Hafnarfjörður - Garðabær - 14.11.2014, Blaðsíða 6
14. Nóvember 20146
TÍMAREIMAR – BREMSUR – BILANAGREINING - OLÍUSKIPTI
ÁSAMT ÖLLUM ALMENNUM BÍLAVIÐGERÐUM
Tjónaviðgerðir fyrir öll
tryggingafélöginBílaspítalinn – Kaplahrauni 1 – Hafnarfirði Sími 565 4332 – bsp@bsp.is
CABAS tjónaskoðun
Íslendingar geta fylgt fordæmi Namibíu
„Mig langaði til að koma því til skila heim til Íslands sem ég upplifði og
reyndi í Afríku“ segir Stefán Jón Hafstein sem hefur fyrir eign reikning
gefið út bókina Afríka – Ást við aðra sýn. Sagt er frá ólíkum kynþáttum
í jaðarbyggðum, lífsbaráttunni lýst þar sem fólk þarf að gera sér mikið úr
litlu og ofinn þráður úr ýmsum áttum með myndum og texta sem saman
varpa ljósi á töfra Afríku, hve óvægin hún er og viðnámsþróttur fólksins
mikill. Á milli kafla er skotið dagbókarbrotum höfundar sem færa lesanda
enn nær vettvangi, segir í kynningu. „Þetta er bók um fólk, fyrir fólk,“ segir
Stefán Jón. „Ég vona bara að þegar þetta raðast allt saman fái fólk gleggri
sýn á álfuna heitu, lífskjör og náttúru og mannlíf í miklum fjölbreytileika.“
Bæjarblaðið Hafnarfjörður/Garðabær
birtir hér stuttan kafla úr bókinni sem
ber yfirskriftina Vernd og er sá fyrsti
í bókarhluta um náttúrugersemar í
álfunni stóru:
„Framsýni sannar sig þegar maður
lítur um öxl. Eins og óafturkræf mistök
fylla mann sorg og reiði leyfir maður
sér að blessa þá sem eitt sinn sáu
lengra en sumum okkar er fært enn
þann dag í dag. Fyrir rúmri öld var
friðhelgi slegið á einhverjar fegurstu
villidýralendur Afríku. Þar sem nú
heitir Etosha í Namibíu og „náttúran
nýtur vafans“ hvern einasta dag, þar
sem villt dýr eiga réttinn og maðurinn
er bara gestur sem fær að láta lítið fyrir
sér fara.
Hvað mun baksýnisspeglinn segja
mönnum eftir önnur hundrað ár þegar
þeir meta framsýni okkar tíma? Prúðar
antilópur og voldugar fílahjarðir enn á
sínum stað eins og um aldir alda? Og
hér heima á Íslandi? Munu menn hafa
fetað sömu slóð og mörkuð var í Etosha
á sínum tíma?
Auðvitað þurfti djöfulskap og böðul-
skap áður en friði var lýst með dýrum.
Fyrstu hvítu mennirnir komu til
Etosha um það leyti sem þjóðfund-
urinn var haldinn í Lærða skólanum
í Reykjavík 1851. Þjóðverjar voru að
brjóta undir sig nýlenduna sem síðar
varð Namibía. . .
Þessi paradís varð fljótlega að
blóðvöllum þegar byssuvæddir inn-
flytjendur hófu grimmilega slátrun
sem á örfáum árum ógnaði tilveru
dýrastofna sem áttu rætur að rekja til
upphafs lífs á jörðu, óáreittir og spakir.
Einn hvítu aðkomumannanna keypti
víðar lendur þar sem nú er hjarta
Etosha garðsins fyrir saltkjöt af einu
hrossi, tunnu af koníaki og 25 riffla.
Þeirra viðskipta naut héraðshöfðingi
heimamanna. Þegar aðkomumenn
hófu nautgriparækt þótti nauðsynlegt
að fella öll villt dýr og útrýma til að
verjast gin- og klaufaveiki sem þau
voru talin bera á milli búgarða. 1907
tók framsýni við. Landstjóri Þýsku
Suð-vestur Afríku, Dr Friedrich von
Lindquist friðlýsti verndarsvæði á
stærð við Ísland. Eitthvað var það
við fegurð merkurinnar sem hreyfði
svo mjög við tilfinningalífi þeirra sem
réðu för að jafnvel ábatastöm niður-
suðuverksmiðja á sebrahestakjöti varð
að víkja þegar fram liðu stundir. Ein-
hver hefur eftir munnmælum að þeir
hafi ráðið ráðum sínum og sagt: Þetta
er of fagurt til að það glatist. . .
