Hafnarfjörður - Garðabær - 14.11.2014, Blaðsíða 12

TYR sundföt á konur, karla og börn
úr DURAFAST efninu sem er
sérlega klórþolið og lithelt.
Bæjarlind 1-3, 201 Kópavogur
www.aquasport.is
14. Nóvember 201412
Bragðaörkin
Undanfarna áratugi hefur Slow Food hreyfingunni vaxið fiskur um hrygg, en
hún varð til um miðjan níunda ára-
tugin. Hún rakin er til Ítalans Carlosar
Petrini. Slow food hreyfingin snýst
um að skapa mótvægi við skyndibita
(Fast food) og alþjóðlegar matarkeðjur
með því að nýta hollan og góðan mat
úr nágrenni í stað þess að sækja hann
um langan veg. Hreyfingin vinnur
að varðveislu staðbundinnar matar-
menningar og hvetur til landbúnaðar
og ræktunnar til notkunnar á heima-
slóðum. Meira en hundrað þúsund
manns eru formlegir meðlimir í Slow
Food hreyfingunni víða um lönd, en
áhrifin ná langt út fyrir raðir félags-
manna og eru til að mynda greinileg
í því sem kallað er Nýja norræna eld-
húsið (Ny Nordisk mad).
Alþjóðlegar hreyfingar eins og
Slow food eru sem himnasending
fyrir okkur Íslendinga. Mjög margt
af því sem við gerum hefur skírskotun
í þessa veru. Hvort sem um er að ræða
nauta- eða lambakjöt, fisk, grænmeti
eða aðra matvöru, þá vinnum við
hlutina mjög í sátt við náttúru og
umhverfi. Auðvitað er alltaf eitthvað
sem fer miður og lengi má gott bæta
. . . en grundvallaratriðið er einmitt
að þetta er gott hjá okkur. Samkvæmt
heimasíðu íslensku Slow Food samtak-
anna hafa þau verið starfrækt frá árinu
2001. Þetta eru sjálfboðaliðasamtök en
innan þeirra eru starfandi alls kyns
hópar sem einbeita sér að einstökum
verkefnum; s.s. erfðabreyttum mat,
stofnun og þróun bændamarkaða
og svo er til vinnuhópur matreiðslu-
manna um bragðmenntun almenn-
ings.
900 afurðir
Eitt það merkilegast sem Slow food
hreyfingin hefur gert er svokölluð
bragðörk (e. Ark of taste). Þessu
merkilega verkefni var hrundið af
stað árið 1996. Í bragðörkinni eru
skráðar um 900 afurðir eða annað sem
þessi virði er að varðveita sérstaklega.
Ástæðurnar eru auðvitað margvís-
legar en í grunninn er það auðvitað
þannig að iðnvæðing, umhverfisspjöl
og stöðun framleiðslu þrengja mjög
að hefðbundinni framleiðslu, vörum
og jafnvel dýrastofnum. Slow food
hreyfingin vill hjálpa til þess að þetta
fái aftur gildi í hugum almennings eða
öðlist með öðrum orðum nýtt líf. Þetta
hefur tekist ágætlega, a.m.k. á suma
mælikvarða og sums staðar.
Harðfiskur og hangikjöt
Eitt af því sem tilvist Bragðarkarinnar
hefur gert er að vekja fólk til umhugs-
unar. Þetta fer saman við aukna um-
hverfisvitund í heiminum og því vex
Slow food hreyfingunni fiskur um
hrygg. Sem kemur okkur Íslendingum
vel. Á þessum lista – Bragðörkinni –
eru t.d. fínustu ostar og pylsur Ítala
og Frakka og allt hitt sem þykir best
og merkilegast í heimi matarins. En
þarna inni er líka hjallaþurrkaður
harðfiskur frá Flateyri, hefðbundið
íslenskt skyr, kæstur hákarl, sjávar-
salt, íslenskt hangikjöt og fáeinar aðrar
íslenskar matvörur - og svo íslenska
geitin. Samtals níu íslenskar skrán-
ingar.
Góður árangur
Níu skráningar hjá þjóð sem ekki nær
að telja þriðjung úr milljón er býsna
góður árangur. Hvort sem þetta ber
að þakka góðu starfi íslensku Slow
food samtakanna, eða því að íslenskur
matur sé svona merkilegur, þá er
þetta umtalsverður árangur. Líklega
eru skráningarnar níu nú tilkomnar
vegna blöndu þessa og einhverra
annara þátta. Hvernig sem það er,
þá er þetta magnaður árangur. Þótt
frændur okkar Norðmenn séu með
tíu skráningar þá geta Svíar og Finnar
ekki montað sig nema af sex skrán-
ingum hvor þjóð og Danir aðeins af
þremur. Í samanburðinum stöndum
við okkur því vel . . . svo ekki sé nú
talað um þær himinskauta-árangurs-
mælinga-æfingar sem höfðatölusam-
anburður býður upp á.
Fast Slow Food er nýtt hugtak í mat-
armenningu. Það snýst um að taka
grunnhugmyndina að Slow Food og
yfirfæra hana yfir á skyndibitann
sem hún upphaflega snerist gegn.
Hollur og hreinn matur úr héraði
er þannig nýttur til að framleiða
skyndibitan í sátt við náttúru og
nærsamfélag. Þar er til dæmis um að
ræða hamborgara úr úrvals nauta-
kjöti sem ræktað er á svæðinu. Það
er nefninlega ekki þannig að Slow
food snúist um mat sem tekur langa
tíma að elda.
Svavar
Halldórsson
Matarsíða svavars svavar@islenskurmatur.is