlegt
verð. Talsverð óánægja hefur verið
vegna þessa meðal neytenda.,“ segir
í samþykkt á þingi Neytendasamtak-
anna 27. sept. sl.
Er rúm fyrir
ást og umhyggju
í stjórnmálum
og opinberri
umræðu?
Spennandi umræðuefni verður á
ráðstefnu á vegum Háskólans á
Bifröst og Þekkingarseturs um
þjónandi forystu. Þjónandi forysta,
samskipti og samfélagsleg ábyrgð.
Ekki er vitað hvort alþingismenn
þyrpist á Bifröst að
hlýða á Óttar Proppé
sem ætlar að brydda
upp á ást og um-
hyggju í sínu erindi.
Hér má taka forskot
á sæluna og hlusta á
hann á jútúp.
„Er ekki og
verður ekki
glímumaður.“
Fréttir af héraðsmóti
við Þjórsárbrú 1926.
„Stærsti maðurinn
í eldri flokknum er
ekki glímumaður og
verður ekki.Hann er
of stirður og sterkur.
Voru allar glímurn-
ar mjög ljótar, þar sem hann var
annarsvegar. ... Þetta mót fór eftir
atvikum vel fram. En íþróttaafrek-
in eru mjög lág. Eru orsakirnar
sérstaklega tvær. Fyrst að íþrótta-
mennirnir æfa sig sárlítið og það,
sem þeir æfa, gera þeir reglulaust.
Þannig varð eg þess fljótlega var, að
þeir vissu flestir (eða engir) ekkert
í almennum leikreglum og höfðu
því ekki æft eftir þeim. ... Hlaupa-
brautirnar eru ósléttar, of mjóar og
hallandi. 100 metra brautin of stutt
og hring brautin þannig, að á henni
eru hvergi beinar línur.“ (Tíminn
24. 7. 1926)
óttar Proppé.
„Smellpassar í forritunarkennsluna,“
segir Sigurlás Þorleifsson skólastjóri.
Grunnskóli Vestmannaeyja er einn fjögurra grunnskóla
sem hlýtur styrk úr sjóðnum For-
ritarar framtíðarinnar. Sjóðurinn
„Forritarar framtíðarinnar” er
samfélagsverkefni sem hefur það
hlutverk að efla forritunar- og
tæknimenntun í grunn- og fram-
haldsskólum landsins. „Þetta er
frábært fyrir okkur. Við höfum
einmitt verið að byggja upp sér-
staka tölvustofu og hófum forritun-
arkennslu í fyrra. Þetta smellpassar
við okkar áform,“ segir Sigurlás
Þorleifsson skólastjóri Grunnskóla
Vestmannaeyja. Skólinn deil-
ir fjórum
milljónum
króna með
þremur öðr-
um skólum.
Þar á meðal
er Kirkju-
bæjarskóli.
Sigurlás Þorleifsson
skólastjóri.
Mynd: Sigurgeir.