Villidýralendurnar í Etosha eru
eins ólíkar Íslandi og hægt er að
hugsa sér. Þessi ótrúlegi grúi dýra
og ógnarlegu andstæður. Ekki and-
stæður elda og ísa, heldur þurrka og
vætu. Um þurrkatímann fer hitinn
langt upp í fjörutíu gráður. Stóra salt-
sléttan sem einkennir landið þornar
upp og verður eins og bakarofn.
Ekki stingandi strá. Dýrin þjappast
saman kringum vatnsbólin sem halda
þeim á lífi. Þegar svo hrannast upp
skýjabólstrar og þéttast og dökkna
yfir hvítri sléttunni kemur lemjandi
regn. Eins og hendi sé veifað verður
allt grænt. Runnar, tré og graslendi
blómgast, fuglar syngja og endur
svamla glaðhlakkalegar á flæðiengjum
innan um flamengóa og storka. Allt
er syngjandi svalt og ungviðið kemur
í heiminn til að spretta eins hratt og
hægt er upp úr kafgresinu, í leyni fyrir
rándýrum.
Eins ólíkt Íslandi og hægt er - í
fleiri en einum skilningi. Hugsum um
hálendið okkar sem er jafn víðáttu-
mikið og þetta verndarsvæði. Í stað
þess að fylgja fordæmi Namibíu er
draslaramenning á hálendinu. Engin
heildarstefna í gildi. Þingvellir komast
á heimsminjaskrá UNESCO og við
leggjum hraðbraut í gegn.
Ethosa er vandlega afmarkað og
girt, þangað fer enginn inn nema um
ákveðnar leiðir gegnum mönnuð hlið.
Ökutæki og fjöldi farþega er skráður.
Hvergi má gista nema á mörkuðum
svæðum sem tekin eru frá, þar bjóðast
góð hótelherbergi með þægindum og
þjónustu sem og tjaldstæði fyrir þá
sem kjósa einfaldan kost.
Engir sjoppuskálar, að hruni komnir
bensínskúrar eða ruslgámar á víð og
dreif. Allir verða að vera í náttstað fyrir
sólsetur. Umferð er bundin við valda
slóða, sums staðar bönnuð. Merkingar
eru látlausar og falla vel að umhverfi,
allir fá vandað kort sem sýnir það
helsta og hvar má fara. Fólk fer bara úr
bifreið á afmörkuðum hvíldarsvæðum
og útsýnisstöðum. Ströng viðurlög
gilda ef reglur eru brotnar. Hófleg gjöld
standa undir hluta kostnaðar.
Það veit sá sem víða hefur ratað að
villidýralendur um sunnanverða Afr-
íku eru óviðjafnanlegar. Upplifunin af
því að ferðast innan um dýrin í nátt-
úrulegu umhverfi er ekki himnesk
heldur jarðnesk eins og best getur
orðið.
Hér opinberast að heimurinn er
fagur.
Að koma út í dagrenningu og sjá rán-
dýrin læðast í skjól. Sjá blettatígra við
termítahrauk og hitta villihundahjörð
við moldarslóða. Reka augu í ljónahjörð
undir tré, pakksödd á meltunni. Gap-
andi augntóftir af vísundi á afnöguðum
haus.
Tugir fíla þramma hljóðlaust gegnum
skógarrjóður, 70 tonn þeir stærstu og
yngstu kálfarnir vel varðir milli fóta
sem eru gildir eins og trjábolir. Sjá lit-
ríka spörfugla á blómguðum greinum,
perluhænur á vappi og hegra í tjörn.
Mörg hundruð stökkhafra innan um
lágvaxna runna og kliðmjúkur ómur
fyllir loftið þegar þeir bíta laufin.
Það veit sá sem víða hefur ratað að
hér verður mannskepnan agndofa. Og
trúleg þau orð Davids Attenboroughs
að hvergi í heiminum setji Móðir nátt-
úra á svið jafn stórbrotna sýningu og
í Afríku.
Manneskja sem skynjar svona fegurð
getur aldrei orðið annað en betri mann-
eskja. Þá lifir maður fágætt augnablik
og óskar þess heitt og innilega – ómeð-
vitað og ósjálfrátt - að allir menn fái
einhvern tíman að lifa slíka stund.
Svona er Afríka.“